Hoe zie je de toekomst van je organisatie na de crisis?
“We zetten als ziekenhuis de afgelopen jaren al sterk in op zoveel mogelijk zorg thuis en op stevige samenwerking met de eerste lijn. We hebben een tienjaars contract met CZ dat daar ook over gaat. De coronacrisis heeft dat proces enerzijds vertraagd doordat we even iets anders aan ons hoofd hadden, maar het heeft het ook versneld. Het doorverwijzen van huisartsen lijkt fundamenteel veranderd, dat is nog maar 70 procent van wat het voor de crisis was. Of dat ooit weer naar 100 procent terugveert vraag ik me af. Daarnaast heeft beeldbellen voor poliklinische afspraken een kickstart gekregen. Dat is nu 50 procent fysiek en 50 procent niet fysiek. Discussies die soms al jaren duurden waren in deze periode soms binnen een kwartier geregeld, simpelweg om dat het niet anders kon. Dat zijn de goede dingen die corona heeft opgeleverd.”
Wat zijn de financiële gevolgen van de crisis?
“Die zijn fors. We verwachten nu voor 2020 een verlies van 50 tot 70 miljoen aan inkomsten en we hebben natuurlijk vele miljoenen aan extra kosten gemaakt. Vanuit de NVZ ben ik aan het onderhandelen met ZN over hoe we dit jaar afronden. Het kan niet zo zijn dat we als ziekenhuizen alles uit onze handen hebben laten vallen en ons niet druk hebben gemaakt over de kosten om corona op te lossen, en dat we dadelijk aan het eind van het liedje met een financiële strop zitten, of erger nog, dat we moeten gaan ombuigen. Stel ik moet aan het eind van het haar aankondigen dat er 200 arbeidsplaatsen verloren gaan. Dan word ik met pek en veren van de parkeerplaats afgevoerd, en terecht. Maar ik heb het vertrouwen dat we daar landelijk met de verzekeraars en de minister uit gaan komen. Het is taai en moeilijk maar iedereen zit er met goede intenties in.”
Hoe zie je de toekomst van de zorg in Nederland na de crisis?
“Ons zorgstelsel is een van de beste ter wereld, laat dat voorop staan. Daar kunnen we trots op zijn. Maar het is wel goed om je vragen te stellen over zaken als het voorraadbeheer en de productie van beschermingsmiddelen. We hebben leergeld betaald, ook wat betreft de capaciteit van ic-bedden. We moeten toewerken naar 1600-1700 bedden, die niet allemaal permanent beschikbaar hoeven te zijn trouwens.”
Je bent zelf ziek geworden, je heb het virus opgelopen. Wanneer had je voor het eerst verschijnselen?
“Ik kwam op zaterdagavond 21 maart terug van crisisoverleg en ik voelde me niet lekker. Het was anders dan anders. Ik ben meteen naar de logeerkamer vertrokken, want ik wilde mijn vrouw en zoon niet besmetten. Die maandag ben ik getest, en ja hoor: corona. Dat betekende quarantaine met het hele gezin. Ik heb veel digitaal vergaderd vanaf de logeerkamer en elke dag een middagdutje gedaan. Gelukkig had ik milde verschijnselen: verkouden, ’s nachts een beetje koorts, en verder was ik erg moe. Maar ik baalde vooral dat ik op een logeerkamer zat, terwijl er in het ziekenhuis en de verpleeghuizen zoveel gebeurde. Ik voelde me als een kapitein die met een pistool wordt gedwongen het schip te verlaten.”
Wat doet het met je, het gevaar dat je anderen kunt besmetten?
“Dat is geen fijn gevoel, noch op je werk, noch thuis. Ik deel dat gevoel met veel zorgmedewerkers die een kwetsbare partner hebben. Stel: mijn vrouw was erg ziek geworden, dan had ik me heel schuldig gevoeld. Maar aan de andere kant: ik kon niet anders. Je gaat gewoon werken, daar ben je voor opgeleid. Daar word je voor betaald…”
Bert Bukman spreekt voor de eerste aflevering van de podcast Voorzorg met David Jongen. De bestuursvoorzitter van het Limburgse Zuyderland liep zelf het coronavirus op en werd ziek. Hij vertelt over de nijpende situatie die in zijn ziekenhuis ontstond door covid-19, keuzes maken in crisistijd, gevaarlijke communicatiefouten en bezorgdheid.