Belangrijkste wensen: blijvende aandacht voor de langdurige zorg en langjarige financiering voor infectiepreventie. Daarbij vraagt de vvt-sector definitieve aanwezigheid in het ROAZ-overleg. Nanda Hauet, directeur Verenso: “Het is van belang dat de langdurige zorg structureel aansluiting blijft houden bij regionale overleggen en besluitvorming.”
Structureel overleg
ActiZ, Alzheimer Nederland, LOC Waardevolle zorg, MantelzorgNL, NIP, NVAVG, NVO, Patiëntenfederatie Nederland, VGN, V&VN, Zorgthuisnl en Verenso zijn de initiatiefnemers van dit document. Hun notitie richt zich op de zorg, begeleiding en behandeling die op basis van de Wet Langdurige Zorg (Wlz) geclusterd wordt geleverd. Zij geven aan meer gestructureerd te willen omgaan met het virus. Uitgangspunt daarbij is de kwaliteit van leven en autonomie van bewoners.
De deelnemende veldpartijen hebben een structureel overleg ingesteld om met elkaar te spreken over het omgaan met covid-19 en andere virusuitbraken in de langdurige zorg. Dit is ook bedoeld om een overlegstructuur paraat te hebben wanneer een mogelijk ernstigere of meer besmettelijke variant van covid-19 of een ander virus zich voordoet. Het overleg vindt plaats op landelijk niveau en staat vooralsnog om de vier maanden ingepland.
Geen landelijke sluiting zorgorganisaties
De partijen willen geen volledige sluiting van zorgorganisaties meer, zoals in de eerste golf het geval was. Bezoek en sociaal contact moet altijd mogelijk zijn. “Juist voor mensen die afhankelijk zijn van langdurige zorg en begeleiding is contact met naasten een belangrijke voorwaarde voor een als zinvol en waardig ervaren eigen leven.” Dit betekent dat de organisatie ook bij een positief geteste cliënt alles in het werk zal stellen om bezoek en sociaal contact mogelijk te maken. Wensen van bewoners en naasten vormen de basis van de besluitvorming rondom het bezoek en sociaal contact. Hun mening is doorslaggevend. Als er onaanvaardbare risico’s zijn voor de gezondheid van derden, zoals medebewoners of professionals, wordt het gesprek aangegaan met de cliëntenraad, VAR en PAR om tot een passende oplossing te komen. Het gesprek aangaan en het bieden van maatwerkoplossingen is het uitgangspunt.
Handreikingen
Voor de ouderenzorg en de gehandicaptenzorg zijn momenteel handreikingen opgesteld voor bezoek en sociaal contact tijdens een crisis. Deze handreikingen worden in gezamenlijkheid in 2022 omgevormd naar documenten die voor alle virusuitbraken toepasbaar zijn. Hierbij past een zoveel mogelijk eenduidig behandeladvies standaard aanpak die inzetbaar is bij uitbraken van diverse virussen.
Persoonlijke beschermingsmiddelen
De veldpartijen vragen om zekerheid van levering en financiering van persoonlijke beschermingsmiddelen en tests, zodat zij veilig kunnen blijven werken. Tijdens de eerste coronagolf was dat niet het geval. Desgewenst moet tijdig vaccineren mogelijk worden gemaakt. “Het is van belang dat zorgorganisaties heldere afspraken maken met de leveranciers met betrekking tot voorraden en levertijd. Naast de zekerheid van levering is de zekerheid, op voorhand, rondom financiering hiervan ook van belang. We benadrukken de noodzaak voor meer onderzoek naar de effectiviteit van point-off-care-testen (POCT) in de langdurige zorg, zodat snel en laagdrempelig getest kan worden en zo spoedig mogelijk de noodzakelijke maatregelen ingesteld kunnen worden, zonder wachttijd voor de cliënt.”
Vaccinatieprogramma
Het lijkt erop dat in de komende jaren covid-19-vaccinaties nog nodig blijven. Tijdige vaccinatie is belangrijk en daarom willen de veldpartijen uit de langdurige zorg hier vanaf het begin bij betrokken zijn. Voor de middellange termijn is de wens dat het covid-19-vaccin onderdeel wordt van een landelijk structureel vaccinatieprogramma. Registratie van de vaccinaties moet op eenvoudige wijze in de systemen kunnen worden gezet en geleverd aan het RIVM. Van tevoren is duidelijk wie er verantwoordelijk is voor het vaccineren van diverse doelgroepen bewoners en professionals. “Alle kwetsbare mensen kunnen binnen dezelfde termijn gevaccineerd worden. De locatie waarop iemand zorg ontvangt, mag niet leiden tot een vertraging in de mogelijkheid om spoedig een vaccinatie te ontvangen.”
Duidelijkheid over rol GGD en RIVM
De partijen willen duidelijkheid over de rol van de GGD en het RIVM als het de langdurige zorg betreft. Hun voorstel is dat de sector in samenspraak met het RIVM en GGD beleid maakt en dat de GGD een adviesfunctie vervult richting zorgorganisaties over infectiepreventie en uitbraken. Zij willen ook dat de GGD professionals snel kan blijven testen en indien nodig vaccineren.
Zeggenschap
Zeggenschap van professionals is cruciaal, zeker bij infectiepreventie, zo vinden de ondertekenaars. “Dit draagt bij aan duurzame inzetbaarheid van professionals en is bovendien essentieel voor de zorg nu en in de toekomst.” Het management van de zorgorganisatie heeft samen met professionals een taak om de keuzes zodanig te maken dat ze worden gedragen door professionals binnen de zorgorganisatie. Brancheorganisaties en beroepsgroepen gaan met elkaar in overleg over de wijze waarop zij via de reguliere inspraakorganen de inspraak van professionals bij virusuitbraken kunnen borgen binnen organisaties. Daarnaast leveren professionals input bij de ontwikkeling en updates van landelijke richtlijnen. Veldpartijen ontwikkelen op basis van die richtlijnen bruikbare tools voor hun leden.
Data en monitoring
In de ouderenzorg wordt gewerkt met het programma ’Leren van data’, dat bestaat uit een eenduidige verslaglegging in het elektronisch patiëntendossier door specialisten ouderengeneeskunde. Afgezien daarvan zijn er weinig gegevens beschikbaar. Dit maakt het monitoren van de situatie rondom veelvoorkomende virussen als covid-19 lastig.
De partijen adviseren om surveillance van covid-19 in te stellen in zorginstellingen waarbij de dataverzameling en -verwerking dicht bij de beroepsgroepen ligt. In de gehandicaptenzorg moet er volgens hen zeker worden geïnvesteerd in een gestructureerde basisregistratie over prevalentie en ziekteverloop, want het is op dit moment nog helemaal niet mogelijk om betrouwbare cijfers te genereren. Een programma als ‘Leren van data’ bestaat daar nog niet. “Partijen in de gehandicaptenzorg zijn hierover in gesprek. Aan VWS en andere betrokken systeempartijen de vraag om dit financieel en technisch mede te helpen vormgeven.”
De betrokken organisaties hebben overigens ook afgesproken om dit document te vertalen naar de extramurale zorg. Het bleek niet eenvoudig om de extramurale zorg opgaven in het zelfde document een plaats te geven, omdat het op een aantal punten wezenlijk afwijkt. Daarbij wordt ook contact gelegd met partijen die in de extramurale setting, dus de zorg thuis, een rol kunnen of moeten spelen. Daarover zijn de gesprekken inmiddels opgestart