AppleMark
“Zorgbestuurders hebben een bijzondere verantwoordelijkheid”, zegt Zwaveling in het decembernummer van Skipr magazine tegen interviewer Willem Wansink. “Wij horen controle te houden over de manier waarop de zorg wordt verleend. Neem kunstmatige intelligentie: menselijke taken worden uitgevoerd door computers. Voor je het weet, neemt de machine het van ons over. Dat is niet ver weg, het is echt vijf voor twaalf.”
Nadenken
Zwaveling waarschuwt voor Chinese toestanden waar docenten via een digitaal diadeempje kunnen aflezen of scholieren geconcentreerd werken. Zwaveling: “Die docent kijkt zo in het brein. Daarmee kan het snel de verkeerde kant opgaan. Willen wij dat hier ook? Nee? Dan moeten we goed nadenken hoe kunstmatige intelligentie in de zorg verder wordt ontwikkeld en beheerd.”
In de zorgpraktijk brengt kunstmatige intelligentie nieuwe dilemma’s met zich mee. “Soms ontbreken de causale verbanden. Zo is het niet altijd duidelijk waarom een bepaald advies moet worden opgevolgd dat op basis van algoritmes en AI tot stand komt.”
Geen idee
Voor een dokter kan het lastig zijn om een patiënt uit te leggen waarom medicatie op basis van een computervoorspelling moeten worden aangepast. Zwaveling: “Niet drie milligram per keer maar slechts één milligram. ‘Dat is zo uitgerekend. Ik heb alles goed ingevoerd. Er zit een geweldige software achter. Het zal wel goed voor u zijn, maar ik heb geen idee waarom dat zo is’.”
Toepasbaarheid
Oorzakelijk moeilijk aantoonbare dataverbanden spelen de zorg ook op andere manieren parten. “Ik betwijfel of alle data bij elkaar opgeteld automatisch nuttige informatie opleveren die meteen toepasbaar is op elke patiënt”, aldus Zwaveling. “Mag je dan op grond van toevallige verbanden iemand wel behandelen?”
Hypocriet
Toch is het belang van gestructureerde dataverzameling wat Zwaveling betreft evident. “Het blijft essentieel dat we de kwaliteit van zorg meten. Vroeger dacht elke IC dat die de beste in de buurt was. Zonder enige uitkomstmaat. Daar zaten broeders bij die onder de maat waren. Registreren is het begin van alle verbetering. Uitsluitend roepen dat je veel tijd kwijt bent aan registreren is hypocriet. Wie niets registreert, weet niet wat de kwaliteit van zorg is.”
Techbedrijven
Zorgbestuurders moeten zich volgens Zwaveling vooral niet ‘laten verlammen’ door het hoge tempo van vernieuwingen in de zorg met behulp van AI. “Wees juist alert, want de grote techbedrijven staan elke dag voor de deur om met jouw ziekenhuis onderzoek te doen. Wat gebeurt er met al die data die wij allen hebben verzameld? Dat blijft een relevante vraag.”
Om het debat rond deze en andere vragen aan te zwengelen heeft Zwaveling met collega-bestuursvoorzitter Mark van Houdenhoven van de Maartenskliniek het boek “Datadilemma’s in de zorg – Op weg naar oplossingen in het belang van de patiënt” geschreven.
Lees het volledige interview met Jan Harm Zwaveling in Skipr magazine 12, december 2019.
