De NVTZ wil af van financiële constructies in de zorg die “weliswaar juridisch mogelijk zijn, maar feitelijk het onafhankelijk intern toezicht vleugellam maken”. De vereniging van toezichthouders pleit voor specifieke regels voor de inrichting van BV’s in de zorg, gebaseerd op een zo eenvoudig mogelijke inrichting van zorgbedrijven en een actieve meldingsplicht voor de inrichting van holdings.
De NVTZ reageert hiermee op de affaire rond de Friese zorgaanbieder Alliade. Die kreeg begin maart een flinke tik op de vingers vanwege enkele dubieuze zakelijke transacties. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) plaatste Zorggroep Alliade niet alleen onder verscherpt toezicht vanwege een bedrijfsvoering die “niet integer en beheerst” was, ook deed IGJ aangifte bij het Openbaar Ministerie wegens vermeende valsheid in geschrifte.
De IGJ toonde zich niet alleen kritisch richting de betrokken bestuurders, maar eveneens over het optreden van de raad van toezicht van Alliade. Die had teveel op afstand gestaan, stelde zich onvoldoende kritisch op en werd in bepaalde gevallen niet, te laat of onvolledig geïnformeerd.
Lessen
De NVTZ zegt de door de NZa en IGJ geformuleerde lessen ter harte te willen nemen. Wel merkt de NVTZ op dat ze het ministerie van VWS, de IGJ en de NZa de afgelopen jaren al meermaals heeft “gewaarschuwd voor constructies die weliswaar juridisch mogelijk zijn en dus ook het CIBG passeren voor een WTZi-toelating, maar die feitelijk het onafhankelijk intern toezicht vleugellam maken”.
Aandeelhouder
Het gaat hierbij onder meer om constructies waar de bestuurder ook grootaandeelhouder is en daarmee in staat is het onafhankelijk intern toezicht de wacht aan te zeggen dan wel hiermee te dreigen. Als een zorgstichting wordt omgevormd tot een holding met BV’s, mag de raad van toezicht niet in een positie gebracht worden waarin ze niet langer direct toezicht kan houden op de activiteiten van de ingehangen BV’s, vindt de NVTZ. Wat de NVTZ betreft is het dan ook opportuun om na te denken over specifieke regels voor de inrichting van BV’s in de zorg en welzijnssector.
Zelfstandige plicht
De Alliade-casus onderstreept volgens de NVTZ ook het belang van zelfstandige informatievergaring door interne toezichthouders. Bij de beoordeling van de gewraakte transacties door Zorggroep Alliade liet de raad van toezicht zich leiden door rapportages van KPMG die in opdracht van de raad van bestuur waren gemaakt. Aanvullend onderzoek achtte de raad van toezicht niet nodig. De NVTZ heeft nieuwe toezichthouders er naar eigen zeggen de afgelopen jaren telkens op gewezen dat de raad van toezicht een zelfstandige plicht heeft om zich onafhankelijk van de raad van bestuur te informeren.
Casuïstiekgesprekken
Om governance-missers als bij Alliade in de toekomst te voorkomen pleitten de IGJ en NZa voor een nieuwe wettelijke norm die integere en professionele bedrijfsvoering moet garanderen. De NVTZ vraagt zich af of normering aan de voorkant ooit houvast kan bieden in een complexe, snel veranderende sector als de zorg. Om die dynamiek recht te doen heeft de NVTZ zich samen met bestuurdersvereniging NVZD sterk gemaakt voor regelmatige ‘casuïstiekbesprekingen’ met de inspecties. Deze gesprekken moeten duidelijk maken welke gevallen specifieke interventies als zelfregulering, voorlichting, handhaving en normering het meest gepast zouden zijn. Inmiddels is dit overleg van start gegaan.
Lees verder: ‘NVTZ sluit norm voor integere bedrijfsvoering niet uit’
