Het aantal ziekenhuisopnamen zal de komende jaren fors toenemen. Tot 2020 kan het aantal klinische opnamen met de helft toenemen. Voor het aantal dagopnamen is zelfs een verdrievoudiging te voorzien. Daarmee ligt een beddentekort op de loer. Dit blijkt uit onderzoek van Aart van de Vijsel van het Centrum Zorg en Bouw van TNO.
Structurele stijging
De stijging van het aantal ziekenhuisopnamen is geen nieuw gegeven. Maatregelen om de wachtlijsten weg te werken hebben er toe geleid dat er al sinds 2002 sprake is van een stijging. Deze stijging is volgens Van de Vijsel echter niet -zoals eerder voorzien- van tijdelijke aard, maar structureel. Opvallend is bovendien dat zowel het aantal klinische, meerdaagse opnames als het aantal dagopnames stijgt.
Rol vergrijzing beperkt
De oorzaken van de stijging zijn volgens Van de Vijsel divers. Hoewel de vergrijzing een rol speelt, heeft de demografische ontwikkeling maar beperkt gewicht. Belangrijker is de toename van niet vergrijzingsgerelateerde aandoeningen als complicaties rond de zwangerschap en inwendige klachten bij jonge kinderen. Daarnaast spelen ook nieuwe behandel- en onderzoeksmogelijkheden een rol.
Groeiscenario
Uit de inventarisatie van het Centrum Zorg en Bouw blijkt dat de gemiddelde jaarlijkse stijging van het aantal klinische opnamen tussen 2001 en 2007 ruim drieënhalf procent per jaar bedroeg. Het aantal dagopnamen steeg gemiddeld met bijna tien procent per jaar. Van de Vijsel voorziet tot 2020 vergelijkbare groeipercentages. Volgens een middenvariant gaat het om jaarlijkse een groei van respectievelijk 3,3 en 8,7 procent.
Substitutie
De sterke groei van het aantal dagopnames wordt ondermeer veroorzaakt doordat steeds meer verrichtingen in dagbehandeling worden gedaan. Deze substitutie weerspiegelt zich in een dalende verpleegduur. Momenteel is de gemiddelde verpleegduur zes dagen. Van de Vijsel voorspelt dat de daling van de gemiddelde verpleegtijd de komende jaren bij drie tot vier dagen zal stoppen.
Capaciteitstekort
De structurele stijging van het aantal opnames betekent dat de beddenbehoefte stijgt. Van de Vijssel gaat uit van een stijging bijna drie bedden per duizend inwoners. Door de bestendiging van de verpleegduur kan de groeiende capaciteitsbehoefte niet langer worden opgevangen door vrijkomende klinische capaciteit in te zetten voor dagbehandeling. Ziekenhuizen die uitgaan van een dalende beddencapaciteit van 2 tot 2,5 bedden per duizend inwoners, moeten volgens Van de Vijsel rekening houden met een plaatsentekort. Zijn advies is om zo flexibel mogelijk te bouwen.
