Beeld: tippapatt / Stock.adobe.com / Skipr
“Op dit moment zijn in de spoedeisende zorg over het algemeen de gegevens, bijvoorbeeld over medicatie, niet beschikbaar”, zei demissionair minister Ernst Kuipers donderdag tijdens een commissiedebat over digitale ontwikkelingen in de zorg. Hij wil de situatie op twee manieren verbeteren.
Gegevens verplicht beschikbaar
De eerste manier is met het nieuwe Wetsvoorstel opvraagbaarheid gegevens voor spoedeisende zorg (Wogs). Die bepaalt dat zorgaanbieders in veel gevallen verplicht worden bepaalde gegevens opvraagbaar te maken. Tegelijkertijd krijgen andere zorgverleners de bevoegdheid de data in te zien.
Nu zijn gegevens vaak niet beschikbaar, omdat de patiënt daar toestemming voor moet geven. Veel mensen hebben dit niet geregeld, volgens Kuipers omdat ze simpelweg niet zo met het thema mee bezig zijn of denken dat het al geregeld is. “De urgentie wordt niet gevoeld”, constateerde Kuipers in het commissiedebat. “Mensen nemen daarmee onbewust een risico.”
Bezwaren LHV en KNMG
Artsenorganisaties LHV en KNMG staan achter de doelstellingen van de wet, maar hebben bezwaren tegen de manier waarop de demissionair minister het probleem wil oplossen. “Dit wetsvoorstel maakt dit proces onnodig complex en belastend voor zorgverleners”, schrijven ze in een verklaring. Ze wijzen erop dat bovendien nog veel onduidelijk is: welke zorgverleners, welke gegevens en de manier waarop die beschikbaar moeten komen, wordt nog nader uitgewerkt.
Opt-out
Wat betreft de artsenorganisaties is er een alternatief dat veel meer voor de hand ligt: de terugkeer van de opt-out-regeling. Dat betekent dat burgers toestemming geven voor uitwisseling, tenzij ze bezwaar maken. Tijdens de corona-crisis was dat tijdelijk zo geregeld, maar inmiddels is het weer zo dat patiënten standaard geen toestemming regelen tenzij ze actief aangeven dat ze dat wel willen (opt-in).
De internetconsultatie, waarin de bezwaren van de veldpartijen naar voren zijn gebracht, is inmiddels afgerond. Kuipers heeft aangegeven dat hij nu de reacties aan het inventariseren is en bovendien te rade gaat bij de autoriteit persoonsgegevens (AP). Rond de jaarwisseling wil hij een voorstel naar de Raad van State sturen.
Prioriteit in Wegiz
De tweede manier waarop Kuipers wil ingrijpen in de gegevensuitwisseling in de acute zorg, is via de wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz). Die wet is op 1 juli in werking getreden. De strekking is dat zorgorganisaties stapsgewijs steeds meer verplicht worden om gegevens op elektronische wijze uit te wisselen. Aangezien het een zogeheten kaderwet is, wordt steeds door algemene maatregelen van bestuur bepaald om welke uitwisselingen het gaat.
De gegevensuitwisseling Acute Zorg is toegevoegd aan de meerjarenagenda Wegiz. Dat betekent dat de uitwisseling prioriteit krijgt. Huisartsen, huisartsenposten, ambulances en de SEH’s van ziekenhuizen moeten dus relatief snel overstappen op elektronische gegevensuitwisseling. De voorbereidingen daarop zijn al in volle gang, schrijft Kuipers in een brief aan de Tweede Kamer. Op basis van een volwassenheidsscan en een maatschappelijke kosten-batenanalyse beslist Kuipers eind dit jaar of hij het plan daadwerkelijk gaat doorzetten.
Andere uitwisselingen
Voor de uitwisseling van medische brieven gaat mogelijk hetzelfde gelden, staat in dezelfde brief. Kuipers is daarover in gesprek met de Federatie van Medisch Specialisten (fms). De gegevensuitwisseling in de oncologische zorg en beelduitwisseling pathologie zijn juist van de lijst afgehaald. Volgens Kuipers omdat “een wetgevingstraject voor deze uitwisselingen op dit moment nog niet opportuun is.”
De demissionair minister benadrukt dat dit niet betekent dat deze uitwisselingen niet belangrijk zijn of dat de ontwikkelingen stil liggen. “Ik ben in gesprek met betrokken partijen om te bekijken welke praktische stappen wij hierin nu verder kunnen zetten”, schrijft Kuipers. Ook kan volgens hem zonder wettelijke verplichting de digitalisering van de gegevensuitwisseling in de zorg doorgaan, hij omschrijft de wet als een aanjager.
De algemene maatregel van bestuur over de gegevensuitwisseling Versturen recept door de huisarts aan de terhandsteller (die valt onder de medicatieoverdracht) treedt op 1 januari 2024 als eerste in werking.
Ontdek alle invalshoeken van het acute zorgnetwerk
14 november 2023, Utrecht
Artikel presenteert wet en opt-out variant als of-of vraagstuk, maar ook bij opt-out moet je toch nog steeds de bechikbaarstellende systemen gereed maken voor uitwisseling of bevraging? Inclusief specifieke gegevensstructuren. Of mis ik nu iets?