Dat stellen werkgeversverenigingen VNO-NCW en MKB Nederland in een gezamenlijke reactie op de discussienota ‘Zorg voor de Toekomst’ van demissionair minister De Jonge. In het kader hiervan startte medio december een veldconsultatie. Deze consultatieronde moet materiaal opleveren voor een verdere uitwerking van een Contourennota, die al geruime tijd in de pijplijn zit.
Premie-afdracht
De werkgevers wijzen er op dat ze in hun werkgeversrol 19 miljard euro per jaar aan inkomensafhankelijke zorgpremies voor hun werknemers afdragen – oftewel eenvijfde van de collectieve zorguitgaven. Alleen al om die reden verdienen ze naar eigen zeggen beter inzicht in hoe de zorgkosten zich gaan ontwikkelen. Extrapolaties op basis van historische uitgaven hebben volgens de werkgevers geen pas in een tijd waarin digitalisering een steeds groter stempel op zorg drukt.
‘Geen enkele rekening’
“We zien dat ook terug in de CPB-raming waarmee de verkiezingsprogramma’s worden doorgerekend”, schrijven VNO-NCW en MKB Nederland. “Daarin stijgen de zorguitgaven bij ongewijzigd beleid met circa 13 miljard per jaar (exclusief politieke wensen). Deze raming is echter vooral een extrapolatie vanuit het verleden en houdt bijvoorbeeld geen enkele rekening met de enorme vlucht die digitalisering en beeldbellen noodgedwongen heeft genomen sinds het uitbreken van de Corona-crisis.”
Extra kennisopbouw
VWS en het CPB zouden dan ook systematisch moeten gaan verkennen wat de gevolgen van de digitale transformatie zijn voor de ramingen van de zorguitgaven, vinden de werkgevers. “Dat vergt ook aan de kant van het CPB extra kennisopbouw over de concrete gevolgen van digitalisering voor de gezondheidszorg (inclusief de zorgvraag en de effecten daarvan op de zorguitgaven).”
Hogere productiviteit
Digitalisering is volgens de werkgevers cruciaal om de groeiende zorgvraag te kunnen bijbenen. Digitalisering dempt niet alleen de zorgvraag door slimme, gepaste oplossingen, maar helpt ook de productiviteit van het zorgpersoneel te verhogen. “Willen de zorg toekomstbestendiger maken, dan is noodzakelijk dat de productiviteit in de zorg sterk verhoogd wordt”, stellen de werkgevers. “Een belangrijke bijdrage daaraan is door in alle zorgopleidingen toekomstig zorgpersoneel veel beter voor te bereiden op de ingrijpende gevolgen die digitalisering nu al heeft op de aard van de taken.”
Hefboom
Een belangrijk hinderpaal voor verdere digitalisering van de zorg is de gebrekkige gegevensuitwisseling. Niet alleen belemmert dit de praktische doorontwikkeling van digitale zorg, het bemoeilijkt ook onderzoek, beleid en de ontwikkeling van nieuwe gezondheidsdiensten. Dit laatste is vooral vanuit het oogpunt van preventie van groot belang. Door medische data en andere data over onder meer gezondheid, gedrag, health tools en de omgeving te combineren worden effectieve leefstijlondersteuning en –interventie mogelijk. “Digitalisering faciliteert daarmee zelfmanagement c.q. de gedragsverandering én de omslag naar preventieve gezondheidszorg”, geloven de werkgevers. “Die beweging naar zelfmanagement kan een hefboom worden om het zorgstelsel toekomstbestendiger te maken.”
Internationale standaarden
Voorwaarde is een volwaardige infrastructuur voor gezondheidsdata die aansluit bij internationale standaarden. Ondanks alle inspanningen van VWS vragen VNO-NCW en MKB Nederland zich af of de gezamenlijke inzet voldoende effect sorteert. Om die reden pleiten ze voor versnelling op basis publiek-private organisatie.
Health in all policies
De grootste bijdrage aan meer gezondheid ligt volgens VNO-NCW en MKB Nederland niet op het terrein van de zorg, maar op andere beleidsterreinen. De werkgevers denken daarbij aan het aan het werk helpen van mensen (SZW), armoedebestrijding (SZW) en meer bewegen en gezonde lunches op scholen (OCW). “Preventie ligt voor een groot deel buiten het domein van de zorg en vraagt dus vooral om beleid en investeringen buiten de zorg”, constateren de werkgevers. Dit vraagt om een gecoördineerde aanpak door het kabinet, door de werkgevers aangeduid als ‘health in all policies’.
Afschaffing collectiviteitskorting
Het voornemen van VWS om de collectiviteitskorting van maximaal 5 procent op de zorgpremie af te schaffen staat volgens de werkgevers haaks op de beweging naar meer gezondheid. Alleen al de aankondiging van dat voornemen betekent dat veel bestaand vitaliteitsbeleid van werkgevers onder druk staat. Afschaffing van de collectiviteitskorting kan daarom uiteindelijk zelfs leiden tot hoger ziekteverzuim.
