Four people walking along arrow signs
Met de keuze voor de-institutionalering, zelfregie en meer eigen verantwoordelijkheid van de zorgvrager koerst het kabinet aan op een fundamentele herijking van de langdurige zorg. De operatie moet na 2017 tot een jaarlijkse besparing van 3,5 miljard euro leiden.
Staatssecretaris Martin van Rijn van VWS presenteerde donderdag zijn hervormingsagenda voor de langdurige zorg. Volgens Van Rijn sluit het huidige stelsel van langdurige zorg niet langer aan bij de ontwikkelingen en eisen van deze tijd. De zorg is teveel opgeknipt in gescheiden domeinen. Ook worden ondersteuning en zorg te vaak onnodig overgenomen door professionals.
Onhoudbaar
Deze medicalisering maakt mensen niet alleen te afhankelijk van zorg, maar heeft ook gezorgd voor een grote kostengroei. Bedroegen de uitgaven voor langdurige zorg begin jaren zeventig bij de introductie van de AWBZ nog 275 miljoen gulden, in 2011 was dit bedrag ruim 25 miljard. Daarmee is de huidige AWBZ “financieel onhoudbaar”geworden.
Kwaliteit van leven
Vertrekpunt voor de hervorming van de langdurige zorg is de vraag wat mensen wel kunnen in plaats van wat zij niet kunnen. Kwaliteit van leven en welbevinden staan daarbij voorop. Daar waar ondersteuning nodig is, moet allereerst gekeken worden naar het eigen, sociale netwerk en de financiële mogelijkheden van betrokkenen. Gemeenten moeten met de zorgvrager ook de behoeften, mogelijkheden en de belastbaarheid van de mantelzorger en het sociale netwerk in kaart brengen.
Kern-AWBZ
Daar waar de zorgvrager en diens omgeving er niet uitkomen, kunnen ze een beroep doen op ondersteuning en zorg, maar alleen de meest kwetsbare mensen kunnen nog op zorg rekenen in een beschermende, intramurale omgeving in een nieuwe kern-AWBZ. “Aldus ontstaat een situatie, waarin mensen in eerste instantie zelf en met hun sociale omgeving een oplossing proberen te vinden voor hun behoefte aan ondersteuning, in tweede instantie een beroep kunnen doen op gemeenten en/of zorg via de zorgverzekeraar en tot slot in aanmerking kunnen komen voor zorg via de kern-AWBZ”, aldus Van Rijn in een brief aan de Tweede Kamer.
Huishoudelijke hulp
In vergelijking met de voornemens uit het regeerakkoord heeft van Rijn op een aantal punten water bij de wijn gedaan. Zo kunnen ook zorgvragers met een zorgzwaartepakket 3 en 4 een beroep doen op zorg binnen de muren van een instelling. Ook geeft het kabinet gehoor aan de motie Samsom-Zijlstra, waardoor extramurale dagbesteding in 2014 beschikbaar blijft. Woensdag werd al bekend dat het kabinet minder wil snijden in de huishoudelijke hulp, waardoor gemeenten 60 procent in plaats van maar 25 procent van het oorspronkelijke AWBZ-budget kunnen inzetten.
