Het kabinet heeft in een nieuwe voortgangsbrief over de arbeidsmarkt het voornemen uitgesproken om de toename van het aantal (schijn)zelfstandigen aan te pakken en de regels rondom het werken als en met zelfstandigen toekomstbestendiger te maken. Er is namelijk een keerzijde aan de jarenlange groei van het aantal zzp’ers. Een voorbeeld is dat werkenden die in loondienst achterblijven geconfronteerd worden met een hogere werkdruk.
Europese regelgeving
Er wordt gekeken of iemand in de organisatie is ‘ingebed’. Het kabinet gaat de wet zo aanpassen dat wordt gekeken of iemand onderdeel is van de organisatie en wel of niet dezelfde werkzaamheden uitvoert als werknemers. Er wordt daarbij nadrukkelijk gezocht naar sporen van zelfstandigheid, in plaats van naar de aanwezigheid van arbeidsovereenkomsten.
Veel andere keuzes om schijnzelfstandigheid op te sporen, heeft het kabinet niet, volgens Touria El Ouardi van BDO Accountancy, Tax & Legal, want het kabinet is gebonden aan Europese regelgeving op dit gebied waardoor het niet mogelijk is om een hele nieuwe definitie in de wet op te nemen. El Ouardi: “We zitten daardoor vast aan de criteria die er al zijn en kunnen niet heel veel nieuwe dingen bedenken om onderscheid te maken tussen zzp’ers en personeel in loondienst.”
Aanwijzingen
Daarnaast wil het kabinet de handhaving op de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet dba) snel versterken en per 1 januari 2025 het ‘handhavingsmoratorium’ opheffen. In de afgelopen jaren is er nauwelijks aan handhaving gedaan. Daardoor liepen opdrachtgevers en -nemers bijna geen risico op ‘een correctie’.
Dat is de afgelopen maanden veranderd; er zijn nu 55 medewerkers van de Belastingdienst die in negen maanden tijd dertien aanwijzingen hebben gegeven aan opdrachtgevers.
Het is onbekend in welke sector deze aanwijzingen gegeven zijn. BDO heeft geen indicaties dat dit in de zorg is gebeurd. Uit meerdere Kamerbrieven blijkt wel dat het probleem rondom (schijn)zelfstandigen vooral in de zorg speelt omdat in die sector vanwege bijvoorbeeld roosterinvulling veel gebruik wordt gemaakt van een flexibele schil.
In aparte commissies wordt nagedacht over specifieke maatregelen voor de zorgsector, zoals nieuwe vormen van flexwerken om de continuïteit en kwaliteit van de zorgdiensten te behouden.
Snel meer duidelijkheid nodig
Nika Stegeman, collega van El Ouardi en partner Zorg bij BDO, denkt dat het voor het zorgveld belangrijk is dat er snel duidelijkheid komt over wat schijnzelfstandigheid is. “Zorgaanbieders willen helder kunnen zijn naar het personeel bij het aangaan van contracten en bij de manier waarop de organisatie personeel-technisch wordt ingericht. Dit is nu echt van groot belang.”
Het kabinet wil in de communicatie meer aandacht geven aan de gevolgen voor opdrachtgevers en opdrachtnemers van de opheffing van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 en de extra financiële risico’s. Over de aanpak wordt op dit moment verder nagedacht.
Afbouw zelfstandigenaftrek
Het kabinet treft nog andere maatregelen om het verschil tussen zelfstandigen en werknemers kleiner te maken. Zo wil het kabinet de financiële prikkel om als zelfstandige te gaan werken, verminderen. Een van de meest concrete maatregelen die snel voelbaar zal zijn, is een versnelling van de afbouw van de zelfstandigenaftrek. De zelfstandigenaftrek wordt verlaagd van 6.310 euro in 2022 naar 900 euro in 2027. Het idee daarachter is dat de belastingdruk van een zzp’er dichter bij die van een werknemer komt te liggen. Ook gaat het kabinet de fiscale oudedagsreserve afschaffen.
Collectieve onderhandelingen voor zzp’ers
Aan de andere kant neemt het kabinet ook maatregelen om het werken als zelfstandige toekomstproof te maken. Zo komt er voor zelfstandigen waarschijnlijk een verplichte verzekering tegen arbeidsongeschiktheid, worden meer mogelijkheden verkend om als ondernemer te sparen voor de oude dag, komen er meer mogelijkheden voor collectieve onderhandelingen voor zzp’ers en wordt de positie van zelfstandigen binnen de Sociaal-Economische Raad (SER) verstevigd.
Lees ook de reactie van de brancheorganisatie van zzp’ers in de zorg op de kabinetsplannen.
Hierdoor wordt het voor zorginstellingen nog moeilijker om de zorg op peil te houden. Bedrijven die hun vergunning kwijtraken voor het leveren van zorg omdat bijvoorbeeld er geen ZZP psychiater meer te regelen is en dus moeten sluiten. Hele afdelingen die de werkroosters niet meer vol krijgen en dus gaan afschalen en misschien wel sluiten.
Al deze scenario’s vinden nu al plaats maar met deze plannen komt er echt een zorginfarct.
En als ZZP’ers zo meteen niet meer in te zetten zijn in de zorg verschuift het naar uitzendbureaus, zij we nog duurder uit.
Ik ben zeker niet tegen goede betaling van zorgverleners, maar als we een kabinet en zorgverzekeraars hebben die de hand op de knip houden jaar na jaar zal de situatie niet veranderen, alleen maar verslechteren.
Zal inderdaad betekenen dat het zorginfarct nog sneller nog groter wordt! Maak loondienst in de zorg weer aantrekkelijk. Sowieso meer salaris.
Betekent dit dat ook gekeken gaat worden naar de schijnzelfstandigheid van de “vrijgevestigde” medisch specialisten?
Helemaal gelijk Hans!
Om wie gaat het? De zuster en de broeder. De dokter of medisch specialist. De echografist.
Welke groep vertegenwoordigt het grootste deel zzp? Want er wordt nogal wat werk gemaakt in de politiek.
Zijn commissariaten ook vaak zzp naast baan in loondienst?
Beetje meer info redactie!