493652852
De digitale transformatie van ziekenhuizen kan alleen slagen met een sterkere centrale regie. Op landelijk niveau betekent dit dat het ministerie van VWS meer dan nu een leidende rol moet vervullen. Dat betoogt voorzitter Yvonne van Rooy van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ).
Van Rooy deed haar oproep voor een gehoor van zorgbestuurders en beslissers tijdens de HIMSS 2018 die van 4 tot en met 8 maart in Las Vegas wordt gehouden. Het internationale mega-evenement over informatietechnologie in de zorg kent gewoontegetrouw een sterke Nederlandse vertegenwoordiging. Volgens Van Rooy een positief signaal, waaruit blijkt dat de Nederlandse ziekenhuizen het digitale transformatieproces serieus nemen. “De HIMSS is een diepe duik in de toekomst”, aldus Van Rooy. “Het hele internationale digitale ecosysteem komt hier samen. Daardoor besef je pas goed wat er allemaal op ons afkomt.”
Houtje-touwtje
Maar goede intenties staan wat Van Rooy betreft nog niet gelijk aan resultaten. “We doen het in de Nederlandse zorg internationaal gezien overwegend goed, maar één ding dat beslist beter kan is het uitwisselen van data. Als we onze leidende rol willen bestendigen zullen de ziekenhuizen aan het werk moeten.”
Eén van de kernproblemen is volgens Van Rooy het ontbreken van centrale regie. “Nederland heeft een afslag gemist toen enkele jaren geleden het landelijk EPD werd afgeschoten. In één keer mochten duizend bloemen bloeien. Die aanpak heeft niet gewerkt. Het heeft geleid tot een houtje-touwtje-systeem. Dat doen we op zich nog best aardig, maar het kan tot levensgevaarlijke situaties leiden, bijvoorbeeld als een burger een ongeluk buiten het verzorgingsgebied van het eigen ziekenhuis een ongeluk krijgt.”
Centrale regie
“De Nederlandse zorg kent veel organisaties die allemaal op eigen wijze gegevens opvragen en bewerken. Zo wordt die bonte tuin rond de zorg telkens weer iets bonter. Wij willen daar meer orde in.” Deze modus operandi kan volgens Van Rooy niet via consensus en gezamenlijkheid alleen worden doorbroken. “Het is niet zo dat alles in de polder moet gebeuren”, aldus Van Rooy. “Het ministerie mag best meer doorpakken als het te lang duurt. Ook in andere domeinen nemen ministeries meer regie. Of kijk naar andere OESO-landen waar we ook meer centrale regie van de overheid zien.”
VIPP
Om ziekenhuizen te helpen bij hun digitale transformatie heeft de NVZ in samenwerking met VWS het Versnellingsprogramma informatie-uitwisseling patiënt en professional (VIPP) in het leven geroepen. Sinds vorig jaar doen 67 algemene ziekenhuizen en 39 categorale instellingen voor medisch specialistische zorg mee aan het VIPP-programma. De resultaten zijn vooralsnog sterk uiteenlopend. Als het gaat om het digitaal beschikbaar stellen van informatie aan de patiënt boeken de ziekenhuizen aardige resultaten zo bewijst de snelle groei van aantal patiëntenportalen. Maar helemaal gebruiksvriendelijk zijn deze nog niet. Zo faciliteert 41 procent ziekenhuizen zelfmetingen, maar slechts 6 procent biedt deze in patiëntenportaal aan. bij een zelfde aantal kan patiënt resultaten toevoegen via patiëntenportaal. Het streven om minimaal een kwart van de patiënten te laten inloggen via een patiëntenportaal of Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO) haalt nog geen 4 procent van de deelnemers.
Een zorgenkindje is de digitale registratie en overdracht van medicatie. Het streven naar een sluitend digitaal medicatiedossier wordt blijkens de laatste kwartaalmeting van de NVZ door 6 procent gehaald. Bij een kwart van de poliklinische patiënten wordt informatie digitaal opgevraagd. Bij klinische patiënten is dit met 46 procent beduidend beter. Ook worden medicijnen in 82 procent van de gevallen digitaal voorgeschreven. Maar het percentage ziekenhuizen dat medicatie volgens afgesproken richtlijnen voorschrijft is 8 procent. Slechts 2 procent van de patiënten ontvangt bij ontslag een actueel digitaal medicatieoverzicht.
Prehistorisch
“Heel wat ziekenhuizen worstelen nog met het onderwerp medicatie”, erkent Van Rooy. “Maar je kunt niet met droge ogen zeggen dat je bij medicatie-overdracht nog prehistorische systemen als een fax hebt draaien.”
De lastigheid van VIPP zit hem volgens Van Rooy in het feit dat het geen technisch kunstje is, maar in wezen draait om de herinrichting van zorgprocessen. De NVZ pleit daarom voor blijvende aandacht op de landelijke beleidsagenda. Als het aan Van Rooy ligt komen er in een eventueel nieuw hoofdlijnenakkoord duidelijke afspraken over een nieuw transformatieprogramma naar voorbeeld van VIPP.
Hoe ziet de routekaart naar digitale zorg er uit? Met deze vraag als rode draad wordt u op 23 maart 2018 tijdens de HIMSS Highlights bijgepraat over de HIMSS 2018.
