TSD houdt toezicht op de werking van zorg en ondersteuning in het sociaal domein. Het perspectief van de burger, die niet in domeinen of sectoren denkt, staat centraal. De inspecties willen hun impact vergroten en op die manier “de doorontwikkeling van zorg en ondersteuning in het sociaal domein bevorderen”.
Samenwerking
De inspecties gaan meer toezien op samenwerking tussen partijen, meer landelijke beelden opstellen over wat goed en niet goed gaat en zullen partijen meer aanspreken op het nemen van verantwoordelijkheid om tot verbetering te komen.
Dat is de kern van het nieuwe Meerjarenprogramma Toezicht Sociaal Domein 2021-2024. Het ontbreken van samenwerking tussen de verschillende partijen die betrokken zijn bij zorg en ondersteuning voor kwetsbare mensen is een terugkerend probleem, aldus TSD: “Ook is er vaak geen samenhangende aanpak.”
Effectiever toezicht
Het toezicht vindt plaats langs drie lijnen. Met het verbreden van het toezicht en de samenwerking willen de TSD-inspecties effectiever worden, zowel bij het toezicht gericht op kwetsbare groepen als bij het toezicht op organisaties. TSD gaat er intensiever op toezien dat partijen in het sociaal domein samenwerken en dat er samenhang is in hun gezamenlijk aanpak.
Herhaling problemen
Ander onderwerp waarop de inspecties zich gaan richten zijn de hardnekkige knelpunten. “Veel mensen krijgen niet de hulp die zij nodig hebben door veelal dezelfde problemen in de uitvoering. Met name bij de toegang tot zorg en ondersteuning zoals bij de overgang naar een andere sector of regeling zien de inspecties in TSD dat problemen zich herhalen. De sectoren zorg, jeugd, werk en inkomen, onderwijs, veiligheid en wonen sluiten lokaal en regionaal vaak niet goed op elkaar aan.” Daarom gaan de inspecties op zoek naar de achterliggende verklaringen.
Ten slotte willen de inspecties in TSD aan de hand van landelijke beelden, kennis en deskundigheid bij elkaar brengen. Op die manier krijgen betrokken partijen beter voor ogen hoe veranderingen in het sociaal domein elkaar beïnvloeden.
Een toe te juichen initiatief, waarvan we veel mogen verwachten. Het besluit tot verregaande samenwerking is gebaseerd op een heldere en juiste analyse van de problemen in het sociaal domein. In het bijzonder focus op een individuele gemeente is de goede aanpak.
De gemeente Haren is twee jaar geleden gevoegd bij het veel grotere Groningen. Waar in een kleine gemeente door de beperkte schaal samenwerking tussen de verschillende partijen normaal was, blijkt dat in Groningen veel moeilijker. Meest opvallend is de verkokering binnen de ambtelijke diensten. Het grote aantal wetten die voor het sociaal domein gelden maken het werk voor de ambtenaren niet eenvoudig. Een consistent begrippenkader ontbreekt bij voorbeeld, zoals ook de definitie van het sociaal domein.
Te hopen is dat dit initiatief niet alleen zorgt dat de burgers beter samenhangende zorg krijgen, maar ook dat de rapportages van deze inspecties de centrale overheid zullen aanzetten tot een coherenter wetgeving.
John van Meurs, vz Adviesraad Sociaal Domein Haren.