In een zogeheten voorlopig verslag spreken de meeste fracties in de Eerste Kamer hun steun uit voor de doelstellingen van de nieuwe wet: stapsgewijs verplichte digitale uitwisseling van gegevens in de zorg. Diverse partijen stellen vragen over het voorstel. Die hebben onder meer betrekking op de vraag hoe de wet zich verhoudt tot de aankomende European Health Data Space, de privacy en de technische uitwerking.
Oplopende kosten
De VVD, Groen Links en de PvdA zetten echter ook vraagtekens bij de financiering. “Een belangrijk deel van de investeringskosten komt voor rekening van de zorgaanbieders (zo merkte ook de Raad van State in zijn advies reeds op)”, schrijft de fractie. Is dat wel haalbaar, wil de VVD weten, verwijzend naar de hoge inflatie en de oplopende kosten voor personeel en energie waar zorgorganisaties mee te kampen hebben. Kunnen zorgaanbieders dat wel betalen, wil de fractie weten, en hoe groot zijn de besparingen door betere digitale gegevensuitwisseling?
Zorgkwaliteit
Ook Groen Links en de PvdA maken zich zorgen over de ict-kosten. “Hebben zorgverleners daar voldoende budget voor?”, schrijft de fractie. En: “Worden zij hierin ondersteund om te garanderen dat ict-investeringen niet ten koste zullen gaan van zorgkwaliteit?”
Deze en andere vragen zullen worden beantwoord in een zogeheten memorie van antwoord. De Tweede Kamer ging eerder unaniem akkoord met het wetsvoorstel. De Eerste Kamer kan geen aanpassingen doen, maar alleen aannemen of verwerpen. Wanneer de Eerste Kamer erover stemt, is nog niet bekend.
Een antwoord op de vraag vanuit de Senaat: nee, de meeste zorgorganisaties hebben die middelen niet. Zeker niet in de wijkverpleging. Door het jaren doorgevoerde afknijp beleid opereren de meeste zorgaanbieders in het rood; draaien verlies of hebben nauwelijks marge behaald. Een marge die nodig is om benodigde investeringen te kunnen doen. Naast de aanschaf van pakketten of hardware gaat het tegenwoordig over forse licentiekosten. De moeten allemaal uit “tarief” worden betaald. En die tarieven zijn merendeels nu al niet kostendekkend. En als je dan de veranderopgave ziet (anders organiseren van de zorg, passende zorg leveren), het handelen van oplopende administratieve lasten en het terugdringen van ziekteverzuim, zie je de problemen al van mijlenver aankomen. Wij denken dat ICT en technologie in de zorg – voor gegevens uitwisseling en bijvoorbeeld data gedreven zorg, van essentieel belang is voor het toekomstbestendig maken van de zorg. Maar de rekening voor de kosten die daarmee gemoeid zijn wil niemand oppakken. Dat valt dan telkens onder “ondernemersrisico”. Maar maak het de aanbieders mogelijk om deze slagen te maken, zonder dat het ten kostte gaat van de zorg. Biedt voldoende financiële ruimte. De onderbesteding in het macrokader wijkverpleging – bijna 1 miljard over alleen 2022! – zou je daar goed voor kunnen aanwenden. Naast uiteraard meer ruimte voor betere beloning. Want daar gaan de financiers en overheid ook telkens aan voorbij.
Er zal wel weer 1 of andere subsidiepotje komen, die blijkt dan weer te klein te zijn voor de vele aanvragen. En de administratieve verantwoording zal wel weer een monster zijn, want ja je hebt wel met de zorg te maken dus gelijk wantrouwen.