Foto: H_Ko/stock.adobe.com
Deze zzp’ers verdienen meer dan collega’s in vaste dienst en kiezen vaak gunstiger werktijden. Het vaste personeel heeft het nakijken en zorginstellingen zijn meer geld kwijt aan de inhuur van zzp’ers.
Minister Conny Helder (Langdurige Zorg), minister Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en staatssecretaris Marnix van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst) tekenen donderdag met onder meer NVZ, ActiZ en Zorgthuisnl een samenwerkingsverklaring om deze schijnzelfstandigheid een halt toe te roepen.
Rechten en plichten
Afgesproken is dat er een fiscaal kader ZZP Zorg wordt uitgewerkt dat onderdeel wordt van een beheersingsmodel Zorg. Hiermee wordt zorginstellingen duidelijk gemaakt wat de rechten en plichten zijn bij de inhuur van zzp’ers. Het model moet voorkomen dat werknemers ontslag nemen om daarna als zelfstandige in dezelfde functie terug te keren. Dit model gaat op 1 januari 2024 van kracht. Het kabinet gaat toezicht en handhaving verstevigen.
“We hebben iedereen in de zorg nodig, ook zzp’ers”, zegt minister Helder. “Ik vind het wel belangrijk dat we schijnzelfstandigheid tegengaan en ook dat mensen een bewuste keuze maken, omdat er ook veel nadelen aan kleven.” Volgens de bewindsvrouw zijn zzp’ers zich niet altijd bewust van de (financiële) gevolgen van het werken als zelfstandige. “Bijvoorbeeld ten aanzien van pensioen, arbeidsongeschiktheid en verzekeringen. Mogelijk maken zij de stap naar zzp’er onvoldoende doordacht”.
Oneerlijke concurrentie
“We willen oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden voorkomen, werkenden goed beschermen en ons solidaire sociale vangnet behouden”, zegt minister Van Gennip. “Daarom werken we in het kabinet aan een gelijker speelveld voor alle werkenden, het verduidelijken van het verschil tussen werknemers en zzp’ers en verbetering van de handhaving op schijnzelfstandigheid. Deze afspraak in de zorg past daar heel goed bij.” (ANP)
Werken in de zorg zou op gelijke spelregels gebaseerd moeten zijn als je “werknemer” bent, dat klinkt mooi. Hierbij wordt vooral gedacht vanuit een “machinebureaucratisch organisatiemodel” waarbij alle werknemers bezien worden als radertjes in deze machine. Dat werknemers in een organisatie humaan en gelijkwaardig behandeld behoren te worden ontkent niet dat men niet gelijk is. De zorgverlening voor de individuele gezondheid vraagt voor het primair proces een “professionele organisatievorm”. De professionals die hiervoor toegerust zijn dragen naast algemene arbeidsrechtelijke verantwoordelijkheden in een lokale FUNCTIE ( arbeidsrecht) ook eigen BEROEPsmatige verantwoordelijkheden ( tuchtrecht ). Het verpleegkundig BEROEP is een van deze beroepen ( wet BIG ). De laatste tijd is herontdekt dat het ontkennen of niet weten van deze ( inter-)nationale BEROEPsbasis van verpleegkundigen en vooral , net als grote vakcentrales, hameren op lokale functie uitoefening de uitoefening van ,in wezen, generalistische beroepen op het terrein van professionele individuele humane zorgverlening frustreert. De eigen zeggenschap, de intensivering van inhoudelijke beleidsinvloed en het appelleren op passende arbeidsomstandigheden waren aspecten van een beleid tot “wiedergutmachung”. Veel professionele zorg zzp-ers ( pz-zzp-ers) verlieten het lokale functiegerichte HRM klimaat en ”verhuurden” zich of via een eigen juridische uitweg ( zie medisch specialistisch bedrijf, vrijgevestigden, pz-zzp verpleegkundigen ) of via uitzendorganisaties. Inmiddels neemt het aantal pz-zzp verpleegkundigen toe en leken de collega’s in dienstverband daarvan schade te ondervinden. In enkele CAO’s werd daartoe opgenomen dat vaste medewerkers voorrang hebben bij roosterplanning. Ook werd de honorering afgestemd op het betreffend bruto werkgevers+bruto werknemersbedrag. En de pz-zzp verpleegkundige behoort meerdere inhuur organisaties (3?) te bedienen en zich te verzekeren voor beroepsaansprakelijkheid, arbeidsongeschiktheid enz. Wat is NU de reden voor zorgbranches om samen met de overheden ( die niet thuis zijn bij CAO perikelen ) het pz-zzp leven te gaan bureaucratiseren of ontmoedigen. Op dit moment zijn de pz-zzp-ers onmisbaar geworden! Het lijkt me juister om deze kwestie aan de lokale werkgevers over te laten. Moet de zorg een nog grotere uittocht van verpleegkundigen gaan ondergaan? Of is dit een onderdeel van kostenbeperking op het VWS zorgbudget?
They have tried this without success in England. Unless there is a structural change in the healthcare system, we are simply moving the deckchairs on the Titanic. Its simple economics – if demand outstrips supply, the power remains on the supply side.
In the past any rules or limits on the use of agency staff have failed , simply because if you as manager are faced with having to cover a shift at the last moment because of sickness or other reason , you will do what you can to cover that shift.
Until the salary and conditions of permanent staff outweigh the flexibility, salary and independence of zz’pers – this will continue.
Health organisations will continue to invest in the training , upskilling and development of staff and private agencies will continue to benefit and make profit out of this investment.
If professional organisations require more ongoing training and experience to maintain licensing , there is chance to stem the tide of outflow of worker to agencies.
Similarly the difference in rates for weekends, nightshift and so on needs to be much more significant. It needs to be appealing to work unsociable hours. If that differential is not addressed but organisations simply require staff to work a mix of shifts, the outflow will continue.
Healthcare is and will remain 24/7 and in the end , despite every digital and IT solution , a person still needs to be available in the middle of the night – in the wijk, in the ward, in the huisartspost and in the OK.