Wijkverpleegkundigen, praktijkverpleegkundigen en praktijkondersteuners ervaren zorgpaden als een nuttig middel om de zorg beter af te stemmen. De zorgpaden maken helder wie wat kan en doet. Dit blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL in TVZ Tijdschrift voor verpleegkundigen.
Betere taakverdeling
Ruim de helft van de verpleegkundigen en praktijkondersteuners heeft ervaring heeft met zorgpaden. Vooral voor palliatieve zorg, in de geriatrie, en voor polyfarmacy en multimorbiditeit. Over het algemeen vinden zij zorgpaden wenselijk en verwachten daardoor een betere taakverdeling en afstemming, en een beter gebruik van ieders expertise. Ruim 95 procent van hen verwacht dat het werken met zorgpaden voordelen heeft en 84 procent denkt dat de patiënt erbij gebaat is doordat de zorg beter is afgestemd. Ruim de helft denkt wel dat zorgpaden de bureaucratie in de zorg vergroten.
Zorgpaden
In een zorgpad wordt voor de zorgverlening aan een specifieke groep patiënten de organisatie, logistiek en afstemming tussen zorgverleners vastgelegd, zodat de zorg van de ene zorgverlener goed aansluit op de zorg van de andere. Hierdoor komen patiënten sneller bij de juiste zorgverlener. Patiëntenstromen verlopen vloeiend en er ontstaan geen onnodige wachttijden. Bovendien voorkomen de zorgpaden dat dingen dubbel worden gedaan en kunnen apparatuur en middelen optimaal worden ingezet.
Wijkgerichte zorg
“Dit instrument past goed binnen het streven uit het regeerakkoord om de zorg meer wijkgericht te organiseren”, stelt NIVEL-onderzoeker Anke de Veer. “Vrijwel iedereen ziet hierin een middel om de zorg in de eerste lijn beter afgestemd aan te bieden. Bovenal ontstaat winst door zorgpaden samen te ontwikkelen en ermee te werken. Zorgverleners zoeken elkaar op en leren elkaar en elkaars expertise kennen. Dat is goed voor patiënt én zorgverlener.”
Logistiek
Het concept is ontleend aan de logistiek uit het bedrijfsleven. Vanaf de jaren tachtig gebruiken ziekenhuizen dit voor veelvoorkomende operaties. In de eerste lijn zijn zorgpaden zoals in de ziekenhuizen moeilijker vorm te geven. Het traject dat een patiënt doorloopt is vaak minder voorspelbaar dan bij een liesbreuk- of staaroperatie. In de eerste lijn bestaat een zorgpad vaak uit een beschrijving wie welke zorg kan leveren, en wordt omschreven wat de huisarts doet, de fysiotherapeut, de diabetesverpleegkundige, praktijkondersteuner of psycholoog.
Stappenplan
Voor zorgverleners die een zorgpad willen opstellen hebben CC zorgadviseurs, Curenz en het NIVEL met subsidie van ZonMw de handreiking ‘Werken met zorgpaden in de eerstelijnsgezondheidszorg’ ontwikkeld. Deze heeft de vorm van een stappenplan en is gratis te downloaden op http://www.eerstelijnszorgpaden.nl.
