Het overplaatsen van Covid-patiënten gaat moeizamer dan in de eerste coronagolf. Ziekenhuizen werken minder goed samen. De solidariteit lijkt minder groot dan in het voorjaar. Dat signaal gaf de Nederlandse Zorgautoriteit af op 6 oktober.
Aanloopproblemen LCPS
Maar die beeldvorming klopt niet, stelt Isala-bestuursvoorzitter Rob Dillmann. ‘Ja, de overplaatsingen van patiënten door het land gingen aanvankelijk moeizaam. Maar dat is geen onwil. Dat is te wijten aan aanloopproblemen in het aanmeldproces bij het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Wat er nu gebeurt, is dat er operationele knelpunten bij het LPCS worden uitvergroot. En er wordt daar ten onrechte een moreel oordeel over geveld. Het geharrewar in de media helpt niet. Het beeld dat ziekenhuizen het erbij laten zitten, is onjuist. We zitten juist alles op alles.’
Aanmelden via ROAZ
Ziekenhuizen geven de beschikbaarheid van bedden door via hun Regionaal Overleg Acute Zorgketen (ROAZ). Nederland telt elf ROAZ-regio’s. Dillmann: ‘Ik heb er ook vertrouwen in dat ziekenhuizen via het ROAZ hun beschikbare capaciteit correct opgeven. Weet wel dat daar altijd een lokale balans gezocht moet worden tussen covid-patiënten, de reguliere zorg en de aanwezigheid van voldoende medewerkers. Dat laatste is in deze tweede golf een extra uitdaging. Zij worden immers ook besmet, net zoals alle Nederlanders. De opgave is nu gewoonweg veel groter.’
Patiënten komen niet
Dillmann, tevens lid van het bestuur van brancheorganisatie NVZ, ondervond de aanloopproblemen aan den lijven. Isala, met twee klinische locaties in Zwolle en een in Meppel, stond vorige week in de startblokken om zes patiënten over te nemen uit Rotterdam. Rotterdam had de patiënten aangemeld bij het LPCS. ‘Wij waren bereid zes patiënten over te nemen. Alles was in gereedheid gebracht. Alleen kwamen de patiënten niet. De een was te ziek. De ander bleek niet ziek genoeg. Een andere patiënt kreeg een delier. Dan zijn de verkeerde patiënten aangemeld. Dat zijn aanloopproblemen. Er is wel degelijk solidariteit en kameraadschap. De patiëntenstroom is nu goed op gang gekomen. De Federatie Medisch Specialisten heeft daarvoor patiëntprofielen voor gemaakt. Het LCPS is daarbij onmisbaar.’
Covid-zorg is intensiever
Ook het beeld dat ziekenhuizen te snel hun reguliere zorg zouden afschalen, is volgens Dillmann onjuist. Critici vergeten in zijn ogen dat covid-zorg veel intensiever is dan reguliere zorg. Op een cohort-afdeling is er niet één verpleegkundige op vijf patiënten, maar zijn er twee verpleegkundigen nodig op vijf patiënten. ‘Een covid-bed gaat dus ten koste van twee reguliere klinische bedden. Daarom wordt de reguliere zorg zo snel afgeschaald. Dat gaat verhoudingsgewijs sneller dan covid-zorg wordt opgeschaald.’
Efficiency vs buffer
Daar komt bij dat in het Nederlandse zorgstelsel ziekenhuizen altijd vol liggen. Ons stelsel is ingericht op efficiency. Er is nauwelijks een buffer om een onverwacht grote stroom patiënten op te vangen. Dat speelt nu nog sterker doordat ziekenhuizen de afgelopen maanden een inhaalslag hebben gemaakt om de achterstanden weg te werken.
Eenvoudige operaties in de knel
Dillmann wijst er verder op dat niet de hele reguliere wordt afgeschaald. Het gaat vooral om de planbare klinische zorg die is gekoppeld aan een eenvoudige operatie. Dat is zorg die vraagt om een combinatie van een klinisch bed, een operatiekamer en een IC. Die zorg komt in de knel. Maar anders dan tijdens de eerste golf gaat veel reguliere zorg nu wel door. Denk aan onderzoek naar patiënten met problemen aan het hart, longen, gewrichten of oncologische aandoeningen. De poliklinieken zijn dus open en de diagnostiek gaat gewoon door.
Ziekenhuizen zetten alles op alles
De acute zorg gaat sowieso altijd door. Net zoals de urgente complexe reguliere zorg. Zo kunnen oncologische ingrepen niet worden uitgesteld als dat tot onherstelbare schade leidt. ‘Het beeld dat ziekenhuizen het erbij laten zitten, is onjuist. Eerder het tegendeel is waar. We zetten alles op alles en werken zo nodig nog harder dan in de eerste golf.’
