Verpleegkundigen en verzorgenden in de thuiszorg vinden het moeilijk om vermoedens over fraude of alcohol- of drugsmisbruik van collega’s uit te spreken. Dit blijkt uit onderzoek van het NIVEL onder zorgverleners in de thuiszorg, gepubliceerd in het tijdschrift BMC Nursing.
Ruim vier van de tien verpleegkundigen en verzorgenden in de thuiszorg (42 procent) hebben ieder weleens een vermoeden dat een collega disfunctioneert. Als het gaat om een gebrek aan kennis of vaardigheden vinden verpleegkundigen en verzorgenden dit relatief eenvoudig ter sprake te brengen. Slechts twee tot vier procent vindt dit erg moeilijk.
Dit is anders als het onderliggend probleem persoonlijk disfunctioneren betreft zoals fraude, een verslaving, diefstal of een psychische of lichamelijke ziekte. Het moeilijkst vinden verpleegkundigen en verzorgenden in de thuiszorg het bespreken van vermoedens van fraude of verslaving. Bijna één op de zeven (13-14 procent) vindt het erg moeilijk om een dergelijk vermoeden uit te spreken.
Niet eenmalig
Vermoedens van fraude en middelenmisbruik komen blijkens het onderzoek relatief weinig voor: anderhalf procent van de ondervraagden vermoedde in het afgelopen jaar dat een collega fraudeerde en bijna één procent vermoedde middelenmisbruik. “Dat is gelukkig niet vaak, maar als het vermoeden klopt is het wel ernstig, omdat dit veelal geen eenmalige gebeurtenis is”, reageert NIVEL-onderzoeker Anke de Veer. “Het is dan des te belangrijker om je vermoeden uit te spreken.”
Opleiding
Uit het onderzoek blijkt dat thuiszorgverpleegkundigen met een HBO-opleiding het uitspreken van vermoedens van disfunctioneren door gebrek aan kennis of vaardigheden makkelijker vinden dan MBO-opgeleide verpleegkundigen en verzorgenden. De meerderheid van de ondervraagde verpleegkundigen en verzorgenden geeft aan dat een goede teamsfeer, het bespreken van incidenten, en een goede onderlinge communicatie helpen om disfunctioneren te voorkomen. De onderzoekers pleiten voor meer aandacht voor het praten over integriteit en het bespreken van lastige situaties in de MBO- opleidingen en voor een beleid in de thuiszorgorganisatie met extra ondersteuning van de MBO-opgeleide medewerkers.
Panel
Het onderzoek is uitgevoerd binnen het NIVEL Panel Verpleging & Verzorging. Van de paneldeelnemers hebben 259 verzorgenden en verpleegkundigen uit de thuiszorg (respons 60 procent) een vragenlijst ingevuld over hun ervaringen met disfunctioneren.
