Foto: pixelfit/Getty Images/iStock (Symbolbild)
Dat blijkt uit een meta-analyse die gisteren is gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift JAMA. Hierbij werden achttien gerandomiseerde klinische studies betrokken (waarvan één uit Nederland) voor zes typen kanker. Daarbij zijn screeningsdata van 2,1 miljoen patiënten verwerkt, die de gezondheidssituatie tot 2008 hebben geïncludeerd.
Met uitzondering van de lichte gezondheidswinst van screening voor één vorm van dikkedarmkanker, is de meerwaarde voor de andere vijf bestudeerde kankers “onwaarschijnlijk of onzeker”, aldus de onderzoekers. De auteurs stonden onder leiding van Michael Bretthauer, hoogleraar geneeskunde en mdl-expert aan de universiteit van Oslo.
Kuipers moet screening schrappen
In een telefonische toelichting zegt Bretthauer dat hij demissionair minister Kuipers van VWS goed kent. Hij weet dat de minister voorstander is van bevolkingsonderzoek: “Toch adviseer ik hem om in elk geval de screening van borstkanker te schrappen en geen screening in te voeren voor prostaatkanker.” Nederland kent drie bevolkingsonderzoeken voor volwassenen (baarmoederhals-, borst- en darmkanker). Kuipers is voorstander van screening voor prostaatkanker.
Bretthauer adviseert de minister bij bevolkingsonderzoeken burgers veel beter te informeren: “Niet in de voorlichtingscampagnes promoten dat screening levens spaart, want dat is niet echt waar. Screening kan je leven verlengen als je geluk hebt, maar net zo goed verkorten: je weet het niet van tevoren. Gemiddeld is het effect te verwaarlozen. Het zou beter zijn om het medische personeel op een andere manier in te zetten, gezien de wachtlijsten en het tekort aan zorgmedewerkers.”
Onwaarschijnlijk of onzeker
Bretthauer en zijn mede-onderzoekers geven twee redenen voor de geringe gemiddelde gezondheidswinst. Ten eerste genereert een screening veel ander medisch onderzoek, wat belastend is voor deze mensen met een “fragiele gezondheid”. Door die extra belasting overlijden ze eerder. Hij stelt dat bijvoorbeeld bij borstkanker sprake is van 20 procent overdiagnose: een vijfde van de vrouwen ondergaat dus een operatie of behandeling die onnodig is: “Een deel van de patiënten overlijdt daardoor.”
Tweede oorzaak voor de minieme gezondheidswinst is dat patiënten met kanker vaak andere ziekten hebben, waaraan ze op vrij korte termijn zouden overlijden. Daarom is de winst die ze boeken met een vroegtijdige ontdekking van kanker gering.
Demissionair minister Kuipers van VWS is het niet eens met de conclusies van het onderzoek.
Geen effect screening borstkanker
Door screening op prostaatkanker leven patiënten gemiddeld 37 dagen langer, aldus de onderzoekers in JAMA. Voor een andere vorm van dikkedarmkanker (colonoscopie) leven patiënten gemiddeld ook 37 dagen langer. Voor longkanker is dat 107 dagen, maar deze laatste berekening is onzeker, staat in JAMA. Bretthauer relativeert de 37 dagen: “Het is op een mensenleven marginaal en een deel van de 37 dagen valt ook binnen de marge van wetenschappelijk onderzoek.”
Effect bloedtesten darmkanker
Zogenoemde FOBT-testen (Fecaal Occult Bloed-Test) leveren gemiddeld nul dagen gezondheidswinst op. Bij een FOBT-test wordt een heel kleine hoeveelheid bloed in de ontlasting gezocht: dat kan wijzen op een poliep of tumor in de darm. Uit het onderzoek blijkt dat het niet uitmaakt of deze test elk jaar of elke twee jaar wordt gedaan.
Bretthauer is bezig de preventieve zorg om zeep te helpen. Laat hij mooi in Oslo dit doorvoeren en zich niet met Nederland bemoeien. Hij kent Kuipers goed en denkt dat Kuipers dit gaat overnemen. Alles draait om de zorg die mensen nodig hebben. Zij die voor geleerd hebben om de mens beter te maken, moeten het ook doen anders is het alleen voor de rijken weggelegd.
In 2013 werd het onafhankelijk Zwitserse onderzoeksinstituut Swiss Medical Board gevraagd om mammografie screeningen te onderzoeken. Het team van deskundigen bestond uit een medisch ethicus, klinisch epidemioloog , farmacoloog, oncoloog, wetenschapper ,advocaat en een gezondheidseconoom.
Na een jaar van evaluatie van beschikbare gegevens werden ze steeds bezorgder over hun bevindingen . Het “bewijs” van de wereldwijde overtuigingen dat mammogrammen veilig waren en in staat zijn levens te redden ,kwam niet overeen met hun resultaten.
Rapport: schaf mammografie screening af .
Uit onderzoek bleek dat mammografie slechts een sterfgeval op de 1000 gescreende vrouwen kon voorkomen, terwijl er bij de andere vrouwen juist fysieke schade werd aangericht . Hun grondige herziening liet hen geen andere keuze dan te ( highlight) adviseren om systematische mammografie screening programma’s af te schaffen ( highlight) ,en een tijdslimiet te zetten op bestaande programma’s
Kortom de voordelen wegen niet op tegen de schadelijke effecten en vrouwen kampen met psychologische stress door vals positief diagnoses.
Voorkomen is beter dan genezen is een veelgebruikt spreekwoord. Echter deze meta-studie laar zien dat dit een paradox geeft. Uit eerder onderzoek gedurende de afgelopen jaren is telkenmale eenzelfde conclusie naar voren gekomen. Grootschalig preventief screenen geeft geen gezondheidswinst of terugdringen van . De kosten daarentegen zijn enorm. Alleen het grootschalig screenen op darmkanker kost ongeveer 892 milioen Euro, de andere screenings zullen wel in eenzelfde order van grootte liggen qua bedragen. De vervolgkosten van aanvullend onderzoek niet meegenomen. Waarom doorgaan met dit soort screeningsinstrumentarium? Zet meer in op voorlichting en leefwijze.
Niet alles is met leefwijze te voorkomen. Mijn man is 6 jaar geleden gediagnosticeerd met darmkanker n.a.v. de test. Gelukkig op tijd erbij en nu 6 jaar verder hoeft hij niet meer terug te komen. Een bevolkingsonderzoek moet voor een ieder beschikbaar blijven!
Mijn vrouw is in 2000 na ( zelf onderzoek ) met borstkanker.
Na de geprotocolleerde ( nog steeds ) aanpak . 20 jaar geleefd met eigen aanpak . Helaas voor de 2e maal getroffen door Glioblastoma . En dat is wetenschappelijk zeker nog een brug te ver , in de huidige westerse gezondheid denkende geprotocolleerde visie en aanpak . De mogelijke schade door bestraling etc. in z’n algemeenheid is de strohalm wat over blijft .
Waar is de link naar het onderzoek,?