17.4.2015 ÄZ: Wie eine Branschutzmauer hat eine Firewall die Aufgabe, das Praxisnetz vor Malware-Attacken und Datendieben zu schützen. Oft sind die Firewalls direkt in den Internet-Router integriert. © weerapat1003 / fotolia.com Ärzte Zeitung / 073a17 / 17.04.2015
Minister Edith Schippers (Volksgezondheid) maakt werk van open data in de zorg. Volgens haar bevorderen die transparantie in de zorg en dat leidt uiteindelijk tot lagere zorgkosten en hogere kwaliteit. Dit schrijft ze in een brief aan de Tweede Kamer.
Open data is vrij beschikbare informatie, waar geen auteursrecht op berust. De data zijn bekostigd uit publieke middelen, voldoen aan open standaarden en zijn bij voorkeur computer-leesbaar. Het gaat dan bijvoorbeeld om kwaliteitsgegevens van ziekenhuizen of gegevens over kosten van behandelingen.
Veranderingen in de zorg
De bewindsvrouw wil open data beschikbaar stellen en de openbaarmaking ervan aanmoedigen en faciliteren. Om die reden werkt het ministerie mee aan de website Zorg op de kaart. De site biedt informatie over financiën van zorgconcerns, kwaliteit van zorg, gevolgen voor het vastgoed door het beleid van langer thuis wonen en de demografie, op basis van gegevens onder meer het Kadaster, TNO, Jaarverslagen zorg, het CBS en Zorginstituut Nederland. Door een beeld te krijgen van de regionale situatie, worden bijvoorbeeld zorginstellingen, gemeenten, zorgkantoren en verzekeraars in staat gesteld om met elkaar in gesprek te gaan over de gevolgen van de veranderingen in de zorg.
Schippers vindt het belangrijk dat informatie voor de zoekende en geïnteresseerde burger “betrouwbaar, begrijpelijk en gemakkelijk toegankelijk wordt”. Een van de doelen van het door de minister uitgeroepen Jaar van de Transparantie, is het ontwikkelen van keuzehulpen die patiënten moeten ondersteunen bij het maken van een keuze voor een behandelaar of een behandeling. Deze keuzehulpen maken gebruik van open data.
Patiënten
De minister zet niet alleen in op het publiceren van meer open datasets, maar ze wil er ook voor zorgen dat die data voor patiënten bruikbaar wordt. Het Kwaliteitsinstituut presenteert op Zorginzicht 44 meetinstrumenten – kwaliteitsindicatoren en cliëntenvragenlijsten. In de loop van 2015 zullen zorgaanbieders nieuwe open data aanleveren. Op Kiesbeter worden ongeveer 1500 indicatoren bekend gemaakt in mei en juni.
In de zorg berusten veel data bij private partijen zoals zorgaanbieders of verzekeraars. De minister is met deze partijen in gesprek om te kijken op welke wijze ook deze data beschikbaar gesteld kunnen worden. In elk geval wil Zorgverzekeraars Nederland dit jaar data over kosten van curatieve zorg uit het Vektis informatiesysteem ontsluiten op Kiesbeter en Data.overheid.nl.
In de komende periode gaat minister Schippers er op inzetten om de datasets die de bestuursorganen openbaar maken, in samenhang te ontsluiten. Vanwege de actualiteit kiest ze ervoor om zich te richten op het openbaar maken van datasets uit het domein van de Wet langdurige zorg. Het Zorginstituut wil data over onder meer zorggebruik binnen gemeenten publiceren. Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) wil indicaties over de AWBZ openbaar maken en overzichten per gemeente aanbieden. Het CIZ onderzoekt verder welke overige datasets met betrekking tot het Wlz-domein zij openbaar kan maken.
Aantal wachtenden op AWBZ-zorg
In de afgelopen periode heeft de minister de openbaarmaking van diverse datasets gefaciliteerd, schrijft ze aan de Tweede Kamer. Het Zorginstituut Nederland heeft datasets met periodieke overzichten van het aantal wachtenden op AWBZ-zorg per instellingsidentificatie ontsloten op Data.overheid.nl. Het RIVM heeft in de afgelopen periode een geactualiseerde dataset met kosten van ziekten ontsloten op Data.overheid.nl. Ook publiceert het Centrum Gezondheid en Maatschappij van het RIVM de feiten en cijfers over de volksgezondheid en zorg op het portaal Volksgezondheidenzorg.
Bij het openbaar maken van zorgdata moet de privacy goed bewaakt worden, schrijft Schippers aan de Kamer. Er moet te allen tijde voorkomen worden dat data, bijvoorbeeld door combinatie met een andere dataset, herleidbaar zijn tot individuele gevallen. Om dat te voorkomen is de minister in gesprek met het CBS en ontwikkelt het RIVM een “datawasstraat.” De zorgsector zal extra aandacht besteden aan de voorwaarden om data kwalitatief en zorgvuldig openbaar te maken. Volgens Schippers komt er een gedegen risicoanalyse, waarin wordt stilgestaan bij de privacy- en concurrentiegevoelige aspecten van open data.
