“Een kwart van de verpleeghuizen heeft onvoldoende beschermingsmiddelen”, aldus Van Diemen. “Dat doet enorm veel met de zorgmedewerkers.” Het heeft ook effect op het vertrouwen van zorgwerknemers op de beleidsmaatregelen, ziet de inspectie.
Huishoudelijke hulp
“Alle aandacht gaat uit naar de ic-zorg”, zei Van Diemen, maar volgens haar is er te weinig oog voor ander zorgpersoneel. Ze noemde als voorbeeld een huishoudelijke hulp die geen beschermingsmateriaal zoals een mondkapje heeft, maar wel een oudere die is gevallen overeind wil helpen. Die medewerker staat dan voor het dilemma: help ik hem of haar, waardoor ik risico loop om besmet te raken of de cliënt te besmetten.
Tijdens de briefing beaamde Jaap van Dissel, directeur Centrum Infectiebestrijding bij het RIVM, dat er bij de bestrijding van het coronavirus in verpleeghuizen “nog slagen zijn te maken”. De laatste cijfers die voorzitter Nienke Nieuwenhuizen van de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde Verenso toonde waren 630 overleden bewoners van verpleeghuizen, tot en met 14 april. De vereniging telde 2280 bevestigde covid-besmette bewoners en ruim 3000 hebben een verdenking.
Mondkapjes
De bescherming van het zorgpersoneel is nog lang niet op orde, zei van Dissel: “We hebben nog lang niet genoeg mondkapjes voor de zorg. Dat betekent ook dat de vraag ook nog niet aan de orde is of we voldoende beschermingsmateriaal hebben voor mensen buiten de zorg.” Hij zei dit in verband met de eventuele versoepelingsmaatregelen van de lock-down, waarbij mensen met contactberoepen aan het werk zouden kunnen met een mondkapje.
Het RIVM constateert dat de stijging van het aantal coronapatiënten in verpleeghuizen nog niet afvlakt. Het coronavirus steekt de laatste dagen wel in minder nieuwe verpleeghuizen de kop op, is de indruk van Van Dissel.
Groepsimmuniteit
Overigens is de groepsimmuniteit, waar het kabinet aanvankelijk vol op inzette, nog ver weg. Uit de laatste gegevens van bloedbank Sanquin onder bloeddonoren blijkt dat 3 à 3,5 procent (afhankelijk van leeftijd) van de bloedmonsters antilichamen bevat tegen het virus.
Goede morgen IGJ
We zijn nu een maand onderweg met onze intelligente lock-down. Deze is onder andere bedoeld om kwetsbare mensen, met name ouderen, te beschermen. De hele samenleving zet zich daarvoor in en er worden grote offers gebracht. Niet alleen nu, maar ook op de langere termijn. Daarvoor mag verwacht worden dat met name een partij als IGJ, die vanuit op maatschappelijke opdracht waakt over de zorg van deze kwetsbare mensen en de omstandigheden waaronder hun verzorgers werken, haar steentje bijdraagt. Dat betekent minimaal: tijdig opstaan om bij te bereiken dat de bescherming van deze mensen daadwerkelijk wordt geëffectueerd. Vier weken na dato wakker worden en desgevraagd tegenover kamerleden erkennen dat er risico’s gelopen worden door medewerkers van verpleeghuizen en in de thuiszorg is op z’n zachtst gezegd aan de late kant. Toezicht heeft zowel repressief aspect als een preventief aspect. Het woord “reactief” hoort daar niet bij. Het had de geloofwaardigheid van IGJ versterkt als zij veel eerder veel krachtiger had gewaarschuwd voor de risico’s die medewerkers in de VVT en ook andere sectoren in de langdurige zorg lopen. Medewerkers liepen en lopen onverantwoorde risico’s. En wat het effect van geïnfecteerde medewerkers kwetsbare bewoners is hoef ik hier niet uit te leggen.
Een volstrekt terechte reactie van Marianne Straks.
IGJ moet preventief acteren in plaats van achteraf constateren dat zaken volstrekt niet in orde zijn. Temeer omdat Corona uitbraak in verzorging en verpleging volstrekt voorspelbaar is zonder adequate beschermingsmiddelen. Het woord ‘onaanvaarbaar’ hoort dus gebruikt te worden in relatie tot niet ingrijpen van IGJ vooraf. Ouderen en personeel werden in de kou gezet. Het kwaad is nu geschiet en niet meer terug te draaien. Achteraf ‘huilen met de wolven in het bos’ (wat IGJ nu doet) heeft geen maatschappelijke meerwaarde. IGJ moet zich schamen.
Zeker in de kleinere verpleeghuizen heb ik als lid van de cliëntenraad menig keer achter mijn oren moeten krabben. Er is weinig zeggenschap ook van de ondernemersraden. De bewoners en de aanleunbewoners worden slecht geïnformeerd. Volgens de bestuurders is er te weinig geld en de vrijwilligers zijn vaak te oud en behoren nu tot de risicogroep