calendar background
Het is onduidelijk hoeveel ziekenhuizen de 1 juli-deadline van het Versnellingsprogramma voor Informatie-uitwisseling Patiënt en Professional (VIPP) halen. In het julinummer van Skipr magazine geven verschillende betrokkenen aan dat niet alle ziekenhuizen de VIPP-doelstellingen tijdig zullen realiseren. Dit kan betekenen dat de ziekenhuizen de bijhorende subsidie, die kan oplopen tot een miljoen euro, moeten terug betalen.
Het vorige kabinet heeft in totaal 105 miljoen euro subsidie beschikbaar gesteld om de ziekenhuizen te bewegen tot een digitale sprong voorwaarts. Het huidige kabinet heeft daar nog eens 75 miljoen euro voor de komende drie jaar aan toegevoegd. Daarnaast kunnen de revalidatiecentra, categorale instellingen en zelfstandige klinieken op 60 miljoen euro rekenen.
Om de subsidie te mogen behouden moeten de deelnemende instellingen binnen een gegeven tijdsbestek een flink aantal doelstellingen halen. Ten bewijze hiervan moeten ze met succes een bijhorende IT-audit doorlopen hebben. Verdeeld over een A-segment, gericht op de digitale informatie-uitwisseling met de patiënt, en een B-segment, gericht op elektronische medicatie, gaat het om ruim dertig beoordelingscriteria. De eerste harde deadlines verstrijken op 1 juli.
Fluctuaties
De vraag is of alle ziekenhuizen de zogeheten A1- en B1-doelstellingen weten te halen. Als de kwartaalmetingen van de VIPP-projectorganisatie maatgevend zijn, is er reden tot zorg. Zelfs bij de laatste tussenmeting halen veel deelnemers bij lange na niet de vereiste scores en minimale gebruikspercentages. Wat ook opvalt is dat de opeenvolgende metingen flinke fluctuaties laten zien, met soms zelfs aflopende scores. Dit zou betekenen dat de IT-ontwikkeling van sommige instellingen gedurende het VIPP-traject stagneert of zelfs achteruitboert.
Volgens de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), mogen er geen al te harde conclusies aan de kwartaalmetingen verbonden worden. Het dashboard is vooral bedoeld als motivatie-instrument. Het aanleveren van cijfers zou daarom niet altijd even punctueel gebeuren. In de fluctuerende cijfers weerspiegelen zich daarnaast personele veranderingen binnen de betrokken projectstaven als ook veranderde interpretaties van de gehanteerde criteria.
Huiswerk
Toch kunnen de kwartaalmetingen niet zomaar van tafel geveegd worden, vinden Michiel Hopstaken en Sebastiaan van Rijn. Als IT-auditors bij accountsbureau BDO zijn ze betrokken bij ettelijke VIPP-audits. “Die percentages zijn deels op onderbuik-gevoel handmatig bij elkaar geschreven, maar ook onze eigen nulmeting liet zien dat er nog behoorlijk wat huiswerk was voor ziekenhuizen”, zegt Hopstaken.
Serieuze drempels
Vooral ziekenhuizen die weinig IT-volwassen zijn, lopen het risico inde gevarenzone te belanden. Ook de neiging om nevendoelen, zoals de implementatie van een nieuw EPD, aan het VIPP-traject te koppelen zet extra druk op de planning. Bovendien vergen sommige VIPP-doestellingen gedragsverandering bij zowel zorgprofessional als patiënt. Niet alleen hebben ziekenhuizen geen rechtstreekse invloed op het digitale gedrag van hun patiënten, dit gedrag wordt indirect ook nog eens gestuurd door functionaliteiten die ziekenhuizen verplicht zijn te gebruiken, zoals DigiD en sms-verificatie. “Dat zijn serieuze drempels”, zegt auditor Hans Donkers van WeDoTrust . “Wij vragen ons bij wijze van grap weleens af hoe groot CoolBlue zou zijn als ze ook moesten werken met DigiD en sms-verificatie.”
Overspannen markt
Een andere hindernis bij het behalen van de VIPP-doelen ligt in het feit dat de gehanteerde definities niet altijd helder zijn. Ook heeft de subsidiegever met het VIPP-programma onbedoeld een bottleneck gecreëerd. Alle ziekenhuizen hebben haast om dezelfde deadlines te halen. Daarbij ze zijn aangewezen op de diensten van een beperkt aantal leveranciers met een dito capaciteit. “Het probleem nu is dat er een overspannen markt ontstaat waar IT-leveranciers het te druk hebben om hun klanten goed te bedienen”, zegt ICT-manager Lex Pater van het Flevoziekenhuis in Almere. “Dat gaat de prijzen verhogen en zet de arbeidsmarkt, waar zowel ziekenhuizen als leveranciers uit moeten putten, verder onder druk. Geen fijne spiraal om in te zitten.”
IT-leverancier ChipSoft, marktleider in de Nederlandse ziekenhuissector, zegt de ontwikkelcapaciteit te hebben opgeschaald om de VIPP-deelnemers volgens afspraak te kunnen bedienen. Maar, stelt manager Research & Development Remko Nienhuis, “ziekenhuizen die pas nu beginnen met de realisatie van een veilige basisinfrastructuur lopen het risico dat zij te maken krijgen met een iets langere levertijd, waardoor de door VIPP vereiste percentages van het portaalgebruik moeilijker in een korte periode behaald kunnen worden.”
Speelruimte
De betrokken auditors benadrukken dat alleen de officiële peildata van werkelijk belang zijn. In de aanloop naar de eerste horde op 1 juli brengt de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) vooralsnog vooral goed nieuws naar buiten. Zo meldde de NVZ op 22 juni dat de drie ziekenhuizen van de Reinier Haga Groep als eersten de B1-doelstelling hebben behaald, gevolgd door een bericht over het Diakonessenhuis in Utrecht dat A1 en B1 heeft behaald, iets wat ook het St. Jansdal in Harderwijk naar eigen zeggen is gelukt. Treant laat B1 onvermeld, maar zegt in een persbericht wel A1 behaald te hebben, iets wat het Amphia als eerste ziekenhuis begin dit jaar deed.
Volgens de NVZ voorzien de subsidiespelregels in lichte speelruimte. Om de doelstelling en deadline te halen moet de verplichte audit weliswaar voor 1 juli aangevraagd zijn, maar mag deze wel na 1 juli plaatsvinden, zolang de gebruikte peildata maar van voor deze datum zijn.
Lees het volledige artikel over het VIPP-programma in Skipr magazine, 07 juli 2018.
