Zorgverzekeraars bieden nagenoeg identieke polissen tegen verschillende premies aan. Hoewel formeel niet strijdig met het huidige verbod op premiedifferentiatie acht de NZa dit ongewenst, omdat het de risicosolidariteit kan ondergraven. Ook waarschuwt de NZa voor de groeiende druk om verzekerden te selecteren op winstgevendheid.
Eén en ander is terug te lezen in het rapport ‘Risicoselectie en risicosolidariteit zorgverzekeringsmarkt’. Met het onderzoek reageert de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) op signalen dat zorgverzekeraars bewust gezonde en daarmee winstgevende verzekerden aan zich proberen te binden.
Van welbewuste risicoselectie is volgens de NZa geen sprake bij de zorgverzekeraars. Voor zover geselecteerden wel worden geselecteerd zijn tussenpersonen en collectiviteiten de boosdoeners, aldus de NZa. De NZa heeft betrokken partijen hier op aangesproken.
Toch ziet de NZa gevaren voor de risicosolidariteit. Deze risicosolidariteit impliceert dat verzekeraars in hun premie geen onderscheid mogen maken tussen gezonde en minder gezonde verzekerden. Op concernniveau gebeurt dit wel degelijk. Nagenoeg identieke polissen worden tegen verschillende premies aangeboden. Omdat het om verschillende verzekeraars binnen eenzelfde concern gaat, kan dit formeel door de beugel.
Oerwoud
Een onwenselijke situatie, vindt de NZa, omdat dergelijke premiedifferentiatie de deur naar risicoselectie openzet. Bovendien maakt het aanbieden van identieke of vrijwel identieke polissen onder verschillende namen en verschillende premies de markt “extra ondoorzichtigheid”, terwijl veel burgers toch al moeite hebben om hun weg te vinden “in het oerwoud van polissen”.
Onhaalbaar
Deze kwesties zijn wat de NZa betreft extra urgent omdat de druk om te selecteren op winstgevende verzekerden alleen maar toeneemt. Door het afbouwen van het systeem van compensaties achteraf worden zorgverzekeraars worden in toenemende mate geconfronteerd met financiële risico’s. Dit vergroot de behoefte aan een perfect vereveningssysteem dat verzekeraars op voorhand (vrijwel) volledig compenseert voor voorspelbare verliezen op specifieke groepen verzekerden. Een perfect systeem is echter onhaalbaar, stelt de NZa. “Hierdoor zullen de gevolgen van afwijkende vereveningsresultaten (verlies of winst vanwege onder- of overcompensatie) naar verwachting groter worden”, aldus de NZa. “Dit leidt tot grotere prikkels om te sturen op vereveningsresultaten.”
Aanpassen
Op grond van dit alles vraagt de NZa zich af of de huidige wettelijke invulling van het verbod op premiedifferentiatie de belangen van de burger nog voldoende beschermt. De NZa adviseert de minister van VWS om het huidige verbod op premiedifferentiatie zo aan te passen dat het mogelijk wordt om premiedifferentiatie op concernniveau aan te pakken. Ook pleit de NZa voor een verdere verbetering van het vereveningssysteem om zo de prikkels voor risicoselectie zo veel mogelijk weg te nemen. De NZa denkt hierbij bijvoorbeeld aan door het invoeren van een vereveningskenmerk voor verzekerden met een maximaal vrijwillig eigen risico. Het pleidooi voor verbetering van het vereveningssysteem wordt door alle zorgverzekeraars ondersteund.
