Met deze publicatie kunnen raden van toezicht het gesprek met de bestuurder voeren over welke waarden voor de organisatie belangrijk zijn bij vraagstukken rondom schaarste en daarmee dilemma’s bespreekbaar maken.
Handvatten
In het paper, opgesteld door de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR) van de NVTZ worden enkele handvatten gegeven voor de rol van de raad van toezicht. Dit doet WAR aan de hand van voorbeelden en dilemma’s, die laten zien hoe toezichthouders bij schaarste zouden kunnen handelen. Het gaat daarbij niet alleen over personeelstekorten maar ook over schaarste van zorg, financiële en ecologische schaarste.
Keuzes
Juist bij thema’s die impact hebben op de lange termijn en verder gaan dan de belangen van de instellingen zelf moeten keuzes worden gemaakt. In de publicatie van de WAR worden een aantal voorbeelden beschreven hoe toezichthouders bij schaarste kunnen handelen, waarbij de keuzes aan de hand van waardenafwegingen worden gemaakt en niet alleen op basis van bedrijfsmatige of enkelvoudige afwegingen.
Mirella Minkman, voorzitter van de WAR: “Schaarste levert uitdagingen op en leidt tot lastige verdelings- en prioriteitsvraagstukken. Echter, schaarste kan ook een positief effect hebben en tot innovatie leiden. Daarom is het belangrijk dat toezichthouders het gesprek met de bestuurder voeren over welke waarden voor de organisatie belangrijk zijn bij vraagstukken rondom schaarste. Ook gezien hun organisatie bij uitstek vaak een organisatie-overstijgende, maatschappelijke opgave heeft”.
Goede poging van NVTZ om leden RvT in Zorginstellingen bij te staan om het schaarsteprobleem aan de orde te stellen. Het blijft toch wel wonderlijk dat Nederland met enerzijds een groei tot 18 miljoen inwoners, een hoog peil van gezond bestaan, als relatief rijk land anderzijds nu moet jammeren omdat de zorgvraag niet gegarandeerd op een verwacht zorgaanbod kan gaan rekenen. Misschien is ons zorgstelsel uit 2006 ( Hans Hogervorst: zorg wordt “markt”) wel ontoereikend. De particuliere en/of godsdienstige basis van veel zorgaanbod lijkt verdampt. Ook de “informele zorg” ( familiezorg, vrijwilligerszorg ) krimpt. Door opschorting van de dienstplicht is er geen instroom van “militaire dienstweigeraars”. Verpleegkundigen kennen door een fout in het OVA systeem reeds vele jaren een loonkloof (nu 10,4% ) en wordt bijvoorbeeld de Bachelor in dit vak daardoor onderbetaald en heeft de overheid geen reparatie voortgezet ( eind 2023 werd start tot reparatie ingezet). Bovendien krimpt overal de omvang van de full-time werkweek en wordt oa door het belastingstelsel en toeslagen plafonds het deeltijdwerk ook nog bevorderd. Het model “Buurtzorg” ( Nurse driven ) is redelijk succesvol en geeft mogelijk ook een route. Ook het feit dat de ZZP- verzorgende en ZZP-verpleegkundige reeds ca 20% van deze profesdie lijkt te vormen is opzienbarend en vakbonden en werkgevers willen dit beperken. Laten we niet stellen dat gremia als RvT en RvB in deze in staat zijn om een en ander sterk te beïnvloeden, ze zijn wel onderdeel van het systeem en dus betrokken !