© pikselstock / stock.adobe.com
Met een pgb beschikken mensen over een budget om zelf zorg van in te huren. Dat geeft meer regie, maar vergt ook meer administratieve vaardigheden. Het pgb is daarom niet zomaar voor iedereen geschikt, maar mensen voor wie een pgb wel uitkomst zou bieden, vinden niet altijd hun weg. Dat geldt vooral als het gaat om zorg binnen de Jeugdwet en Wet Maatschappelijke ondersteuning (Wmo), waar de gemeenten het pgb uitkeren. Tussen gemeenten bestaan grote verschillen in de mate van professionalisering en deskundigheid van medewerkers, bleek al uit een brief van de minister van mei 2022. “Professionaliteit in de toegang is van groot belang, om de kans te verkleinen dat mensen die niet pgb-vaardig zijn toch budgethouder worden evenals de kans op onterechte toekenningen of afwijzingen van pgb’s”, schrijft Helder ook nu.
Samenwerkingsplatform
De grote gemeenten zijn een stuk verder in de professionalisering van de uitvoering van het pgb. De minister wil dat andere gemeenten daarvan leren. Daarom is er ook al een informatieplatform pgb waarin de betrokken partijen (VNG, Saldo, SVB en VWS) de informatievoorziening over het pgb organiseren. “Maar er is meer nodig om te zorgen dat medewerkers die beslissingen moeten nemen over toegang tot het pgb of de kwaliteit van de geleverde zorg, in staat gesteld worden om de juiste keuzes te maken”, schrijft de minister. “Bijvoorbeeld door te verkennen of het Samenwerkingsplatform Sociaal Domein – dat financieel door VWS wordt ondersteund – een rol kan spelen. De regioadviseurs van het Samenwerkingsplatform Sociaal Domein hebben een verbindende functie en kunnen mogelijk een rol spelen in het beter ondersteunen van gemeenten. Over deze mogelijke, aanvullende rol van het Samenwerkingsplatform treed ik met de VNG en Per Saldo in overleg.”
Actieagenda
De komende periode werkt de minister samen met VNG en Per Saldo verder aan een actieagenda voor het gemeentelijk pgb. “De afgelopen tijd spraken VNG, gemeenten, Per Saldo en VWS, over de wens van verdere professionalisering van de toegang bij gemeenten en de wijze waarop dit kan worden ondersteund met concrete instrumenten. Gemeenten vragen om duidelijke kaders, maar willen ook voldoende ruimte voor maatwerk. Er is een zekere mate van flexibiliteit nodig om – in samenspraak met de betrokkenen – voldoende te kunnen aansluiten bij de lokale context. Anderzijds is het van belang om op onderdelen toe te groeien naar meer uniformiteit in de werkwijze van gemeenten, bijvoorbeeld door het vaststellen van gezamenlijke uitgangspunten die medewerkers in de toegang ondersteunen”, schrijft minister Helder.
Handreikingen
Er moeten in ieder geval twee nieuwe handreikingen komen. De ene is een handreiking doelgroep. “Gemeenten geven aan – aanvullend op het kader voor pgb-vaardigheid – behoefte te hebben aan duidelijkere kaders om een pgb toe te kennen of af te wijzen. Daarom ontwikkelen we een handreiking die bijdraagt het pgb te reserveren voor de beoogde doelgroep: mensen die weloverwogen kiezen voor een pgb en pgb-vaardig zijn. De budgethouder (van de toekomst) is zich bewust van de verantwoordelijkheden die een pgb met zich meebrengt en kan hierop de regie voeren al dan niet met hulp van een vertegenwoordiger. Mensen die niet met een pgb willen of kunnen werken of niet voldoende vaardig zijn (of kunnen worden door training) ontvangen passende zorg of ondersteuning in natura.”
Geen landelijke tarieven
De andere handreiking gaat over tarieven. “Een handreiking voor het berekenen van toereikende pgb-tarieven”, licht de minister toe. “Er worden geen landelijke tarieven vastgesteld, maar wel een uniforme, uitlegbare en uitvoerbare werkwijze. In de handreiking wordt geschetst hoe gemeenten reële pgb-tarieven kunnen opbouwen. We brengen hiervoor de methodes en kostprijselementen in beeld, die gemeenten al gebruiken als onderdeel van hun systematiek voor pgb-tarieven. Er wordt hierin onderscheid gemaakt tussen informele en formele tarieven. We gaan in overleg met de gebruikers bij gemeenten, zorgkantoren en verzekeraars om de voor- en nadelen van de verschillende methodes voor de tariefstelling in kaart te brengen. Bij het uitwerken van een uniforme, uitlegbare en uitvoerbare werkwijze voor het berekenen van een toereikend pgb-budget wordt de AMvB Reële Prijs in ogenschouw genomen. Doelstelling van deze handreiking is om toe te groeien naar een breed gedragen en herkenbare werkwijze bij de vaststelling van pgbtarieven.”
