Foto: jirsak/Stock.adobe.com
De Studiegroep Begrotingsruimte geeft voor elke Tweede-Kamerverkiezingen financieel advies aan politiek Den Haag. In de studiegroep zitten topambtenaren van enkele ministeries (onder meer VWS), Centraal Planbureau (CPB), Sociaal en Cultureel Planbureau en de Nederlandsche Bank.
De experts hekelen vooral de “relatief snelle” toepassing van nieuwe behandelmethoden in de zorg. ”Het positieve gevolg is dat we steeds meer ziektes kunnen behandelen. Het zorgt er echter ook voor dat de zorguitgaven meegroeien met de toenemende behandelmogelijkheden.”
Belangrijk deel uit zorg
De deskundigen adviseren het nieuwe kabinet om in de komende vier jaar 17 miljard euro te besparen. Een groot deel moet uit de zorg komen. “Zowel vanuit de budgettaire opgave, het toenemende beroep op een toch al krappe arbeidsmarkt als de houdbaarheid van de zorg zijn ombuigingen nodig”, aldus de adviseurs.
De werkgroep dringt aan op “actieve keuzes”, waarvoor diverse organisaties al suggesties hebben gedaan, zoals IBO Ouderenzorg en de jaarlijkse ombuigingslijst van het ministerie van Financiën. Daarin berekenen ambtenaren vele scenario’s om te besparen. Voor de zorg zijn dat meestal hogere eigen bijdragen van patiënten en ouderen, maar ook het opwerpen van barrières voor toegang tot zorg.
Hogere groei zorguitgaven
De werkgroep wijst op de recente conceptberekening van het CPB voor de Miljoenennota. In dit concept-Macro Economische Verkenningen (c-MEV) staat dat de zorguitgaven tot en met 2028 gemiddeld met 3 procent per jaar groeien: “Een significant hogere groei dan van andere collectieve uitgaven.”
Verstrekkende gevolgen
Bezuinigingen zijn volgens de studiegroep nodig, omdat de zorgkosten andere collectieve uitgaven verdringen en het arbeidspotentieel opslorpt. “Dit heeft verstrekkende gevolgen voor de rest van de economie en de samenleving. Daarbij zorgt een groeiend gat tussen zorgaanbod en zorgvraag de komende jaren voor oplopende wachtlijsten en toenemende druk op zorgprofessionals.”
Ten koste van kwaliteit
“Het uitblijven van keuzes over de zorg kan op die manier ten koste gaan van de kwaliteit en toegankelijkheid”, schrijft de werkgroep. De auteurs citeren het WRR-rapport Kiezen voor houdbare zorg uit 2021, waarin de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid adviseert “politieke keuzes te maken om de financiële, personele en maatschappelijke houdbaarheid van de zorg te borgen en te voorkomen dat kwetsbare groepen onevenredig hard worden getroffen door schaarste aan middelen en mensen.”
Goh wat een topexperts zijn dit zeg. Allemaal ambtenaren die allemaal het neo-liberale denken aanhangen, mensen die geen of weinig economisch nut meer hebben moet je zo min mogelijk geld aan uitgeven. Ze bewoorden en beschrijven het anders maar daar komt het wel op neer.
Als jij een economisch nut hebt kun je een hoge eigen bijdrage of eigen risico makkelijk betalen, zeker als de mensen die geen of weinig economisch nut hebben collectief hier ook aan meebetalen.
De afgelopen 30 jaar zijn de bezuinigingen, sorry ombuigingen, vooral gedaan op de sociaal zwakkeren in de samenleving. De politiek schreeuwt dat dat anders moet en dan komen deze “topexperts” weer met hun neo-liberale mantra aanzetten. En we weten in Nederland dat de topambtenaren het eigenlijk voor het zeggen hebben dus als deze topexperts niet de mond gesnoerd wordt zullen die 17+ miljard euro ombuigingen gewoon gaan plaatsvinden op de zorg.
‘Topexperts’? Hoge ambtenaren uit de financiele hoek, bedoelt redacteur Frits Baltesen. Deze onafhankelijke zorgstelselexpert adviseert om de begroting van @minVWS opnieuw te bezien.
Het is natuurlijk ongelooflijk dat topambtenaren alleen naar de kosten kijken, volgens het roestvaste stramien: de uitgaven volgens het BKZ en in verhouding tot de groei van het BNP, zo ongeveer. Er gaat zo’n 115 miljard om in de zorg. Maar wat zijn eigenlijk de (maatschappelijke, en ook economische) opbrengsten? Men heeft, vermoed ik, geen idee. En is men bekend met de exceptionele oversterfte die Nederland treft sinds de uitbraak van corona? Wat zegt dit over de kwaliteit van de (publieke) gezondheidszorg? Men heeft geen idee, vermoed ik, Heeft men uberhaupt enig overzicht? Ik ben werkelijk bang van niet…
Prima hoor, maar kijk eerst eens naar het zorgsysteem zelf met die vele verzekeraars waar iedereen in de zorg mee moet zien te dealen. Stop hier mee. Gewoon één zorgverzekeraar met de naam ‘Samenzorg Nederland’. Ben je af van al het dan overbodige gedoe. Met name de administratie voor derden. Vreet nu 30 – 40 procent van de tijd en energie van de zorgprofessionals. Scheelt mogelijk 20 procent van de huidige kosten. Dus een 20 miljard !
De topambtenaren zijn geen “expert” op het primair terrein van “hun” ministerie. Reeds lang is het aanstellingsbeleid in deze functies gericht op bestuurlijke vaardigheden en de bereidheid om uiterlijk binnen zeven jaar overgestapt te zijn naar een andere functie binnen de algemene bestuursdienst! Topsalarissen staan hier tegenover. Over de jongste CAO voor het basis- en voortgezet onderwijs of de recente verbeteringen in de honorering van ambtenaren ( en oa TK leden ) wordt niet geschreven. Een feit: per 1 juli 2023 zijn alle genoemde lerarensalarissen weer met 10% verhoogd. Een startende basisschool leraar ( HBO Pabo ) in de laagste schaal begint met € 3300 per maand. Weten deze ambtenaren wat het startsalaris van een verpleegkundige (HBO Verpleegkunde ) is? Tja op zorg moet bezuinigd worden! Het betreft veel burgers die weinig meer bezitten om nog in te leveren: stoer hoor om, zonder vakmatige kennis, sommetjes te maken ! Wie geeft/gaf overigens opdracht tot deze tijdverspilling? Hoe past dat in het nieuwe bestuursdenken?
En opnieuw een overbodig verhaal over bezuinigingen in de zorg door niet betrokken ambtenaren.
Betrokkenheid proef je door visie en dat is liefde voor de materie uit te dragen.
Dat betekent dat het aanzien van zorgmedewerkers gedefinieert wordt in de maatschappij. Zodat de Nederlander dit ziet, lees en hoort.
Eerst de opleiding inrichten zoals het nodig blijkt. Onderwijskundig echt enorm herzien.
Dan voor de zorg en voor geneeskunde goede begeleiding door collega’s. Verpleegkundige in een vorm zoals inservice of duaal. Maar geen Hbo-v in huidige vorm.
Ook niet dat vreemde acute hulpverlener. Een opleiding waarbij je geen patientenzorg leert maar protocolaire monologen stampt.
De dokter moet ook gewezen begeleid worden in het traject.
Huisartsen raken gestoord in hun doen. Commercie koopt hen op wat de ziel er uit haalt.
Dus zolang je de echte expertise negeert wordt het niks.
Je ziet leegloop onder verpleegkundigen wat nogal ernstig is. De ouderenzorg is net zo. De gaten worden voornamelijk opgevuld door incompetente of half geschoolde mensen. Bedden worden gesloten met een goed kletsverhaal.
Maar de zorg verslechtert in rap tempo. Dat zegt de dokter, dat zegt de verpleegkundige.
Dus beste schijndeskundigen die echt ongefundeerde bezuinigingen promoten doen er goed aan om een jaartje intervieuws te doen bij de plekken waar het gebeurt.
Als de politiek niet in staat is om echte research te doen dan is de borging voor zorg voor misschien wel financieel deskundigen die alleen willen bezuinigen over een paar jaar wel erg schrijnend.
-HAP is gesloten/onderbemand ivm bijscholing.
– Nee excuus bedden zijn gesloten ivm personele Bezetting.
-of excuus dat uw demente moeder door een psychiatrische patient in elkaargeslagen is. Hij hoort niet op deze afdeling maar ja…
(Schade claim kost nogal wat)
-ja, u kunt over 4 maanden terrecht bij de orthopeed of cardioloog.
En dat is realtime!
Een mijns inziens nogal stemmingmakende vertaling van het rapport. De experts ‘hekelen’ niets, maar stellen slechts vast. Stel: Voor de komende 4 jaar wil ik om financieel gezond te blijven voor mijn huishouden een inschatting maken van mijn uitgaven. Ik win advies in bij financieel experts. Die constateren dat met mijn huidige uitgavenpatroon een totaal tekort ontstaat van 17mjr. Ze analyseren al mijn uitgaven en stellen vast waar de (meeste) groei zit. Mijn uitgaven voor zorg laten verhoudingsgewijs de meeste groei zien en verdringen andere uitgaven. Ik moet dus (politieke) keuzes maken om voor de volgende 4 jaar mijn algehele huishoudboekje op orde te krijgen. De experts adviseren mij om die moeilijke keuzes te maken en op welk uitgavengebied ze de meeste impact hebben. Gezien de omvang en groei van het zorgpotje, adviseren ze beheersing van de zorgkosten. Ze adviseren me niet hoe, maar verwijzen daarvoor naar andere adviezen van experts gezondheidszorg. Als financieel experts waarschuwen ze wel voor de financiële gevolgen van het niet maken van keuzes. Dat is alles. Lees het volledige rapport of alleen blz 27, 28 en 29 mbt de zorguitgaven op: https://www.rijksfinancien.nl/sites/default/files/2023-09/Rapport-17e-Studiegroep-Begrotingsruimte.pdf
Klinkt goed “huishoudboekje op orde krijgen” en op zich begrijpelijk. Maar deze “experts” stellen bepaalde mogelijke keuzen voor, los van de gevolgen. Zo van “ volgend jaar kopen we geen schoenen “ of “ we sluiten de gaskraan en gaan met de kippen op stok”.
Heel bijzonder een studiegroep met topexperts, mijn vraag zit hier ook topexperts bij uit de diverse zorggebieden. Zij kennen immers de praktijk. Het IZA is nog niet ontwikkeld of de volgende hoos komt eraan. Het lijkt weer paniekvoetbal, zoals in 2012 toen alles over de schutting van de gemeenten werd gegooid en de verzorgingshuizen opgedoekt werden. Van deze wrange vruchten plukken we nu nog van. Begin het systeem aan te pakken. De carrousel die elk jaar plaats vindt om de beste en goedkoopste zorgverzekering te slijten. De eindeloze contractbesprekingen met zorgaanbieders, Investeer in robotica en eenduidige software. Nu is het een oerwoud van systemen. De marktwerking terug brengen tot redelijke proporties. Nu gaat 20 procent van de kostbare tijd verloren aan marktgerichte acties. Wat ook de samenwerking niet ten goede komt. De IZA is bij uitstek gericht op samenwerking en niet op concurrentie. Geld lost niet alles op. En de gezondheidszorg is ook een belangrijke economische tak. Dus rücksichtslos aan het bezuinigen slaan is niet de oplossing en leidt uiteindelijk tot hogere kosten. Daarbij is het recht en gelijkheid op gezondheidszorg een een groot goed.
Het solidariteitsprincipe is een belangrijke peiler in het Nederlandse systeem. Behandelmethoden worden steeds beter en moeten ook benut worden.
Kijk naar het systeem en richt dit opnieuw en simpel in. Dan kun je verder op basis van een gedragen missie en visie en daaraan gekoppelde doelstellingen.