Werkzeugkasten
Als het komende kabinet geen nieuw akkoord over kostenbeheersing weet te sluiten met zorgaanbieders en –verzekeraars is er een pakket bezuinigingen ter grootte van 2 miljard euro noodzakelijk. Nog eens 1,2 miljard kan worden gevonden door artsen te verplichten tot loondienst, het schrappen c.q. verlagen van dbc-tarieven en verplichte volumenormen.
Dat stelt de Technische werkgroep Beheersinstrumentarium Zorguitgaven (TW). Waar het ingrepen aan de aanbodzijde van het zorgstelsel betreft noemt de TW naast verplichte loondienst en lagere tarieven nog een nieuwe bekostigingssystematiek voor de ggz, beperking van aantal opleidingsplekken voor medisch specialisten, een vergunningplicht voor het uitbreiden van capaciteit, een doelmatigheidscriterium in Wet op bijzondere medische verrichtingen (Wbmv) en verplichte registratie van gestandaardiseerde kwaliteitsindicatoren.
Ook maakt de TW zich sterk voor uitkomstbekostiging en grotere transparantie in het polis-aanbod door het beperken van collectiviteiten.
Mogelijke maatregelen aan de vraagzijde zijn wat de TW betreft het verkleinen van het basispakket op basis van ziektelast, het beperken van ouderdomsgerelateerde zorg, het beperken van het recht op kraamzorg, het beëindigen van bovenregionaal vervoer, een versnelde beperking van de inzetbaarheid van het pgb voor informele zorg en een verhoging van het eigen risico met 110 euro.
Risico
De TW werd in 2016 door het inmiddels demissionaire kabinet ingesteld om te adviseren over de beheersing van de zorguitgaven ten behoeve van een komende kabinetsperiode. Volgens de TW laten de cijfers zien dat strakke sturing op de zorgkosten onvermijdelijk blijft. Het Centraal Planbureau (CPB) voorziet een gemiddelde jaarlijkse reële groei van de zorguitgaven van 3,4 procent. Dit betekent dat de zorguitgaven zonder aanvullend beleid reëel met ruim 9 miljard euro zullen stijgen. Daarmee nemen de zorguitgaven 75 procent van de totale geraamde groei van de overheidsuitgaven in beslag en vormen zodoende nog steeds een risico voor houdbare overheidsfinanciën.
Gezonde groei
De TW adviseert een nieuw kabinet daarom in te zetten op “gezonde groei van de collectieve zorguitgaven door te streven naar een groei die gelijk oploopt met de economische groei”. De TW heeft met het oog hierop drie lijnen uitgestippeld, te weten: gepast gebruik, zorg op de juiste plek en eenvoud en samenhang. Idealiter leidt dit tot een coherent pakket aan maatregelen dat is vastgelegd in een nieuw hoofdlijnenakkoord.
Terughoudend
In een brief aan de Tweede Kamer laat staatssecretaris Van Rijn weten dat een beslissing over het afsluiten van nieuwe meerjarige bestuurlijke akkoorden aan het volgende kabinet is. Hoewel hij zegt terughoudendheid te betrachten als het gaat om aanbevelingen die een nieuwe ronde van meerjarige akkoorden betreffen, is hij aan het verkennen of voor 2018 akkoorden met de relevante veldpartijen kunnen worden afgesloten.
Extra maatregelen
Maar met alleen een nieuw hoofdlijnenakkoord is een nieuwe kabinet er volgens de TW nog niet. “Ook indien de overheid akkoorden weet te sluiten, zullen extra maatregelen nodig zijn om in de komende kabinetsperiode al op een groei van de zorguitgaven gelijk aan de groei van de economie uit te komen”, waarschuwt de TW. “De gemaakte budgettaire afspraken in die akkoorden, bepalen hoeveel extra maatregelen.”
