© minicase / stock.adobe.com
De Subsidieregeling Wonen en Zorg helpt bewonersinitiatieven en sociale ondernemers bij de financiering van woonvormen voor ouderen. De vorige Subsidieregeling Wonen en Zorg is na een looptijd van vijf jaar per 4 april 2024 vervallen. De nieuwe regeling zou op 1 februari 2025 moeten ingaan.
Drie fases
Het onderzoeks- en adviesbureau Dialogic heeft in opdracht van de minister de subsidieregeling geëvalueerd. De regeling zoals die vanaf 2019 gold, bestond uit drie onderdelen: een subsidie voor de initiatiefase, een lening in de plan-ontwikkelfase en een borgstelling door de Staat voor een (achtergestelde) lening van 15 procent van de stichtingskosten bij de bouwfase.
255 keer toegekend
In vijf jaar tijd is er voor 296 projecten subsidie aangevraagd, waarbij er 255 keer is toegekend. Het totale uitgekeerde bedrag was 4,4 miljoen euro. In die periode is er tevens voor 29 projecten een plan-ontwikkel-lening aangevraagd. Er is een borgstelling toegekend voor afgerond zo’n 600 duizend euro. Daarnaast is een tweede aangevraagd voor 500 duizend euro.
Duwtje in de goede richting
Dialogic heeft in de tweede helft van 2023 de regeling geëvalueerd met behulp van een enquête. Het bureau ziet de grootste meerwaarde bij de subsidie in de initiatieffase. Meer dan de helft van de respondenten in de enquête gaf aan dat ze de woonzorgarrangementen niet had kunnen opzetten zonder de subsidie.
Dialogic ziet verder dat deelname aan de initiatieffase initiatiefnemers vertrouwen geeft om door te zetten met het project (“een duwtje in de goede richting”) en de overtuigingskracht richting andere partijen (zoals gemeenten en financiers) vergroot. Dit komt mede door het haalbaarheidsonderzoek dat ze met behulp van de subsidie hebben uitgevoerd.
Ontwikkelfase
Voor de plan-ontwikkelfase geldt dat – ten tijde van de enquête – er zestien toegekende aanvragen waren. Voor degenen die er gebruik van hebben gemaakt lijkt er sprake te zijn van een meerwaarde. Begin 2024, na de evaluatie, zijn er nog een flink aantal plan-ontwikkelleningen aangevraagd.
Na-financiering
De minste toegevoegde waarde ziet Dialogic bij de bouw- en na-financieringsfase. Daar zijn tot nu toe slechts twee aanvragen voor gedaan (een daarvan is nog in behandeling). Projecten die in die fase terechtkomen hebben vaak al financiering verworven, waardoor ze de borgstelling niet nodig hebben.
“Gegeven de evaluatie en bovenstaande overwegingen zal op grond van de nieuwe regeling daarom alleen nog subsidie voor onderzoek naar de haalbaarheid van een initiatief aangevraagd kunnen worden”, schrijft Agema in haar brief aan de Kamer. “Het maximum subsidiebedrag per initiatief is – rekening houdend met de inflatie sinds 2019 – verhoogd van 20.000 euro naar 25.000 euro. Het plafond voor de initiatieffase is navenant verhoogd van 1 miljoen naar 1,25 miljoen euro.”
Wooncoöperaties
Met het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening wordt nu bekeken of de regeling voor de plan-ontwikkelfase en de bouw- en na-financieringsfase kan worden samengevoegd met de regeling die in de maak is voor wooncoöperaties. Wooncoöperaties zijn collectieven van bewoners en kunnen ook bijdragen aan de opgave gericht op wonen en zorg voor ouderen. Hiervoor wordt een ‘revolverend’ fonds opgezet, aldus de minister.
