Pgb voor woonzorg blijft voorlopig bestaan

De huidige bestuurlijke afspraken tussen Zorgverzekeraars Nederland (ZN), Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN), Per Saldo en het ministerie van VWS over de uitvoering van het persoonsgebonden budget in de Zorgverzekeringswet lopen eind dit jaar af. Over de nieuwe afspraken schrijft minister Conny Helder: “Met de onderhavige afspraken bestendigen en actualiseren partijen waar nodig de bestaande afspraken. Hierdoor blijft de vooraf afgesproken wijze van uitvoering van het Zvw-pgb ook voor het jaar 2023 gewaarborgd. Partijen blijven met elkaar in gesprek over de uitvoering van het Zvw-pgb.”

Pgb niet geschikt

Daarmee lijken er dus voorlopig geen wijzigingen te komen in de regels voor het pgb. Helder gaf eerder dit jaar aan dat ze het onwenselijk vond dat het pgb wordt gebruikt door woonzorgaanbieders. Het pgb is niet geschikt voor alle vormen van zorg, stelde Helder in mei. Ze noemde hierbij de wooninitiatieven die pgb’s bundelen om zorg te leveren aan een groep budgethouders. “Dit past niet bij de kerngedachte van het pgb als individueel instrument voor eigen regie”, schreef de bewindsvrouw. “Pgb-financiering in wooninitiatieven kan leiden tot problemen, zoals beperkte eigen regie van de budgethouder. Te vaak is het pgb een ‘gedwongen keuze’, omdat de budgethouder bij een specifiek wooninitiatief wil wonen en het pgb op de koop toe neemt.”

Als bewoners ontevreden zijn over de zorg wordt het erg moeilijk om hier verandering in te brengen, stelt de minister, omdat ze rekening moeten houden met andere bewoners. “Dat kan betekenen dat een budgethouder moet verhuizen om de zorg te krijgen die hij wil en dit zorgt voor een te grote afhankelijkheidsrelatie met de zorgaanbieder. (…) Ik vind dat wooninitiatieven die feitelijk als zorg in natura functioneren in de toekomst niet meer via een pgb gefinancierd moeten worden.”

In de bestuurlijke afspraken staat alleen dat woonzorg voor minderjarigen niet uit pgb mag worden gefinancierd.

Verlengde toekenning

In de nieuwe afspraken is ook nog niet opgenomen dat zorgverzekeraars een verlengde toekenning Zvw-pgb kunnen afgeven voor meer dan de huidige twee jaar. Dit terwijl er een aangenomen Tweede Kamermotie ligt die hierom vraagt. Volgens minister Helder gaan de betrokken veldpartijen hier nu wel onderzoek naar doen. “De verlengde toekenningen betekenen inspanning en verantwoordelijkheid voor alle betrokken partijen: indicerend verpleegkundigen, budgethouders en zorgverzekeraars. Daarom spreken partijen af om met een onafhankelijk procesbegeleider randvoorwaarden en toetsingscriteria te ontwikkelen voor het afgeven van een verlengde toekenning van het Zvw-pgb”, schrijft Helder.

De partijen hebben toegezegd de resultaten van het onderzoek voor het einde van 2022 op te leveren. Deze kunnen dan mee in de bestuurlijke afspraken voor het jaar 2024.

Regie

Met een pgb kunnen mensen die zorg nodig hebben, die zorg zelf inkopen. Ze krijgen daar dan geld voor van de gemeente of het zorgkantoor. Het pgb betekent voor veel mensen dat ze zorg op maat kunnen organiseren en hier zelf de regie over voeren. In totaal ontvangen jaarlijks zo’n 135 duizend budgethouders zorg die bekostigd wordt vanuit een pgb. Er werken ongeveer 160 duizend zorgverleners via het pgb. In 2020 werd 3,5 miljard euro toegekend voor pgb-gefinancierde zorg, waarvan uiteindelijk 3,2 miljard daadwerkelijk is uitgegeven. De uitgaven aan het pgb vormen daarmee een stabiele 3,6 procent van de totale zorguitgaven, zo blijkt uit cijfers die Helder aan de Kamer meestuurt.