Er moeten heldere afspraken komen over de positionering en financiering van specialistische hulp aan kinderen. Dit bepleiten 76 hoogleraren, lectoren, directeuren, bestuurders, toezichthouders, kinderartsen, vertegenwoordigers van politie en Openbaar Ministerie, cliënten en ouders in een manifest dat zij woensdag aan leden van de Tweede Kamer aanbieden. In het manifest doen zij een oproep tot behoud van deze zorg.
Sinds 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdhulp. Ze zetten daarbij in op jeugdhulp dichtbij huis en op preventie. “Niet alle problemen kunnen echter worden ‘opgelost’ met preventie of hulp in de directe leefomgeving van kinderen”, zegt Fier-directeur Anke van Dijke, die het manifest namens de initiatiefnemers aanbiedt. “Er blijven altijd kinderen die zeer specialistische zorg nodig hebben. Zorg die soms maar op één of enkele plekken in Nederland voorhanden is. Bij de stelselwijziging in de jeugdzorg is onvoldoende nagedacht over de positionering en financiering van deze hulp. Hierdoor dreigt deze schaarse zorg te verdwijnen.” Het gaat onder meer om topklinische specialistische hulp aan kinderen met een psychose of een bipolaire stoornis, eetstoornissen of suïcidaliteit.
Decentralisatie
Organisaties en deskundigen uit het werkveld maken zich al langere tijd grote zorgen over de uitwerking van de decentralisatie. “De focus van de transitie ligt bijna geheel op lokale en regionale jeugdhulp”, zegt Van Dijke. “Als jeugdhulpregio’s, de VNG en de minister als stelselverantwoordelijke geen actie ondernemen is het de vraag of over een aantal jaren specialistische jeugdhulp nog bestaat. De situatie is nu soms al nijpend. Kinderen met ernstige problemen krijgen nu vaak te lichte zorg. Ze worden te laat doorverwezen naar gespecialiseerde zorg, als ze al worden doorverwezen. Veel kinderen die zeer specialistische hulp nodig hebben komen daar nooit terecht. Dit kan ernstige gevolgen hebben.”
In het manifest staan aanbevelingen aan gemeenten en bewindspersonen voor de transformatie van specialistische jeugdzorg. De initiatiefnemers pleiten ervoor om het stelsel zo in te richten dat er plaats is voor álle vormen van jeugdhulp, van basisjeugdhulp tot aan (landelijke) schaarse specialistische functies.