De Jonge reageert daarmee op de bevindingen van Zembla. In de uitzending van 13 februari loopt Zembla nog eens de belangrijkste knelpunten in de zorg voor kwetsbare thuiswonende ouderen langs: overbelaste huisartsen, lange wachtlijsten, personeelsgebrek en oneigenlijk gebruik van ziekenhuisvoorzieningen. “De huisartsen lopen over, de ouderenzorginstellingen lopen over en de ziekenhuizen lopen over”, vat bestuursvoorzitter Peter Langenbach van het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam de situatie samen. “Het hele systeem staat onder druk.”
Geen financiering
Volgens ettelijke betrokkenen hebben beleidsmakers de problemen zelf veroorzaakt door de keuze om zorg over te hevelen naar de gemeenten met als achterliggende doelstelling ouderen langer zelfstandig te laten wonen. In dit nieuwe beleid was geen financiering meer voor de verzorgingshuizen, die de laatste jaren dan ook in grote getale zijn verdwenen.
‘Aartsdom’
“Het is aartsdom geweest om toen die verzorgingshuizen zo radicaal te sluiten”, stelt Bert Meijman, als huisarts betrokken bij de actiegroep Het Roer Moet Om. “Je hebt nu mensen die in het ziekenhuis terechtkomen, die daar niet zouden zijn, als ze gewoon goede zorg in een verzorgingshuis hadden”, vindt geriater Geert Kalisvaart van het Spaarne Gasthuis. “En je hebt mensen die nu naar het verpleeghuis gaan, die anders in het verzorgingshuis zouden blijven.”
Geen oplossing
Volgens minister De Jonge is een terugkeer naar het verzorgingshuis geen oplossing. “Terug naar vroeger is niet de oplossing voor morgen. Maar wat ik wel vind, is dat we op zoek moeten naar nieuwe vormen van wonen en zorg. En dat gaat op dit moment niet hard genoeg, dus dat moeten we harder stimuleren.”
Gezondheid, welzijn, en wonen zijn nauw met elkaar vervlochten. Niet alleen op financieel gebied – de woon- en zorgkosten vormen het grootste deel van de uitgaven van een gemiddeld Nederlands gezin – maar ‘wonen’ en ‘gezondheid’ zijn ook de meest belangrijke pijlers onder welzijn. Zorg en wonen hebben de drie B’s gemeen: bereikbaar, beschikbaar, betaalbaar. En laten we de eis van kwaliteit niet uitvlakken.
Deze onderwerpen zijn verdeeld onder verschillende ministeries. Tot enkele jaren terug bestond het ministerie van Volkshuisvesting en Milieu. Die hield nauwlettend de woningmarkt in de gaten. In mijn tijd werden er circa 125.000 woningen gebouwd, waarvan ruim 90.000 woningwet en premiehuur. Nu is dit ministerie verdeeld onder andere ministeries. Daarnaast is het ministerie van VWS, dat zich onder meer met gezondheid en welzijn bezighoudt.
Het zou een grote stap voorwaarts zijn, zeker met de veroudering, als VWS wordt omgevormd tot het ministerie van Gezondheid, Welzijn en Wonen. Daarbij kan de amateursport onder ‘welzijn’ en de professionele sport onder ‘Economische Zaken’.