Het gaat vaak over mensen die gevaarlijk gedrag vertonen, maar nog geen delict hebben gepleegd. Deze mensen waren al jaren moeilijk te plaatsen en kregen vaak niet de juiste zorg. Dat leidde voor henzelf tot schrijnende situaties, zoals lange periodes in isolatie, maar ook tot risico’s voor zorgmedewerkers en gevaar voor de samenleving.
In de zomer van 2020 hebben zorgaanbieders, beleidsmakers en financiers daarom samen besloten om de situatie te verbeteren. De ministeries van VWS en J&V vroegen programma ontwikkelaar P5COM in het najaar om dit proces te begeleiden. “Het is belangrijk dat deze mensen op het juiste moment de zorg krijgen die ze nodig hebben, om risico’s voor henzelf en de samenleving zoveel mogelijk te beperken”, aldus staatssecretaris Blokhuis van VWS.
Afspraken over financiering
De ministeries, zorgkantoren, zorgaanbieders, DJI en zorgverzekeraars gingen onder leiding van P5COM om de tafel om afspraken te maken over wat er in het dashboard moet staan en hoe het gevuld moet worden. In de afspraken is ook opgenomen dat bij opnames van hoog-risico patiënten er geen financieringsbeperking mag zijn, zodat zorgaanbieders ook dan een redelijke vergoeding krijgen.
Dashboard en coördinatiepunt
Vervolgens is een dashboard ingericht met financiële middelen die de ministeries hiervoor beschikbaar stelden. Het dashboard is sinds maart operationeel. Hierin houden zorgaanbieders dagelijks bij hoeveel beschikbare bedden ze hebben. Zo is er landelijk actueel inzicht in de capaciteit. Daarnaast houden de opnamecoördinatoren in het dashboard bij waarom ze een patiënt weigeren. Heeft het te maken met financiering? Is er geen passend behandelaanbod? Of zou opname van deze cliënt ten koste gaan van andere cliënten? In het dashboard worden historische gegevens opgebouwd. Daarmee moeten knelpunten inzichtelijk worden gemaakt en gericht worden opgelost, op basis van feiten en cijfers.
Voor de moeilijkste casussen is een landelijk coördinatiepunt beveiligde bedden opgericht. De coördinatoren die hier werken, gaan met een zorgorganisatie aan de slag als die er echt niet uitkomt. Blokhuis: “Het is goed dat we nu met feiten en cijfers in de hand de knelpunten kunnen bespreken. Om dit voor elkaar te krijgen was het cruciaal dat we een gezamenlijk doel voor ogen hadden, dat hielp om ook op spannende momenten de goede besluiten te nemen. Daardoor was het mogelijk om verschillen in zienswijzen te overbruggen en praktische uitdagingen op te lossen”.
Geen plaatsingstool
In een interview op Zorgvisie benadrukt projectleider Petra de Leede dat het ontwikkelde dashboard geen plaatsingstool is, maar een verbindingstool. ‘Nu er zicht is op de bedden, kan er ook overleg op operationeel niveau zijn. De pandemie heeft ons gebracht dat we beeldbellen heel normaal zijn gaan vinden. Zorgverleners kunnen elkaar veel makkelijker benaderen en vragen om mee te denken over een dossier. Je ziet vertrouwen ontstaan, maar ook dat mensen meer nadenken over hun eigen invloed om dingen te veranderen.’