Uit een enquête van FNV en het tv-programma Pointer onder 3600 zorgmedewerkers blijkt dat 27 procent van hen financieel nadeel heeft of verwacht te ondervinden doordat ze corona hebben opgelopen. Van alle medewerkers die besmet zijn geraakt, verwacht 14 procent dat ze gekort gaan worden op het salaris omdat ze nog ziek zijn of aan het reïntegreren zijn. 4 procent is al gekort om die reden.
De kosten voor revalidatie worden in het eerste jaar voor veel mensen niet vergoed (afhankelijk van de zorgverzekering die iemand heeft). Dat geldt ook voor de onregelmatigheidstoeslag. Als medewerkers ziek worden en starten met reïntegreren, vallen de onregelmatige diensten als eerste weg – juist die toeslag bepaalt een groot deel van het inkomen.
Tegemoetkoming
Daarom vraagt de FNV een financiële tegemoetkoming van de overheid. De bond vindt dat de overheid nalatig is geweest in het beschermen van zorg- en welzijnsmedewerkers. Ze wil dat er een fonds komt die medewerkers met financiële schade compenseert, zoals met de regeling voor andere beroepsziekten, bijvoorbeeld voor schildersziekte OPS en voor asbestslachtoffers (mesothelioom en asbestose).
Bij de hoogte van de tegemoetkoming kan volgens de FNV gekeken worden naar verschillende gradaties van klachten en/of beperkingen. Daar zou ook een maximale vergoeding aan gekoppeld moeten worden van 20.000 euro per persoon. “Het gaat nadrukkelijk om een tegemoetkoming en niet om een schadevergoeding”, zegt vice-voorzitter Kitty Jong van de FNV. “Als mensen van mening zijn dat de tegemoetkoming niet toereikend is, moet de weg openblijven de werkgever aansprakelijk te stellen. Een grote groep zal die tegemoetkoming ervaren als een vorm van erkenning, waarmee rechtszaken voorkomen worden.”
In de waagschaal
Jong vervolgt: ”We hebben het hier over de mensen die geen keuze hadden en hun levens, vaak onbeschermd, in de waagschaal legden om andere mensen te helpen. Daar worden ze op een hele nare manier voor gestraft.” Ruim 55 procent van alle respondenten vindt dat er voor deze collega’s financiële compensatie moet komen. Twee derde van hen kijkt daarvoor naar de overheid.
Te weinig beschermingsmiddelen
”Vooral tijdens de eerste coronagolf heeft de overheid onvoldoende verantwoordelijkheid genomen”, vindt Jong. Volgens haar waren er te weinig beschermingsmiddelen voor medewerkers. Bovendien heeft de bond bij VWS maandenlang gewezen op de onduidelijke richtlijnen van het RIVM. “Veel werkgevers weigerden hun medewerkers daarom beschermingsmiddelen omdat dat volgens de toen geldende richtlijnen niet noodzakelijk was.”
Zeer aannemelijk
Uit het onderzoek van FNV en Pointer blijkt dat 57 procent van de besmette zorgmedewerkers denkt de ziekte op het werk te hebben opgelopen: in de verzorgings- en verpleeghuizen is dat 73 procent. Sinds april vorig jaar is covid-19 erkend als beroepsziekte door het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. “Bij een beroepsziekte moet je kunnen aantonen dat je op het werk besmet bent geraakt en dat is bij een coronabesmetting lastig”, erkent Jong. “Als bekend is dat er een uitbraak is geweest in de zorginstelling, dan is het wel zeer aannemelijk dat de besmetting werkgerelateerd is.”
Tot nu toe zijn 140.000 zorgmedewerkers besmet geraakt met covid-19, van wie negenhonderd zijn opgenomen in een ziekenhuis en er dertig zijn overleden.