OM: geen vervolging ziekenhuizen na aangifte bij code zwart

De IGJ heeft het OM in februari gevraagd een standpunt in te nemen over dit onderwerp. De inspectie wilde weten hoe justitie mogelijke aangiftes tegen zorgverleners bij ‘code zwart-scenario’ zou beoordelen. Daarmee wordt gedoeld op de situatie dat de beschikbare IC-capaciteit volledig is benut en er keuzes moeten worden gemaakt welke patiënt kan worden opgenomen.

Direct verband

Het OM stelt onder meer dat niet altijd aan te tonen is dat er een direct verband is tussen het niet beschikbaar zijn van een IC- bed en de schade: “Het gaat immers om ernstig zieke mensen die ook op de IC kunnen komen te overlijden”, schrijft ze in een brief aan de IGJ. Bovendien is volgens het OM bij code zwart “sprake van een noodtoestand waarbij de zorgverlener (of zorginstelling) wordt gedrongen beslissingen te nemen die gezondheidsrisico’s voor patiënten met zich meebrengen. Artikel 40 Sr bepaalt in een dergelijke situatie dat dat handelen niet strafbaar is”.

Forse drempel

Het OM merkt op dat ook zonder die overmachtssituatie voor strafrechtelijke verantwoordelijkheid een forse drempel geldt voor zorgverleners: “Die verantwoordelijkheid bestaat pas als hij in de gegeven omstandigheden niet heeft gehandeld zoals van hem mocht en kon worden verwacht. Voor die beoordeling wordt uitgegaan van de professionele standaard. Zo lang een zorgverlener niet grovelijk afwijkt van medische richtlijnen (zoals in dit geval het door FMS en KNMG opgestelde Draaiboek) is er voor het OM geen reden strafrechtelijk in te grijpen.”

Het OM concludeert dat er “behoudens uitzonderingen” een aangifte in verband met code zwart niet zal leiden tot strafrechtelijke stappen tegen een zorgverlener, zoals een strafrechtelijk onderzoek of vervolging. Die aangifte zal worden geseponeerd.

Lees ook: Van Ark lanceert poldermodel voor code zwart