Dat blijkt uit een onderzoek onder duizend mannen door onderzoeksbureau Flycatcher in opdracht van de Maag Lever Darm Stichting (MLDS) aan de start van darmkankermaand maart. Darmkanker is na longkanker de kankersoort waar de meeste mensen aan overlijden (4500 mensen per jaar). Jaarlijks treft het ongeveer 12.000 Nederlanders.
Hoger risico
Mannen lopen een hoger risico op darmkanker dan vrouwen. Bij mannen is de kans 1 op de 12, bij vrouwen 1 op de 15. Toch neemt slechts 65 procent van de mannen deel aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. Bij vrouwen is dat 71 procent.
Een derde van de mannen die niet aan het onderzoek deelneemt denkt dat dit nodig is als zij geen klachten hebben, terwijl darmkanker of een voorstadia daarvan niet altijd klachten geven. Ook weet een op de drie mannen die niet meedoen niet dat het onderzoek ook voorstadia van darmkanker kan opsporen.
En bij 34 procent van de niet-deelnemers is niet bekend dat het bevolkingsonderzoek behalve darmkanker ook poliepen opspoort, die zich pas later tot darmkanker kunnen ontwikkelen. Een ruime meerderheid (59 procent) weet ook niet dat het bevolkingsonderzoek om deze reden elke twee jaar moet worden herhaald.
Afname aantal deelnemers
De deelnamegraad aan het bevolkingsonderzoek darmkanker neemt af, met name onder mannen. Opvallend is dat vooral de groep niet-deelnemers van 55-59 jaar zegt het vies te vinden om mee te doen aan het bevolkingsonderzoek darmkanker (27 procent).
Van de mannen die nooit meedoen, spreekt 44 procent met niemand over de paarse envelop met daarin de ontlastingstest die ze per post hebben ontvangen. De reden is dat ze het vervelend vinden erover te praten of zich schamen.
Gerichte informatie
Bijna een kwart (23 procent) van de onderzochte niet-deelnemers geeft ondanks gerichte informatie aan nog steeds niet aan het onderzoek te willen deelnemen. 14 procent zou soms meedoen maar niet elke twee jaar, terwijl 31 procent nog twijfelt. Een duwtje in de rug van de huisarts (22 procent), dan wel hun partner of een familielid (20 procent) kan mannen echter stimuleren om aan het bevolkingsonderzoek mee te doen.
“Het is belangrijk dat iedereen boven de 55 jaar zich elke twee jaar laat controleren. Dat is nodig omdat poliepen zich in de loop van 10 tot 15 jaar kunnen ontwikkelen tot darmkanker. Een onderzoek van de ontlasting is altijd een momentopname. Wie elke twee jaar meedoet, heeft een grotere kans dat de poliepen ontdekt worden,” zegt Mariël Croon, directeur van de MLDS.
Vroegere opsporing
Het Bevolkingsonderzoek Darmkanker (BVO) bestaat tien jaar. Sinds de invoering in 2014 zijn 192.000 mensen opgespoord met een voorstadium van darmkanker (poliep, ook wel advanced adenoom) of met darmkanker. In totaal zijn er in deze periode 16 miljoen uitnodigingen verstuurd en is er ruim 11,5 miljoen keer deelgenomen aan het bevolkingsonderzoek. Bij 565.000 mensen was aanvullend onderzoek nodig: een coloscopie of kijkonderzoek van de darmen. In hoeverre het bevolkingsonderzoek de sterfte aan darmkanker heeft verlaagd, is nog niet bekend. Deze cijfers worden later dit jaar bekend gemaakt.