Heropening van de spoedeisende hulp en acute verloskunde in Lelystad is reëel, wenselijk noch noodzakelijk. Flevoland kan beter inzetten op het stapsgewijs verbeteren van het zorgaanbod en moet niet streven naar herstel van de situatie van voor het faillissement van de IJsselmeerziekenhuizen.
Dat concluderen de opstellers van de ‘Toekomstverkenning zorg in Flevoland’ onder leiding van oud-zorgverzekeraar en -ziekenhuisbestuurder Bas Leerink. De rapporteurs erkennen dat hun advies, dat in opdracht van VWS is geschreven, bij veel betrokkenen moeilijk ligt, “maar wij zijn ervan overtuigd dat herstel van de situatie van voor het faillissement geen oplossing biedt voor de toekomstige vraag”.
Risicovol
De groeiende zorgvraag, personeelstekorten en de komst van het kwaliteitskader spoedzorgketen alsmede de kwaliteitseisen voor geboortezorg maken het streven naar herstel van de situatie van voor het faillissement volgens Leerink en zijn collega’s van adviesbureau IG&H tot “een zeer risicovolle keuze, die ook de aandacht afleidt van andere impactvolle, onderliggende problemen in de zorg in Flevoland”.
Kaders
Daarbij is er volgens de toekomstverkenners ook geen aanleiding om de SEH en de acute verloskunde te heropenen. Het huidige zorgaanbod en de wijze van zorg verlenen voldoet aan de wettelijke kaders. Zo haalt de ambulancezorg na de uitbreidingen van de capaciteit eind 2018 de geldende prestatienorm. Ook de capaciteit van de omliggende SEH’s lijkt voldoende om alle patiënten goed op te kunnen vangen.
Aanbod
St Jansdal heeft bovendien in Lelystad een spoedpoli geopend waarmee het aanbod voor laagcomplexe spoedeisende aandoeningen is verstevigd. Ook biedt het St Jansdal daarnaast vrijwel alle poliklinische zorg en dagbehandelingen weer aan. Verder zijn in Emmeloord vanuit de Antonius Zorggroep en Dronten buitenpoliklinieken gevestigd. Daarnaast zijn nog ongeveer tien zelfstandige behandelcentra gevestigd in de vier focusgemeenten. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft de afgelopen maanden geen signalen gehad, die herstel van de situatie vóór het faillissement noodzakelijk maken, constateren Leerink c.s.
Uitdagingen
Volgens de toekomstverkenners moeten aanbieders en beleidsmakers zich de komende jaren concentreren op vier uitdagingen. De groei van het aantal chronische en anderszins kwetsbare patiënten in de regio vraagt om een doelgericht en vernieuwend zorgaanbod. Zonder een dergelijk aanbod bestaat het gevaar dat deze patiënten hun toevlucht nemen tot het ziekenhuis of de spoedeisende hulp. Eén en ander vereist inzet van technologie, samenwerking tussen professionals in de wijkverpleging, ouderenzorg, huisartsenzorg, ziekenhuiszorg en welzijn.
Kwetsbaar
Het totale acute zorgnetwerk verdient volgens de rapporteurs bijzondere aandacht en steun. Ze juichen initiatieven als de spoedpoli toe, maar wijzen er op dat de positie en duurzaamheid van de spoedpoli en spoedpost gelet op de invoering van het kwaliteitskader spoedzorgketen niet vanzelfsprekend is. Ook de huisartsenzorg is kwetsbaar in Lelystad, Urk , Dronten en Emmeloord. Leerink c.s. pleiten daarom voor initiatieven die de aantrekkelijkheid van het werken in de praktijken vergroot en het aanbod beter laten aansluiten op de vraag.
Samenwerking
Als laatste speerpunt noemen de rapporteurs de geboortezorg. Het Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV) van het voormalig MC Zuiderzee is met het faillissement komen te vervallen. Om goede geboortezorg te kunnen blijven aanbieden is nieuwe samenwerking nodig tussen de professionals in de geboortezorg, vinden de rapporteurs. Er zijn nu verloskundige samenwerkingsverbanden georganiseerd rondom de vijf omliggende ziekenhuizen, maar de verloskundigen in Lelystad, Dronten, Noordoostpolder en Urk maken hier nog niet in alle gevallen actief deel van uit.
Vertrouwen
Duurzame oplossingen vergen steun van de bevolking. Daar is rond het faillissement van de IJsselmeerziekenhuizen het nodige misgegaan, erkennen de rapporteurs: “Het publieke vertrouwen vormt een belangrijk onderdeel van de kwaliteit van zorg zoals die door patiënten en burgers wordt ervaren. In Flevoland heeft dit vertrouwen schade opgelopen door het plotselinge faillissement van de MC IJsselmeerziekenhuizen en het is nog behoorlijk broos. Ook in de afgelopen periode van toekomstverkenning zijn wij op meerdere momenten geconfronteerd met de gespannen situatie.”
Regelmatig overleg tussen alle betrokkenen –burgers incluis- via een gremium als een Zorgtafel is van groot belang. Positief vinden de toekomstverkenners dat alle partijen die betrokken waren bij toekomstverkenning “toewijding en inzet” hebben laten zien: “Ook voor het vervolg lijken zij gemotiveerd om via de nieuw voorgestelde structuur hun bijdrage te leveren.”
