Het Food & Pandemics Report, geschreven door ProVeg, wijst het houden van dieren in de industriële landbouw aan als de meest riskante menselijke activiteit in relatie tot pandemieën, en roept op tot spoedige hervorming van het wereldwijde voedselsysteem om toekomstige ziekte-uitbraken te voorkomen. Het rapport ontving steunreacties vanuit het VN-Milieuprogramma (UNEP).
Dr. Musonda Mumba, hoofd van de eenheid Terrestrische Ecosystemen van de UNEP, zei: “Het ProVeg rapport toont duidelijk de connectie aan tussen de industriële productie van dieren en het toegenomen risico op pandemieën. Nooit eerder bestonden er zo veel mogelijkheden voor pathogenen om van wilde en gehouden dieren over te springen op mensen.”
Het rapport beschrijft hoe onze voedselkeuzes en het wereldwijde voedselsysteem de belangrijkste achterliggende oorzaken vormen van zoönosen (ziekten zoals COVID-19, die van dieren overgaan op mensen) via drie duidelijke en onderling verbonden routes:
1) Door de vernietiging van de natuurlijke habitat van wilde dieren en het verlies aan biodiversiteit, die voor een groot deel worden veroorzaakt door de veehouderij.
2) Door het gebruik van wilde dieren als voedsel.
3) Door het gebruik van gehouden dieren uit de intensieve veehouderij als voedsel.
Zo’n 75% van alle nieuwe infectieziekten is zoönotisch van aard. Zoönosen, waaronder SARS, MERS, Ebola, hondsdolheid, en bepaalde vormen van influenza, zijn verantwoordelijk voor een geschatte 2,5 miljard ziektegevallen en 2,7 miljoen sterfgevallen wereldwijd, elk jaar.
Hoewel de oorsprong van zulke uitbraken doorgaans wordt geassocieerd met wilde dieren, zoals ook wordt aangenomen in het geval van COVID-19, springen ziekteverwekkers ook over van wilde dieren op gehouden dieren voordat ze mensen besmetten – zoals het geval was bij recente pandemische dreigingen zoals de vogelgriep en varkensgriep.
Jens Tuider, International Director van ProVeg International en hoofdauteur van het rapport, stelt: “Het recept voor rampspoed is verrassend eenvoudig: één dier, één mutatie, één mens, en een enkel contactmoment. Over de oorsprong van COVID-19 kennen we nog niet het volledige verhaal, maar er is geen onduidelijkheid in het geval van varkensgriep en vogelgriep: deze virussen zijn geëvolueerd in de vee-industrie, waar de omstandigheden perfect zijn voor de evolutie en transmissie van virussen, evenals de ontwikkeling van antibioticaresistentie. Intensieve veebedrijven zijn de perfecte broedplaatsen voor toekomstige pandemieën.
“Er zijn zo veel verschillende redenen om weg te bewegen van het intensief houden van dieren – om de klimaatcrisis aan te pakken, om het milieu te beschermen, om antibioticaresistentie te voorkomen, voor onze eigen gezondheid, en voor het welzijn van dieren. Maar het verkleinen van de kans op de volgende pandemie, die een nog verwoestender impact zou kunnen hebben dan COVID-19, is misschien wel de meest overtuigende reden van allemaal. De wetenschap is hier duidelijk over, maar is er ook genoeg politieke wil?”
Het rapport geeft ook inzicht in hoe klimaatverandering het risico op toekomstige pandemieën vergroot, en hoe toenemende resistentie van ziekteverwekkers tegen antibiotica de gevolgen kan verergeren. Beide worden mede veroorzaakt door ons op dieren gebaseerde voedselsysteem. Het rapport raakt ook aan de invloed van COVID-19 op medewerkers van slachthuizen.
Dr. Mumba voegt toe, in reactie op de recente uitbraken van COVID-19 bij vleesverwerkende bedrijven wereldwijd: “We zagen ook in de afgelopen maanden hoe ruimtes voor industriële dierproductie ruimtes waren voor verspreiding van COVID-19. Dit biedt duidelijk een aanvullende reden om ons voedselsysteem te heroverwegen in het kader van pandemieën.”
Het Food & Pandemics Report volgt in een reeks van rapporten met vergelijkbare bevindingen, die in de afgelopen weken werden uitgebracht door het WWF [2], de Universiteit van Cambridge [3], en het VN-milieuprogramma [4]. Er bestaat een groeiende consensus onder NGOs, academische instellingen en de wetenschappelijke gemeenschap dat het wereldvoedselsysteem zal moeten veranderen als we toekomstige pandemieën willen voorkomen.
