Marktwerking in de ziekenhuissector heeft vooralsnog niet geleid tot verlaging van de gemiddelde zorgkosten. Voor zover er sprake is van toegenomen kostenefficiency is deze voor een groot deel te danken aan de verbeterde registratie en standaardisatie van dbc’s. Dat concluderen onderzoekers van de Vrije Universiteit in Amsterdam in het tijdschrift Economische Statistische Berichten (ESB).
Voor hun onderzoek onderzochten Tom Groot, Yvonne Krabbe en Maarten Lindeboom de volume- en kostenontwikkelingen van enkele veel voorkomende dbc’s. Hun conclusie is dat invoering van marktwerking geen significant drukkend effect heeft gehad op de kosten van de betreffende dbc’s. Voor sommige dbc’s zoals dermatologie,KNO en neurologie zijn de gemiddelde kosten gedaald. Voor andere zoals gynaecologie zijn de gemiddelde kosten gestegen.
Hoge kostencomponenten
Wel zien de onderzoekers een duidelijk negatief effect op de mediane kosten. Vooral hoge kostencomponenten van dbc’s zijn verlaagd, maar dit heeft niet tot het resultaat geleid dat de gemiddelde kosten zijn gedaald. Het netto effect is dat de verdeling van de kosten is gewijzigd.
Klanten trekken
De mediane kosten worden volgens de onderzoekers ook door marktconcentratie beïnvloed, zij het op onverwachte wijze. Hoe groter de concurrentie, hoe hoger de mediane kosten uitvallen. Als mogelijke verklaring noemen de onderzoekers meerkosten die in een competitieve omgeving worden gemaakt om de zorgverlening aantrekkelijker te maken voor patiënten. Ook houden de onderzoekers rekening met extra frictiekosten die worden veroorzaakt door grotere fluctuaties in de zorgvraag.
Standaardiseren
Volgens de onderzoekers is de kostenhomogeniteit in de onderzochte periode met circa 5 procent toegenomen. De verbetering van de kostenhomogeniteit is echter geen gevolg van de introductie van marktwerking, maar van de beschikbaarheid van dbc-informatie. “Het lijkt erop dat de beschikbaarheid van dbc-informatie op zichzelf al voldoende aanleiding geeft de zorgproductie te analyseren, te standaardiseren en te beheersen”, aldus de onderzoekers. Daarmee blijven volgens de onderzoekers ook de kosten binnen smallere marges. Marktwerking leidt volgens de onderzoekers juist tot meer variatie in behandelactiviteiten en daarmee ook tot meer kostenvariabiliteit.
