für Beitrag FORUM 2010/03
Nederlandse medisch specialisten moeten in 2025 aantoonbaar de beste zorg ter wereld leveren. Dit betekent onder meer grotere transparantie, intensievere samenwerking en een holistische aanpak. In de praktijk moet dit uitmonden in medische zorg die volledig rond de patiënt is georganiseerd, met de medisch specialist als onderdeel van een flexibel netwerk van zorgprofessionals.
Dat stelt de Federatie Medisch Specialisten in het visiedocument Medisch Specialist 2025. “In 2025 behoort de Nederlandse medisch-specialistische zorg aantoonbaar tot de meest innovatieve, doelmatige en kwalitatief beste zorg ter wereld”, luidt de ambitie van de federatie. “Als gevolg hiervan wordt de Nederlandse zorg, net als watermanagement, een internationaal voorbeeld. Patiënten en medisch specialisten van overal ter wereld zullen hiervan profiteren.”
Een “ondubbelzinnig ambitieuze en vooruitstrevende kijk op de medisch-specialistische zorg”, erkent de federatie, zeker gezien de huidige situatie. Weliswaar zijn er de afgelopen jaren grote slagen gemaakt ten aanzien van de kwaliteit, transparantie en doelmatigheid, maar de zorg voor patiënten is ook vaak ondoorzichtig, versnipperd en nog onvoldoende patiëntgericht, erkent de federatie.
Vertrouwen
Om hier verandering in te brengen formuleert de federatie in het visiedocument een aantal voorwaarden. De meest in het oog springende gaat over “gerechtvaardigd vertrouwen”, waar nu nog wantrouwen vaak het sleutelwoord is. Dit betekent wat de federatie betreft dat medische professionals inzichtelijk zullen moeten maken wat de kwaliteit en uitkomsten van zorg zijn. In 2025 zal door ‘automatische’ registratie aan de bron meer en betere informatie over kwaliteit en doelmatigheid voorhanden zijn, zo stelt de federatie. Deze data worden volledig geïncorporeerd in de kwaliteitscyclus. “Hierdoor zal de kwaliteit verbeteren en het vertrouwen dat de patiënt en de samenleving in ons stelt, toenemend gerechtvaardigd zijn”, voorspelt de federatie. Een bijkomend voordeel is een lagere registratielast.
Kwaliteit van leven
Dit “gerechtvaardigd vertrouwen” moet wat de federatie betreft de basis zijn van een intensievere samenwerking met de patiënt. De patiënt is tenslotte degene die bepaalt of de zorg bijdraagt aan diens kwaliteit van leven, aldus de federatie. “De relatie tussen patiënt en medisch specialist is in 2025 vooral gericht op het optimaliseren van de kwaliteit van leven voor de patiënt. Dit is meer dan alleen de behandeling van de ziekte. Veel meer dan nu het geval is, vraagt dit van de medisch specialist om een holistische benadering van iedere, unieke patiënt.”
Nauwere samenwerking en een holistische benadering betekenen ook meer oog voor de “zachte kanten” van het zorgproces. “Niet alles wat belangrijk is voor patiënt en medisch specialist is meetbaar”, concludeert de federatie. “Daarom is er in 2025 veel meer aandacht voor zaken als medemenselijkheid, compassie en geneesplezier.”
De holistische benadering krijgt ook een vertaling in de organisatie van de zorg. “Medisch specialisten nemen het voortouw bij de ontwikkeling van zorgnetwerken van zorgprofessionals (netwerkgeneeskunde), zowel fysiek als digitaal. Een zorgnetwerk neemt de behoefte van de patiënt als uitgangspunt, vanuit de gedachte dat verschillende spelers in het netwerk op verschillende momenten waarde kunnen toevoegen voor de patiënt.”
Big data
Andere steekwoorden in het visiedocument zijn preventie en innovatie. “Medisch specialisten bieden op het gebied van preventie concrete handvatten aan hun patiënten. Dit doen zij op basis van een toegenomen kennis over de relatie tussen leefstijl, gezondheid, ziekte en functioneren en over de effectiviteit van preventieve interventies. […] In 2025 zijn medisch specialisten samen met patiënten meer betrokken bij het bedenken, ontwikkelen en beoordelen van innovaties binnen de zorg. Ziekenhuisorganisaties zijn gericht op het helpen door ontwikkelen en implementeren van deze innovaties. In 2025 kunnen patiënten door ‘big data analysis’ gecombineerd met ‘wearables’ en thuisdiagnostiek sneller een beeld krijgen van hun medische situatie. Zelfmanagement van patiënten met chronische ziekten met online ondersteuning komt veel voor.”
