© triocean / stock.adobe.com
De emotionele uitputting die in het onderzoek naar voren komt, zou vooral komen door de hoge werkdruk en onnodige bureaucratie. Daar komt nog bij dat een derde van de zorgmedewerkers ook mantelzorger is.
De bevindingen worden ondersteund door een analyse van Stichting IZZ naar het zorggebruik van zorgmedewerkers in 2022. Daar komt uit naar voren dat één op de tien zorgmedewerkers gebruik maakt van psychische zorg. De afgelopen jaar is dat met meer dan de helft (53 procent) gestegen.
Ook valt op dat dit nog meer opgaat voor jonge medewerkers: in de leeftijdscategorie tot 25 jaar maakt één op de vijf zorgmedewerkers gebruik van psychische zorg. Van de medewerkers tussen de 26 en 35 jaar is dat één op de zes. Het zijn ook de jongeren – medewerkers tot 36 jaar – die in de Monitor in hoge mate aangeven dat ze emotionele uitputting ervaren: dat speelt onder 20 procent van de werknemers.
Uitstroom
“Jonge zorgmedewerkers worden vroeg in hun carrière geconfronteerd met een hoge werkdruk”, duidt onderzoeker Irene van der Fels de uitkomsten. “Ze moeten vaak lange dagen maken, overuren draaien en meerdere taken tegelijkertijd beheren. Deze constante druk en beperkte hersteltijd leidt tot stress, burn-out en andere psychische problemen. Bovendien zijn jonge zorgmedewerkers nog onervaren met emotioneel zware situaties, zoals het overlijden van een patiënt. Dit kan tot stress en psychische belasting leiden waardoor ze mentaal uitgeput raken en uiteindelijk zelfs uitstromen uit de zorg.”
Mantelzorg
Van de ondervraagde jonge medewerkers is één op de zes belast met mantelzorg, tegenover een gemiddelde van één op de drie. Ook dat draagt in hoge mate bij aan de belasting en uitputting. Van der Fels: “Zorgmedewerkers hebben van zichzelf al een emotioneel zware baan en velen van hen hebben daarnaast mantelzorgverantwoordelijkheden. Dit werkt emotionele uitputting nog verder in de hand, waardoor werkende mantelzorgers te weinig tijd hebben om te herstellen van het werk in de vrije tijd. Dit vergroot de kans op burn-out en uitstroom uit de zorg.” Ze raadt aan om mantelzorg meer bespreekbaar te maken, zodat het niet langer een onzichtbare belasting blijft.
Bureaucratie moet onderuit, want dat middel heiligt het doel al lang niet meer. Direct mee stoppen en daarna degenen die je die bureaucratie aandoen daarmee confronteren. Zij zijn de aanstichters daarvan of de handhavers.
(Jonge) medewerkers aan te hoge werkdruk blootstellen is de verantwoordelijkheid van de leiding. Zorg mag ten koste van niemand gaan, ook niet van medewerkers ten gunste van cliënten.