De Nederlandse zorgsector heeft het financieel bijzonder zwaar. Dat blijkt uit onderzoek van advies- en consultancybureau EY. Ook banken hebben afgelopen voorjaar hun zorgen geuit over de financiële situatie in de ggz. Volgens EY zijn de vooruitzichten somber voor de ggz.
Ggz in nood
“Ook onze leden hebben te maken met een stijging van (energie)kosten, krapte op de arbeidsmarkt, de gestegen lonen en een hoger ziekteverzuim”, zegt Peetoom. “Dat geeft financiële druk, bijvoorbeeld omdat onze leden veel meer zzp’ers moeten inhuren om de roosters rond te krijgen. En daar bovenop komt de invoering van het nieuwe bekostigingssysteem van begin dit jaar met te lage tarieven voor de zorg aan de meest kwetsbare mensen.”
Miljoenenverliezen
Eind vorig jaar stelde de NZa in overleg met de Nederlandse ggz en Zorgverzekeraars Nederland (ZN) een onderzoek in naar de financiële situatie. Aanleiding vormde destijds de gevolgen van invoering van het nieuwe bekostigingssysteem, het zorgprestatiemodel, het gestegen ziekteverzuim en no-show van cliënten door corona. Peetoom: “De uitkomsten van dat onderzoek bevestigden toen al onze zorgen over miljoenenverliezen voor ggz-aanbieders over 2022. Voor geïntegreerde ggz-instellingen is sprake van een gemiddeld bruto-omzetverlies van gemiddeld 6,2 procent. Voor ambulante instellingen is de daling van de bruto omzet gemiddeld 3,3 procent. De omzetdaling verschilt sterk per aanbieder; voor sommige is het verlies zelfs 12 procent.”
Ggz-tarieven te laag
“De tarieven in de ggz zijn volstrekt onvoldoende. De investeringsruimte voor noodzakelijke verduurzaming ontbreekt en ruimte om de loonkloof ten opzichte van andere sectoren te overbruggen komt ook niet beschikbaar”, reageert Peetoom op het slechte financiële nieuws. “Dit holt de toch al kwetsbare toegang tot geestelijke gezondheidszorg verder uit. De situatie in de ggz is minstens zo zorgelijk als in de ouderenzorg. Wij doen er alles aan om goede zorg te leveren tegen een zo’n laag mogelijk tarief, maar deze rapporten van EY en BDO laten zien dat de ggz-zorg door de bodem zakt. Er moet meer geld naar de ggz. Dat is te regelen in de volgende rijksbegroting en in een nieuw regeerakkoord, ggz-zorg gaat iedereen aan.”
IZA en Green Deal
Meer geld is ook nodig om de zorg toekomstbestendig te maken en zo invulling te geven aan akkoorden als het integraal zorgakkoord en de Green deal. Peetoom: “Met de huidige financiële situatie hebben de aanbieders hiervoor geen ruimte. Als we zo doorgaan, blijven we dus dweilen met de lekke kraan open terwijl er geen investeringskracht is voor een betere kraan om de zorg te kunnen blijven leveren die echt nodig is.”
“Onze leden doen er alles aan om ervoor te zorgen dat de cliënten niets van de financiële problemen merken. Zij willen samen met de professionals vooral bezig zijn met het leveren van goede zorg aan de mensen die dat nodig hebben. Maar als er te veel aandacht nodig is voor de financiële situatie komt dat onder druk te staan.”
Deze zeer beschaafd geformuleerde noodkreet is al jaren bekend. De kabinetten Rutte en zeker Rutte IV bleven “doof” en nu mag een volgend kabinet deze professionele zorg, met stijgende wachtlijsten ( is kwestie voor zorgverzekeraars ), met een stijgende werklast, een loonkloof en hoog verzuim op een passend professioneel peil te krijgen en daarna te houden. Het volume zou door de bestuurders passend gemaakt moeten worden aan de haalbare werklast, zodat de professionele kwaliteit “geen dweilen met open kraan” blijft. Om het PNIL schuld te geven van hogere loonkosten lijkt me niet juist, zoals het huidig bewind lijkt te doen. De redenen voor de groei daarvan zijn meer dan bekend.