Alleen door structurele samenwerking op regionaal niveau kunnen zorginstellingen, onderwijs, gemeenten, zorgkantoren en UWV de personeelstekorten in de zorg aanpakken. Zo pleit Werkgeversvereniging Zorg en Welzijn na onderzoek over de arbeidsmarkt in vier regio’s in Oost-Nederland.
In opdracht van de werkgeversvereniging heeft Bureau Bartels vier arbeidsmarktverkenningen zorg en welzijn gemaakt in de regio’s Achterhoek, Zwolle, Stedendriehoek/Noord-Veluwe en Twente.
Braindrain
Daaruit blijkt dat er scheefgroei is. Het aantal 55-plussers in de zorgsector neemt toe, terwijl het aantal jongeren dat instroomt afneemt. Veel studenten in zorg- en welzijnsopleidingen vallen nog tijdens hun studie af. Tegelijkertijd zijn er veel uitstromers. Door het verhogen van het beroeps- en studierendement valt hierop nog veel winst te behalen. Daarnaast staat ‘de achterdeur’ wagenwijd open, stelt Werkgeversvereniging Zorg en Welzijn. De laatste uitstroomcijfers laten een braindrain zien: bijna veertig procent van de uitstromers verlaat zorg en welzijn of laat zich voortaan inhuren als zzp’er.
Strategische planning
De werkgeversvereniging doet een aantal concrete suggesties om dit op te lossen. De partijen zullen op regionaal niveau moeten samenwerken aan strategische personeelsplanning en strategische opleidingsplanning. Dat vraagt om actie vanuit de overlegtafels van RAAT (Regionale Actieplannen Aanpak Tekorten) om de numerus fixus binnen bepaalde opleidingen los te laten en meer mensen te scholen.
Levensfasebewust
Daarnaast moet behoud van personeel hoog op de bestuurlijke agenda’s te staan. Organisaties moeten meer aandacht hebben voor levensfasebewust personeelsbeleid, preventiemaatregelen op fysieke belasting en agressie, mantelzorgers en zelfregie. Partijen moeten de mogelijkheden bekijken voor combinatiebanen en voor maatregelen om langer te kunnen blijven doorwerken. Zo kunnen al de nodige extra werkuren op een gezonde wijze worden ingevuld.
Maar ook dat is niet voldoende voor de Werkgeversvereniging Zorg en Welzijn. “De komende tijd is ook de inzet van arbeidsbesparende technologie en sociale innovatie wenselijk. Initiatieven als robotica, domotica, e-health, blockchain en innovatieve werkwijzen in het sociaal en medisch domein vormen daarin belangrijke medicijnen om de arbeidsmarkt gezonder en duurzamer te maken.”
