© runeer Getty images
Dat schrijft de Stichting Handhaving Vrije Artsenkeuze in reactie op het wetsvoorstel “bevorderen zorgcontractering ” dat nu in consultatie is en op 1 januari 2025 moet ingaan.
Zorgaanbieders
Volgens de Stichting Handhaving Vrije Artsenkeuze zal het ertoe leiden dat veel zorgaanbieders stoppen en zal het nieuwe zorgaanbieders afschrikken om te starten. De Stichting is van mening dat zorgverzekeraars op dit moment falen in hun zorgplicht en dit wetsvoorstel zou hun falen legitimeren. “Juist nu, met de recente arresten van de Hoge Raad, het moment daar is dat zorgverzekeraars in beweging moeten komen en serieus invulling moeten gaan geven aan het hinderpaalcriterium, komt er een wetsvoorstel dat zorgverzekeraars juist weer meer ruimte gaat geven. De lobby van zorgverzekeraars is niet vaak zó zichtbaar geweest.”
Hinderpaalcriterium
Opeenvolgende ministers van VWS werken al jaren toe naar een hogere contracteringsgraad van zorgaanbieders. Zij liepen hierbij steeds tegen het hinderpaalcriterium aan: verzekerden met een naturapolis krijgen zorg via een gecontracteerde zorgaanbieder volledig vergoed. Gaan ze naar een ongecontracteerde zorgaanbieder dan, krijgen ze een lagere vergoeding van de zorgverzekeraar. De vergoeding mag echter niet zo laag zijn dat dit een belemmering vormt voor de verzekerde om te kiezen voor een niet-gecontracteerde zorgaanbieder. De vergoeding voor ongecontracteerde zorg ligt momenteel rond de 75 procent.
‘Bevorderen zorgcontractering’
De nieuwe wet biedt zorgverzekeraars de ruimte de vergoeding voor ongecontracteerde zorg verder te verlagen. Zorgverzekeraars krijgen hiermee uitdrukkelijk de mogelijkheid om een vergoeding uit te betalen die niet kostendekkend is voor de zorgaanbieder. Hierdoor worden zorgaanbieders gedwongen een deel van de rekening bij de verzekerde neer te leggen.
Maar ook het ministerie van VWS kan ingrijpen “als er afbreuk wordt gedaan aan de kwaliteit, toegankelijkheid of betaalbaarheid van de desbetreffende vorm van zorg of als passende zorg wordt belemmerd”. Zo kan VWS de maximale hoogte van een vergoeding in een bepaalde zorgsector vaststellen. De eigen betaling moet de verzekerde “merkbaar hinderen”. Tegelijkertijd moeten zowel zorgverzekeraars als VWS het hinderpaalcriterium in acht nemen, zo staat in de memorie van toelichting te lezen. Hiermee wordt het hinderpaalcriterium “wettelijk verankerd”. De wetgever kan bovendien bepaalde vormen van zorg (zoals acute zorg) aanwijzen waarbij géén korting kan worden toegepast indien de verzekerde zich tot een niet-gecontracteerde zorgaanbieder wendt.
‘De ongecontracteerde zorgaanbieder bestaat niet’
Volgens de Stichting miskent het wetsvoorstel dat “dé niet-gecontracteerde zorgaanbieder” in feite niet bestaat. “Veel zorgaanbieders worden door sommige zorgverzekeraars gecontracteerd maar door andere niet, vaak omdat geen overeenstemming wordt bereikt over het door de zorgverzekeraar opgelegde omzetplafond. Met name nieuwkomers lopen dikwijls tegen het probleem aan dat zorgverzekeraars groeimogelijkheden beperken door een zeer laag omzetplafond aan te bieden. Nieuwkomers kiezen daarom vaak voor risicospreiding: deels gecontracteerd (zonder mogelijkheid van groei) en deels niet-gecontracteerd (met mogelijkheid van groei).
Inkoopcontract
Het feit dat een zorgaanbieder vaak deels niet-gecontracteerd is, illustreert bovendien dat het onzinnig is om te doen alsof niet-gecontracteerde zorgaanbieders per definitie ‘duurder’, ‘slechter’ of ‘frauduleuzer’ zijn dan gecontracteerde zorgaanbieders.”
De Stichting zegt dat het wetsvoorstel ten onrechte het beeld schetst van zorgaanbieders die er bewust voor kiezen zonder contract te werken. “De werkelijkheid is dat zij daartoe meestal gedwongen worden doordat een zorgverzekeraar stelt al voldoende zorg te hebben ingekocht of niet bereid is een realistisch omzetplafond af te spreken.” De Stichting zegt ook te erkennen dat er zorgaanbieders zijn die bewust niet voor een contract kiezen, maar dit zou eerder uitzondering dan regel zijn.
Zorgverzekeraars
Het wetsvoorstel bevat volgens de Stichting geen enkele verplichting voor zorgverzekeraars om transparant te zijn over de keuze om zorgaanbieder A wél en zorgaanbieder B niet te contracteren. “Zorgverzekeraars krijgen met de mogelijkheid tot een stringenter artikel 13-beleid wel de regie, maar er wordt geen enkele vorm van controle geïntroduceerd.”
Wachtlijsten
Volgens de Stichting moet het hinderpaalcriterium juist krachtiger worden ingestoken, hetgeen een positief effect heeft op de machtsverhouding in contractonderhandelingen. Ook kan hierdoor een einde kunnen komen aan het gebruik van onrealistische omzetplafonds en als gevolg daarvan ontstane wachtlijsten. “Het huidige systeem van zorginkoop leidt er namelijk toe dat juist de gecontracteerde zorgaanbieders wachtlijsten kennen. Zij zijn immers gebonden aan omzetplafonds en moeten daarom – daartoe expliciet contractueel verplicht – kiezen voor het spreiden van de zorgverlening. Regelmatig komt het voor dat zowel grote- als kleine zorgaanbieders in de tweede helft van het jaar moeten besluiten tot een patiëntenstop.”
Het is niet alleen de lobby van zorgverzekeraars maar ook het aanwezig zijn van hoge ambtenaren bij VWS die het tot een kruistocht hebben gemaakt om artikel 13 uit de Zorgverzekeringswet uit te kleden of zo aanpassen dat het een dood artikel wordt zonder enig recht voor de zorgverzekerde.
en zeker in de GGZ betekend een contract dat je je moet conformeren aan de visie die de zorgverzekeraar heeft voor de GGZ, zeker de Big4 (Zilveren Kruis, VGZ, CZ en Menzis) hebben daar last van dat ze denken wat goede of passende GGZ is.
En het omzetplafondaanbod is altijd 10% tot 20% kleiner dan dat je eigenlijk nodig hebt voor een goede bedrijfsvoering, zeker voor kleine aanbieders. En het vergoedingenpercentage komt vaak niet boven de 80% uit in vergelijking met de 100% NZa tarieven. Er zijn gewoon heel veel factoren die het hebben van een contract niet aantrekkelijk maken. Een groot deel van de zorg is verworden tot gedwongen nering met de zorgverzekeraars en de verplichte zorgverzekering.
En een eenzijdige marktwerking voor de zorgverzekeraars waar ze met dit wetsvoorstel dus nog meer macht voor krijgen.
Laten we hopen dat door de val van het kabinet en het volledig verdwijnen van Rutte uit de Haagse Kaasstolp er echt een andere bestuurscultuur gaat komen, óók bij VWS.
Helemaal eens. Op deze manier wordt de hele zorg nog verder afgebroken
Onbegrijpelijk dat een journalistiek forum in dit artikel de mening van een lobbyclub zo klakkeloos overneemt zonder enige waarheidsvinding. Totaal geen sprake van hoor-wederhoor. En dan ook nog het gebruik van woorden als dictatoriaal van een lobbyclub die puur voor eigen parochie predikt. Dit artikel lijkt meer op een column van Ger Jager dan een artikel van een journalist.
Beste Johan, help iedereen hier even door aan te geven waar de feitelijke onjuistheden zitten.
Misschien is dit een opmaat naar nieuwe zorgverzekeraar met vrije artsenkeuze in het statuut.
Overigens lees ik “nieuw wetsvoorstel”.
Is dat besluit mogelijk met een demissionair kabinet?
De Nza bepaalt de kostprijs van de GGZ zorg. Dit is 100%. Zorgverzekeraars keren 75% van het marktconforme tarief uit. Het marktconforme tarief is ongeveer 87% van de kostprijs. De patiënt dient dus zelf 35% zelf te betalen. Een recente uitspraak van de Hoge Raad stelt dat er een maximum moet zijn aan hetgeen de patient zelf dient bij te dragen. Ik zou zeggen dat de eigen betaling niet meer mag bedragen dan 1% van het bruto salaris. Dan vormt de eigen betaling niet meer een hinderpaal. In de werkelijkheid wordt de uitspraak van de rechter niet uitgevoerd. Overigens is het vreemd dat zorgverzekeraars niet-gecontracteerde zorg als onwenselijk ziet, want ze houden 35% van de werkelijke kosten in hun zak.