Rekenkamer: aanpak zorgfraude VWS faalt op alle fronten

Dat schrijft de Algemene Rekenkamer in het onderzoek ‘Een zorgelijk gebrek aan daadkracht’. Die titel geeft volgens collegelid Ewout Irrgang de situatie het beste weer: “De aanpak komt niet uit de verf. Zelfs in gevallen waar de signalen van fraude zeer sterk zijn, worden niet of nauwelijks resultaten geboekt.”

Signalen oppakken

De Rekenkamer deed onderzoek naar veertien zaken, waarbij sterke vermoedens waren voor fraude met zorggeld. Hierbij ging het soms om miljoenen euro’s. Daaruit blijkt dat overheidsorganisaties veel informatie met elkaar uitwisselen, maar dat ze vervolgens weinig of niets doen. Zelfs als fraude wordt aangetoond “leidt dit er meestal niet toe dat de fraudeur stopt of zelfs aanmerkelijk wordt gehinderd”.

“Iedereen denkt vanuit zijn eigen organisatie”, zegt Irrgang: “Er moet echt wat veranderen. Dus niet nog meer vergaderen en papier produceren. Er hoeft ook geen wet te worden veranderd. Gewoon een kwestie van signalen oppakken. Daarvan zijn er honderden per jaar.”

Lees op Zorgvisie een interview met Ewout Irrgang

Miljarden euro’s aan fraude

Schatting is dat er jaarlijks voor enkele miljarden euro’s fraude wordt gepleegd met publiek zorggeld. Irrgang zegt dat de conclusies van een Rekenkamer-rapport zelden zo kritisch zijn geweest als nu.

Regie ontbreekt

“Wat vooral ontbreekt is regie.” Die ligt bij VWS. De Rekenkamer raadt verantwoordelijk minister Helder (Langdurige Zorg) aan het initiatief te nemen. Ook zou VWS instanties als IGJ, NZA, Belastingdienst en FIOD moeten aanspreken op hun verantwoordelijkheden.

Lees op Zorgvisie: Minister Helder belooft zorgfraude feller te bestrijden

Zorgverwaarlozing

De Rekenkamer wijst er ook op dat de falende fraudeaanpak patiënten hard treft. “Die krijgen immers niet de goede zorg of de juiste hoeveelheid zorg”, stelt Irrgang: “Bijvoorbeeld als iemand een indicatie heeft van twaalf uur zorg per week, maar in werkelijkheid veel minder uren hulp krijgt of zelfs niets. Dat vinden we zorgelijk, gezien de risico’s die kwetsbare en hulpbehoevende burgers lopen door het optreden van zorgfraudeurs.”

Irrgang noemt dit “zorgverwaarlozing”. Dat is schadelijk voor een patiënt, zegt hij. “Bovendien gaan fraudezaken vaak gepaard met klachten over veiligheid of intimidatie door de zorgaanbieder. Voor die patiënt is zo’n situatie heel risicovol.”

IKZ

Het wetsvoorstel dat nu bij de Tweede Kamer ligt voor een andere aanpak van de zorgfraude, stelt de Rekenkamer niet gerust. VWS wil van het Informatie Knooppunt Zorgfraude (IKZ) een stichting maken. Irrgang: “Daardoor bestaat zelfs het risico dat de fraudebestrijding juist minder goed gaat werken.”