Wijma gaat in de podcast in discussie met Ageeth Ouwehand, bestuurder bij ’s Heeren Loo en lid van de RVS.
Wijma vertelt dat het concept passende zorg voortkomt uit de coronacrisis, toen Nederland een voorproefje kreeg wat een extreem zorginfarct doet. Anders dan toen zorgt de geleidelijk groeiende kloof tussen zorgvraag en zorgaanbod voor een zorginfarct in slow-motion. Passende zorg moet de mismatch tussen vraag en aanbod oplossen. De bedoeling van passende zorg is dat zorgverleners alleen nog zorg leveren die aantoonbaar werkt, tegen een redelijke prijs, op mensen afgestemd en dichtbij mensen. Niet zo maar alles doen wat kan, maar in goed overleg met patiënten kijken welke behandeling echt meerwaarde heeft. En soms is niet opereren dan de beste optie.
Betere gezondheid
Daarnaast is passende zorg ook voorkomen van ziekte en inzetten op betere gezondheid. Bij die laatste ambitie vraagt Wijma zich af of we als samenleving ons geld wel op de juiste manier besteden. “Er gaat 110 miljard euro naar zorg, maar de zorg draagt maar voor 10 procent bij aan gezondheid. Goede gezondheid wordt voor 40 procent bepaald door de omgeving van mensen, 40 procent door hun leefstijl en 10 procent door hun dna. Verdelen we ons geld dan wel goed? We moeten het lef hebben om zorggeld over te hevelen naar gemeenten en het sociale domein, want investeringen aan de voorkant, in bestaanszekerheid, hebben veel meer effect. Wat we nu doen, steeds meer geld naar zorg, is dweilen met de kraan open.”
Bezinnen op meerwaarde van zorg
Dat kan geen vrijblijvend gesprek meer zijn, vindt Wijma. “Heel veel geld besteden we in de laatste maanden van het leven van mensen. Een moedige groep van oncologen in het Radboudumc heeft dat geagendeerd. Maar de hele wereld valt over ze heen. Maar we moeten ons echt bezinnen op de meerwaarde van zorg. Brengt die zorg nou echt wat we verwachten? De oplossing voor de groeiende zorgvraag ligt voor een belangrijk deel niet in de zorg.”
Zou het niet nog slimmer zijn om te zorgen dat mensen voldoende inkomen hebben, zodat zij niet constant in een overlevingsstand staan en een goed dak boven hun hoofd helpt ook zeker. Naar preventie gaat veel te weinig geld, kijk hoeveel gezondheidswinst de aanleg van riolering in de 19e heeft opgeleverd, we hebben weer zo’n project nodig. De verhouding curatief en preventie klopt van geen kant!
Interessant thema. Neem dus eerst professionals mee in een mogelijke veranderingen van ‘ zorg substituten ‘
Laat budgetten bij zorgaanbieders. Niet onderbrengen bij gemeenten, echt niet doen.
Bedenk wijze waarmee ‘ niet geproduceerde middelen ‘ binnen budget zorgaanbieders blijven. Bestem vooralsnog deel van deze middelen om samen met betrokken professionals de gewenste vernieuwing mee inhoud te geven zonder daar met ‘ traditionele productie parameters ‘ op afgerekend te worden. Dit laatste als voorbeeld.
Goed dat Wijma nu ontmaskerd is!
“De Zorg” is een containerbegrip en het budget voor “Zorg“ betreft meer onderdelen dan professionele geneeskundige zorg. ” Bewustwording via preventieve acties” heeft weinig effect op gedragsverandering en “geld overhevelen” zegt weinig over effecten. De 11% effect ( meer dan 10% ) op de gezondheid betreft geneeskundige bijdragen. Daarenboven zijn er verzorgende, begeleidende en verpleegkundige bijdragen aan een gezond en/of gehandicapt bestaan in het geding. Krijg de indruk dat het Zorginstituut deze bijdragen “dweilen met de kraan open” noemt. “Goede gezondheid” is het doel van Sjaak Wijma en hij denkt hierbij vooral in getallen en aan een financieel maakbare samenleving zonder de humane factor en het vrijwillig of professioneel helpen van elkaar. Is het zorginstituut toch de ziekenfondsraad gebleven?