166672191
Transparantie blijft één van de belangrijkste aandachtspunten binnen het nieuwe zorgstelsel. Anno 2016 is er voor zorginkopers en patiënten nog te weinig informatie beschikbaar over de kwaliteit en de effectiviteit van de zorg, zo constateert de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) in de jaarlijkse ‘Stand van de Zorgmarkten’.
De editie 2016 leest als een terugblik op tien jaar stelselherziening. Het nieuwe zorgstelsel, dat vanaf 2006 stapsgewijs werd ingevoerd, moest zowel de betaalbaarheid, toegankelijkheid, solidariteit en kwaliteit garanderen alsook de kostenontwikkeling afremmen en de efficiency en transparantie bevorderen. Deze doelen zijn volgens de NZa ‘deels’ behaald.
Als het om de kostenontwikkeling gaat, dan groeien de collectieve uitgaven nog ieder jaar, maar sinds 2002 wel steeds minder hard: van 13,1 procent groei in het jaar 2002, tot 1,9 procent groei in 2014. Voor wat betreft de toegankelijkheid constateert de NZa dat het probleem van de wachtlijsten is afgenomen. Er zijn weliswaar nog steeds mensen die langer dan de norm moeten wachten voor bepaalde behandelingen in de geestelijke gezondheidszorg en ziekenhuizen, maar deze wachttijden beduidend korter dan vóór 2006.
Positief
Ook de toegang tot de zorg en tot de zorgpolissen is volgens de NZa verbeterd. De solidariteit is toegenomen, omdat iedereen nu recht heeft op dezelfde behandelingen, terwijl onder het oude stelsel een verschil was tussen ziekenfonds- en particulier verzekerden. In het verlengde hiervan merkt de NZa op dat bij aanvullende verzekeringen er wel acceptatievoorwaarden kunnen gelden, maar het aantal polissen waarbij dat het geval is, neemt af. Positief noemt de NZa ook de grotere keuzemogelijkheden en gegroeide kostenbewustzijn onder burgers.
Als het gaat om transparantie is de NZa kritischer. “Anno 2016 is er voor zorginkopers en patiënten nog te weinig informatie beschikbaar over de kwaliteit en de effectiviteit van de zorg”, stelt de NZa. “Wat is een goede behandeling? En waarom? Wat is het effect van een behandeling? Als dat niet bekend is, kunnen zorgverzekeraars ook niet bepalen welke zorgaanbieders goede kwaliteit leveren, en met welke zij liever geen contract afsluiten.”
Verschillende verpakking
Dit gebrek aan transparantie plaatst zet ook de grotere keuzevrijheid onder druk. Dit jaar zijn er 61 polissen voor de basisverzekering. Deze polissen zijn beschikbaar in –wat de NZa noemt- “verschillende verpakkingen”. Dat maakt het lastiger voor verzekerden om te kiezen. Omdat er nog te weinig bekend is over de kwaliteit van de zorg, kiezen de meeste verzekerden hun zorgpolis vooral op basis van de prijs. Wel kijken steeds meer verzekerden met welke zorgaanbieders er een contract is. Ook maken zij groeiend gebruik van vergelijkingssites voor zorgpolissen.
Ook is de verrekening van het eigen risico nog moeilijk uit te leggen, constateert de NZa: “Daar ligt nog een uitdaging: hoe maken we deze verrekening met het eigen risico eenvoudiger en beter te begrijpen voor patiënten en verzekerden?”
Naast transparantie is het ook het systeem van risicoverevening een blijvend punt van aandacht voor de NZa. “Een belangrijke voorwaarde om de solidariteit groot te houden, is dat zorgverzekeraars voldoende compensatie krijgen voor verzekerden die veel zorg nodig hebben”, aldus de NZa. “Op dit moment werkt deze compensatie redelijk goed, maar niet perfect: er zijn hier steeds verbeteringen nodig.”
