Het Grote Zorgdebat levert twee nieuwe initiatiefwetten op

PVV en BBB willen met het initiatiefwetsvoorstel ouderen met zorgzwaarte zzp2 en zzp3 weer bekostigen vanuit de Wlz. “Zij moeten weer meer samenleven”, aldus Agema (PVV). Het plan kost 2,6 miljard euro per jaar, maar levert volgens haar twee miljard besparingen op in de thuiszorg en wijkverpleging. Bovendien verlaagt het plan kosten die deze ouderen in de ziekenhuiszorg zouden maken.

In het wetsvoorstel van ChristenUnie voor mantelzorgverlof stelt de partij voor om mantelzorgers twee jaar lang door te betalen als ze zorg verlenen. Ze zouden maximaal twee jaar doorbetaald moeten worden voor 70 procent van hun laatstverdiende salaris.

Veranderingen gaan langzaam

In het Grote Zorgdebat legden alle partijen de nadruk op preventie en het terugdringen van gezondheidsverschillen. Wieke Paulusma (D66) wil wettelijke gezondheidsdoelen: “Veranderingen gaan veel te langzaam. Maar daarnaast moeten we ook kijken waar de oorzaken liggen van die verschillen. De zorgsector moet niet alles oplossen, maar de overheid moet het veel breder trekken en investeren in preventie.”

Tegenstanders van haar denken dat het vastleggen van gezondheidsdoelen niet effectief is. Fleur Agema (PVV) vroeg zich af wat er dan vastgelegd moet worden: “De enige manier om te investeren in preventie is het afschaffen van het eigen risico. Ook verlaging van de btw op boodschappen is effectiever dan weer een nieuwe wet.”

Nico Drost (ChristenUnie) benadrukt dat we gezondheidsdoelen niet moeten vastleggen, maar samen moeten werken met de maatschappij, scholen en gemeenten. Danielle Jansen (NSC) ziet een gevaar van het vastleggen van die doelen: “Je kan de doelen wel behalen door het gemiddeld goed te doen, maar de kwetsbare groepen blijven hierbij achter. Gezondheidsverschillen maak je niet kleiner met wettelijke gezondheidsdoelen.”

Arbeidsmarkt

De meeste partijen willen het werk in de zorg aantrekkelijker maken door vermindering van de bureaucratie. Nicki Pouw-Verweij (BBB): “De uitstroom van zorgpersoneel komt door de vinkjesvermoeidheid en de tijd om alles goed in het epd te krijgen. Bart van den Brink (CDA): “Als we de zorg aantrekkelijker maken, voorkomt dat ook dat mensen zzp’er worden. Heel lang wordt er al gepraat over terugdringen van de bureaucratie, maar je moet het wel doen.”

BBB wil daarom meer dwang. Pouw-Verweij wil dat zorgpartijen op hun budget worden gekort, als zij de minutieuze verantwoording van de werkzaamheden, zoals urenregistratie, van hun zorgpersoneel blijven eisen.

BBB en SP wijzen op het belang van hogere salarissen en meer zeggenschap voor zorgprofessionals, “zodat ze niet vluchten naar het zzp’erschap”, aldus Pouw. Agema: “Er zijn honderden moties ingediend voor minder regels, maar die worden altijd weggestemd door de coalitie.” NSC wees erop dat het aantrekkelijker maken van meer werken kan door het belastingstelsel zodanig te veranderen dat meer werken ook meer loont.

Passende zorg

De meeste partijen vinden dat de overheid niet moet bepalen wat passende zorg is. Arts en patiënt zijn samen verantwoordelijk. Het CDA zei dat dan wel duidelijk gemaakt moet worden welke behandelingen bewezen effectief zijn. Daar was de VVD het mee eens: “We weten nog heel weinig over de kwaliteit van leven.”

BBB merkte op dat er al op grote schaal passende zorg is: “We zijn in Nederland al heel terughoudend met het verlenen van zorg.” Daarbij komt volgens NSC dat kwaliteit van leven een subjectief begrip is, waardoor je uitkomt op een goed overleg tussen patiënt en arts: “Belangrijk is wel dat de economische prikkels om zorg te leveren worden weggehaald”, aldus Jansen.

SP vond juist dat politiek best kan zeggen wat kwaliteit van leven is en passende zorg. Dijk vond het duidelijk dat de kwaliteit in verpleeghuizen en in de wijkverpleging niet op orde zijn.

Bestaanszekerheid

NSC vindt dat de overheid werk moet maken van bestaanszekerheid. Dat betekent: zorgen voor onder meer voldoende woningen en het garanderen van een goed inkomen en een zeker pensioen. Bestaanszekerheid is echter ook een verantwoordelijkheid van de burger, stelde Jansen. Die kan wat meer letten op gezondere voeding, meer bewegen en niet roken.

BBB, PVV en SP wezen erop dat de overheid heeft “verzaakt” door verpleeghuizen te sluiten. “Dat is slecht voor de ouderen en slecht voor de staatskas, want ouderen hebben daardoor op de lange duur meer ziekenhuiszorg nodig”, aldus Pouw-Verweij. Tielen wil dat overheid en werkgevers mantelzorg sneller mogelijk moeten maken, zodat ouderen minder snel gebruikmaken van verpleeghuis- en wijkzorg. Ze wees ook op het grootschaliger inzetten van technologie.