De borging van kwaliteit en veiligheid van medische hulpmiddelen voor thuisgebruik moet beter, blijkt uit een studie van het Nivel en VUmc in opdracht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Volgens onderzoeker Martine de Bruijne ontvangt de IGJ regelmatig klachten over medische hulpmiddelen bij mensen thuis.
Uit het onderzoek kwam naar voren dat de borging van de kwaliteit en de veiligheid bij het verstrekken van hulpmiddelen nog niet goed is geregeld. De hulpmiddelenzorg is in handen van veel verschillende partijen, zodat onduidelijk is wie verantwoordelijk is voor de kwaliteits- en veiligheidsborging.
De Bruijne onderzocht of – en zo ja hoe – zorgverzekeraars en gemeenten, die de middelen voor thuisgebruik verstrekken, zich bezighouden met de kwaliteit en veilige toepassing van de hulpmiddelen. Zij nam rolstoelen en tilliften als uitgangspunt, als voorbeelden van hulpmiddelen waar relatief veel meldingen over binnenkwamen bij de IGJ.
Onderzoekers hebben interviews gedaan met vijftien gemeenten die steekproefsgewijs zijn benaderd, en met zes grote concerns van zorgverzekeraars die samen 97 procent van de markt dekken. Om inzicht te krijgen in de knelpunten en behoeften die in de praktijk worden ervaren is daarnaast met tien gebruikers van de medische hulpmiddelen gesproken.
Hulpmiddel voor participeren
Mensen zijn afhankelijk van hulpmiddelen om ondanks een lichamelijke beperking toch te kunnen functioneren en participeren. Met een rolstoel kunnen zij reizen en dankzij een hoortoestel kunnen zij toch horen. Veilig gebruik van het hulpmiddel is dan heel belangrijk. Gebruikers moeten erop kunnen rekenen dat het hulpmiddel goed werkt, goed wordt onderhouden en veilig is in het gebruik. Dit blijkt niet vanzelfsprekend, bericht Nivel.
Voor gebruikers is vaak niet duidelijk waar ze terecht kunnen als er iets mis is met hun hulpmiddel. Gemeenten en zorgverzekeraars zijn verantwoordelijk voor de inkoop en financiering. Maar zij missen urgentiebesef omdat zij geen of beperkt inzicht hebben in de risico’s die kunnen optreden met die hulpmiddelen. Er blijkt sprake te zijn van een complexe keten, zodat verantwoordelijkheden en kwaliteitsnormen onvoldoende duidelijk zijn.
Inzicht in risico’s
De onderzoekers constateren dat de risico’s van het gebruik van hulpmiddelen beter in kaart moeten worden gebracht. In ieder geval worden gebruikers (te) weinig betrokken in het proces van hulpmiddelenzorg. Gemeenten en verzekeraars zouden kwaliteitskaders moeten ontwikkelen en de IGJ zou een adviserende rol kunnen spelen in het opzetten van betere kwaliteitsborging.
