Beeld: Suriyo/stock.adobe.com
Dit moet de opstap worden naar een landelijk vertrouwensstelsel: een kader voor alle technische, organisatorische en juridische afspraken die nodig zijn voor veilige en betrouwbare gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid in de zorg.
Zorggegevens
Elektronische uitwisseling van zorggegevens is een belangrijke stap richting databeschikbaarheid. Het bevordert kwalitatief hoogwaardige en veilige zorg en geeft de patiënt meer regie. Daarnaast kan het de arbeidsproductiviteit en het werkplezier van zorgverleners verhogen. Het vermindert de administratieve lasten en is een cruciale voorwaarde voor passende zorg.
Privacybescherming
Elektronische gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid in de zorg kunnen alleen goed werken als mensen erop kunnen vertrouwen dat hun gezondheidsgegevens veilig zijn en dat bij het gebruik van die gegevens de privacy wordt beschermd. Daarvoor zijn allerlei technische, organisatorische en juridische afspraken nodig. Maar ook afspraken over ict-infrastructuur, generieke functies en de kwaliteit van data.
Veilige uitwisseling
De laatste decennia zijn er verschillende afsprakenstelsels voor veilige gegevensuitwisseling ontwikkeld. Voorbeelden daarvan zijn AORTA, Koppeltaal, Health-RI, MedMij, Nuts, Geboortezorg en Twiin. Al deze afsprakenstelsels ondersteunen een of meer sectoren of gegevenssets, zoals medicatiegegevens of de Basisgegevensset Zorg (BgZ). In de afsprakenstelsels zijn onder andere afspraken vastgelegd die met vertrouwensaspecten te maken hebben, zoals de wijze van beveiliging van het communicatienetwerk of de te gebruiken standaarden voor identificatie. Soms zijn deze vertrouwensafspraken neergelegd in een vertrouwensmodel. De vertrouwensmodellen van verschillende afsprakenstelsels komen in meer of mindere mate met elkaar overeen.
Landelijk Vertrouwensstelsel
Het doel van het project Landelijk Vertrouwensstelsel is om de versnippering van vertrouwensafspraken tegen te gaan en in plaats daarvan te komen tot gestandaardiseerde, geharmoniseerde en geüniformeerde vertrouwensafspraken. Deze afspraken worden bij voorkeur vastgelegd op één plek. Zorgaanbieders en leveranciers hebben hierdoor meer duidelijkheid en zekerheid over de voorwaarden waaronder gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid plaatsvinden. Dit draagt bij aan de veiligheid en betrouwbaarheid van digitale zorgsystemen en bevordert een efficiënte samenwerking tussen verschillende zorgsectoren.
Twiin
Het Twiin Afsprakenstelsel is de meest geschikte plek bevonden voor de vastlegging van vertrouwensafspraken. En wel hierom: het afsprakenstelsel is niet gebonden aan een infrastructuur en is onafhankelijk van leveranciers. Er is een duidelijke governance voor deelnemers. Een brede uitwerking van soorten gegevensuitwisselingen is beschreven en de omvang van de juridische context is afgedekt. Het is in lijn met geldend informatiebeleid. Ten slotte: er is draagvlak in het zorgveld voor Twiin.
VWS
VWS zegt, in overleg met de stakeholders van het programma Twiin, voor de korte termijn een plan uit te werken. Daarbij houdt het ministerie rekening met NEN7522, de norm voor de ontwikkeling en het beheer van standaarden en stelsels van standaarden in de zorg. Resultaten van lopende programma’s die raken aan het organiseren van interoperabiliteit en het vertrouwen dat daarvoor nodig is, worden ondergebracht in het Twiin Afsprakenstelsel. Een voorbeeld is de verdere uitwerking van vertrouwensafspraken binnen het CumuluZ-concept en keuzes uit het programma Implementatie Generieke Functies (IGF).
Op de lange termijn wordt gekeken naar integratie van het Landelijk Vertrouwensstelsel in het bredere gezondheidsinformatiestelsel, zoals beschreven in de Nationale Visie en Strategie (NVS) en dat aansluit bij de verplichtingen uit de European Health Data Space (EHDS).
