Homan van der Heide leidde als hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen en het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) talloze chirurgen op. Hij was betrokken bij het ontwikkelen en implanteren van de pacemaker. Een pacemaker zorgt ervoor dat het hart in het juiste ritme blijft kloppen. “Ik vind het frappant dat hij daar geen patent voor heeft aangevraagd”, zegt Tjark Ebels, hartchirurg in het UMCG en oud-leerling van Homan van der Heide. “Hij deed het niet voor het geld. Het was puur altruïsme.”
Homan van der Heide
Daarnaast was Homan van der Heide een van de eersten die in 1957 een openhartoperatie in Europa uitvoerde met behulp van de hart-longmachine. Ook deze machine maakte hij zelf, zegt Ebels. Volgens hem betekende deze machine “de geboorte” van de hartchirurgie zoals we die nu kennen. “Dat was een hele doorbraak, omdat dit het mogelijk maakte om hartoperaties op een manier te doen die ook grotere operaties mogelijk maakte.”
Hart-longmachine
Zijn familie heeft geholpen met het realiseren van de hart-longmachine. Daar had het toenmalige academisch ziekenhuis in Groningen geen geld voor. Zijn vader betaalde daarom de onderdelen. Ebels: “Ze konden het betalen, maar dat deden ze ook. En daar hebben ze niets voor teruggekregen, behalve het succes.” Jaarlijks worden nu zo’n 15.000 operaties in Nederland uitgevoerd met behulp van de hart-longmachine.
Homan van der Heide was tevens Ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw.