Voor het eerst sinds de decentralisaties in 2015 is de waardering van sociale wijkteams toegenomen. De waardering van de professionele zorg of ondersteuning is stabiel, maar nog steeds lager dan in 2014. De grootste ontevredenheid zit in de jeugdhulp.
Dit blijkt uit onderzoek van I&O Research naar de beleving van het sociaal domein onder ruim tienduizend Nederlanders.
De eerste jaren na de decentralisaties nam de waardering van de wijkteams af, met gemiddeld een 6,7 in 2015 en een 6,6 in 2016. Dit jaar stijgt de waardering voor het eerst naar een 7,0. “De sociale wijkteams raken ingeburgerd, zijn ingewerkt en doen het beter”, verklaart I&O-onderzoeker Rachel Beerepoot tegenover Binnenlands Bestuur. Ook speelt mee dat bij de start van de sociale wijkteams er veel herindicaties moesten worden afgegeven. Veel mensen moesten toen zorg inleveren. “Nu zitten we in een fase waarin nieuwe aanvragen binnenkomen en mensen dus zorg krijgen; dan ben je positiever over wijkteams dan als je zorg kwijtraakt”, aldus Beerepoot.
Over bepaalde aspecten van het wijkteam zijn Nederlanders minder tevreden. Zo worden onvoldoendes gegeven omdat er weinig specialistische kennis in de teams aanwezig is en het idee bestaat dat er niet goed wordt geluisterd.
Jeugdhulp
Ten opzichte van december 2014 is er nog altijd sprake van een lagere waardering van de professionele hulp, hoewel deze sinds eind 2015 stabiel is gebleven. Degenen die te maken krijgen met de Jeugdwet zijn het minst positief. Het laagst is de waardering onder ouders die moeite hebben met de opvoeding van hun kinderen, ouders met kinderen met gedrags- of psychische problemen en ouders van een kinderen met fysieke problemen.
Volgens Beerepoot heeft de lage waardering ermee te maken dat jeugdhulp nog altijd nieuw is voor gemeenten. Ook is de zorg vaak complex, omdat er veel partijen betrokken zijn en vaak sprake is van complexe problematiek.
Positiever zijn Nederlanders over de ouderenzorg en Wmo-gerelateerde zorg. De ouderenzorg lijkt wat betreft waardering weer op het niveau van voor de decentralisaties.
Zelfredzaam
De mensen die professionele hulp ontvangen vinden zichzelf steeds minder zelfredzaam en geven aan meer afhankelijk te zijn van de professionele hulp en de overheid. Het aandeel niet- of minder zelfredzamen neemt ook toe. De hulp lijkt daarmee terecht te komen bij de groep mensen die het nodig hebben, constateren de onderzoekers. Ook het aantal personen dat mantelzorg ontvangt en het aantal mensen dat mantelzorg geeft neemt toe.
I&O Research deed voor de vijfde keer onderzoek naar de beleving van het sociaal domein voor en na de decentralisaties Wmo, jeugdhulp en Participatiewet. Het onderzoeksbureau begon in december 2014 met de metingen, net voordat gemeenten verantwoordelijk werden voor de uitvoering van de Wmo 2015 en de Jeugdwet. Onderzoekers willen met het langlopende onderzoek het effect van de decentralisaties op de waardering van de geboden zorg en ondersteuning volgen.
