Hbo-verpleegkundigen moeten bij wijze van experiment de zelfstandige bevoegdheid krijgen om een aantal voorbehouden handelingen uit te voeren. Dat bepleit beroepsvereniging V&VN in een advies aan het ministerie van VWS.
Het experiment zou wat V&VN betreft in 2020 kunnen starten en zich in eerste instantie moeten richten op vier handelingen. Het gaat hier om het verrichten van blaaskatheterisatie, het inbrengen van een maagsonde, het voorschrijven van receptgeneesmiddelen binnen een specifieke setting en wondverzorging.
Volgens V&VN is een uitbreiding van de bevoegdheden van verpleegkundigen de logische uitkomst van de huidige veranderingen in de zorg. V&VN denkt daarbij in het bijzonder aan de verschuiving van de complexe zorg naar de thuissituatie en een grotere verbinding met het sociale domein. Dit heeft tot gevolg dat steeds meer voorbehouden handelingen in de thuissituatie verricht gaan worden, waarbij de medisch specialist meer op afstand is. V&Vn wijst daarnaast ook het groeiende belang van techniek, een sterk verouderende populatie, toename van multi-complexe problematiek, substitutie en taakherschikking.
Complexiteit
“De zorg wordt steeds complexer”, stelt V&VN-directeur Sonja Kersten. “Daardoor wordt er meer van verpleegkundigen gevraagd. Er zijn deskundige verpleegkundigen nodig die zelfstandig kunnen handelen en dit ook mogen van de wet.”
In de veranderde beroepspraktijk treden nu al soms problemen op. Zo kunnen wijkverpleegkundigen geen uitvoeringsverzoek neerleggen bij het team. Ook mogen de meeste verpleegkundigen geen medicijnen voorschrijven in ziekenhuizen, de ambulance, in de huisartsenpraktijk of op militaire missie. Deze handeling is vooralsnog voorbehouden aan gespecialiseerde oncologie-, long- en diabetesverpleegkundigen zelfstandig medicatie voorschrijven.
Steun
V&VN zegt zich gesteund te voelen door een separaat advies van hoogleraar verplegingswetenschap Marieke Schuurmans –tevens Chief Nursing Officer (CNO) bij VWS. Ook ActiZ, NU’91 en de Patiëntenfederatie Nederland zijn volgens V&VN onder voorwaarden akkoord met een experiment.
De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), GGZ Nederland en NFU betwijfelen vooralsnog of het vanuit eigen perspectief bekeken nodig is om de zelfstandige bevoegdheden van verpleegkundigen uit te breiden. Ze kunnen zich de toegevoegde waarde in de thuissituatie echter wel voorstellen en zijn niet tegen het starten met een experimenteerartikel, aldus V&VN.
Om verder kritiek te ondervangen adviseert V&VN adviseert om de verschillende tegenargumenten mee te nemen als aandachtspunten in het experiment of in de voorbereidende fase. Ook wijst V&VN op het belang van scholing. De formele bevoegdheid om voorbehouden handelingen uit te voeren is één ding, de betreffende verpleegkundigen moeten zich voldoende geëquipeerd, met name op het punt van het klinisch redeneren.
